In 1946 verschijnt het essay De schuldvraag, waarin Karl Jaspers de Duitse lezers confronteert met de misdaden van het nationaalsocialistische regime. Kan men spreken van een collectieve schuld? En hoe verhoudt individuele schuld zich hiertoe?

Jaspers betoogt dat het concept van collectieve schuld de discussie zozeer naar een abstract niveau trekt dat het niet meer mogelijk is de schuldvraag op een eerlijke manier te beoordelen. Hij stelt hier vier concepten van schuld tegenover: criminele sc...

Immanuel Kant is niet alleen de auteur van de drie beroemde Kritieken, maar ook van diverse kleine geschriften over recht, politiek, geschiedenis en godsdienst. De hier vertaalde teksten geven een goed beeld van Kants bijdrage aan de publieke discussie over verlichting en menselijke geschiedenis. Hij beantwoordt vragen als: Laat de geschiedenis morele vooruitgang zien? Hoe verhoudt de verlichting zich tot staatsbemoeienis met meningsuiting en godsdienst? Wat leren oud‑Bijbelse bronnen en re...

‘Hooghouden kietelt de hersencellen. Twee filosofen, René ten Bos en Peter Henk Steenhuis, die tekeergaan over hun favoriete balspel. Ze mijmeren, beschouwen, bespiegelen, duiden, citeren, denken, interpreteren erop los, pochen met hun kennis en maken ons deelgenoot van hun gedachtewereld over voetbal op een manier die totaal uniek is. Gelul, maar dan anders, heel anders. Intelligent gelul. Ga lezen…’

– Theo Maassen

René ten Bos (1959) is hoogleraar filosofie aan de Faculteit der Ma...

In Fundering voor de metafysica van de zeden, verschenen in 1785, verkent Immanuel Kant voor het eerst de ethische consequenties van zijn beroemde Kritiek van de zuivere rede uit 1781. Bij het formuleren van een antwoord op de vraag naar het moreel goede stelt Kant niet het resultaat van menselijk handelen centraal, maar de gezindheid van waaruit dat handelen plaatsvindt. De voorwaarde die deze gezindheid mogelijk maakt meent hij gevonden te hebben in de autonomie van de menselijke wil.

De Fu...

De Nachlass is als een atelier, een werkplaats of een laboratorium, waar je de denker en schrijver Nietzsche tijdens zijn arbeid gadeslaat.

Toen Nietzsche in 1900 overleed, liet hij een groot aantal schriften na met aantekeningen, ontwerpen, schema’s en aanzetten tot een gedachte, al dan niet uitgewerkt. Deze massa notities bleef onuitgezocht sluimeren in het Nietzschearchief, totdat in de jaren zestig van de twintigste eeuw twee Italiaanse filosofen, Giorgio Colli en Mazzino

Montinari, de ...

Prikkelende analyse van André Klukhuhn - auteur van de bestseller De geschiedenis van het denken - over de vraag wat wij kunnen leren van notoire ondergangsdenkers uit het fin de siècle.

De grote uitdagingen op politiek, economisch en vooral ecologisch gebied hebben geleid tot een teneur van apocalyptisch denken: het einde van de wereld en de mensheid zou nabij zijn. André Klukhuhn laat zien dat dit ondergangsdenken geen nieuw verschijnsel is: door de geschiedenis heen is vaak verkondigd d...

René ten Bos neemt afscheid als Denker des Vaderlands met een knetterend essay over het begrip ‘uitsterven’.

Het uitsterven van diersoorten gaat in een ongekend tempo en is een van de urgentste problemen van onze tijd. Toch is er weinig filosofische reflectie over. In Extinctie probeert René ten Bos deze omissie recht te zetten: hij laat zien dat ‘extinctie’ een subtiel ecologisch begrip is dat, net als alle andere begrippen in de ecologie, geen heldere contouren heeft. Extinctie ga...

Iedere dag worden wij geconfronteerd met een variëteit aan mensen, dieren en dingen. Ook in onszelf treffen we een constant veranderende stroom van gedachten, gevoelens en herinneringen aan. Wat is een juiste houding ten opzichte van deze twee niveaus van veelheid? De middeleeuwse denkers Meister Eckhart en zenmeester Dōgen formuleren een urgent en actueel antwoord.

In plaats van de soms bedreigende veelheid te ontvluchten, is het volgens beide auteurs beter om haar te accepteren. Eckhart s...