Eeuwenlang was Nederland betrokken bij slavenhandel en slavernij, een geschiedenis van uitbuiting en onverholen racisme. Dat verleden speelde zich niet alleen ver weg af, in Afrika en de Cariben, ook dichtbij zijn er sporen van terug te vinden. Zo ook in Leiden zoals deze gids in een vierluik laat zien.

'Zwart en wit' biedt vignetten van zwarte mensen, al dan niet slaaf, die ooit in Leiden woonden, en van witte Leidenaren die iets met hen te maken hadden. In het volgende hoofdstuk passeren pr...

Vlak voor de Reformatie bestonden er in Friesland meer dan honderd vrijlenen of prebenden. Hoewel oorspronkelijk bedoeld voor het levensonderhoud van een priester, hebben ze zich voor het merendeel ontwikkeld tot studiefonds voor de familie van de stichter. Momenteel zijn er nog maar zo’n twintig van dergelijke Friese studiefondsen actief, waaronder enkele moderne stichtingen. Het Kruis- of Doumaleen, gevestigd te Aldeboarn, is een van de oudste Friese studielenen. Het zou zijn gesticht door...

In het proces van eenwording in het jonge Koninkrijk der Nederlanden na 1813 vervulde de geschiedenis een belangrijke verbindende functie, evenals in de verzuilende samenleving rond 1900. Heldhaftige feiten uit de vaderlandse geschiedenis werden gecanoniseerd en als voorbeelden van nationale eigenschappen gepresenteerd. De officiële historiografie bereikte alleen het ontwikkelde deel van de natie. Aan het volk werd de geschiedenis verteld in populair geschreven overzichten en verhalen, histo...

Twintig jaar geleden was er sprake van een crisis in de relatie NederlandDuitsland. Jacco Pekelder legt uit hoe beide landen sinds midden jaren negentig hebben gewerkt aan een nieuw 'nabuurschap'. Bij die campagne hoorden opzienbarende bezoeken van bondskanselier Helmut Kohl en andere Duitse hoogwaardigheidsbekleders. Er werden nieuwe netwerken opgezet tussen de Nederlandse en Duitse samenlevingen, waaronder een journalistenuitwisseling die bijdroeg aan een positiever Duitslandbeeld onder Ned...

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie is geboren op het puin van de Tweede Wereldoorlog. De Rotterdamse burgemeester Oud en een handvol liberalen verzetten zich tegen het nieuwe naoorlogse socialisme van de Partij van de Arbeid en richtten de VVD op. In de zomer van 1948 maakte de partij met zeven mannen en een vrouw haar opwachting in de Tweede Kamer.

Een lange tocht volgde, met interne strubbelingen in de jaren tachtig en invloeden van buitenaf, zoals de snelle opkomst en ondergang van...

Op 18 juni 2015 is het tweehonderd jaar geleden dat Napoleon zijn Waterloo vond. Over de strijdzijn talloze Engelse, Franse en Duitse boeken, films en documentaires verschenen. In België en Nederland is de aandacht voor de slag bij Waterloo altijd veel geringer geweest. Dat is vreemd, want ook Belgen en Nederlanders vochten mee en hun aandeel was belangrijker dan men vaak denkt. In dit rijk geïllustreerde boek wordt hun verhaal verteld.

Jurriën de Jong is historicus en werkzaam bij het Cen...

In 1856 publiceerde John Lothrop Motley (1814-1877) The Rise of the Dutch Republic. Het werd een internationale bestseller. Waarom schreef uitgerekend een Amerikaan dit standaardwerk over de Nederlandse Gouden Eeuw? Deze en andere vragen beantwoordt Jaap Verheul in deze biografie. Motley blijkt een man met vele gezichten te zijn: historicus, romanschrijver, diplomaat en bovenal vertrouweling van vooraanstaande figuren als Bismarck en koningin Sophie.

Jaap Verheul doceert cultuurgeschiedenis ...

Willem Mengelberg (1871-1951) was bijna vijftig jaar dirigent van het Concertgebouworkest. De roem die hij daarmee oogstte, werd later overschaduwd door zijn pro-Duitse opstelling in de oorlogsjaren. Na de oorlog kreeg hij een dirigeerverbod opgelegd, waardoor hij nooit meer heeft kunnen optreden. Wat werd hem in 1947 precies verweten? Werd hij terecht gestraft en kreeg hij een eerlijk proces? Oudstrafrechter Frederik Heemskerk probeert een antwoord te vinden op deze vragen en rekent af met e...

Charles Ruijs de Beerenbrouck legde in het interbellum de basis voor het

Nederlandse politieke bestel van de twintigste eeuw. Een stevige biografie

over de eerste katholieke minister-president van ons land.

Tussen 1918 en 1994 zaten er rooms-katholieken in alle Nederlandse kabinetten. Het fundament voor die machtspositie werd gelegd door Charles Ruijs de Beerenbrouck, in 1918 de eerste katholieke minister-president van Nederland. Als gewiekst en soms genadeloos politicus wist hij die functie ...

Eerste Wereldoorlog is #6 in de serie Elementaire Deeltjes.

Dit deel van Elementaire Deeltjes geeft een beknopte en toegankelijke introductie tot de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Het boek verkent de machtsverhoudingen in Europa van 1914 tot aan de uiteindelijk overgave van de Centrale Machten en legt uit hoe de oorlog uitbrak en hoe de vrede uiteindelijk werd hersteld.

-Michael Howard is emeritus hoogleraar Modern History aan de University of Oxford en Yale University.

Elementaire ...