Zijn we ooit dezelfde persoon? Waar zijn we als we dromen? Kan ik niet willen willen? Bestaat normaal als we het nergens zien? Praten we om iets te zeggen of zeggen we iets om te praten? Kun je buiten je eigen denken denken? En wat willen we eigenlijk als we iets vragen?

Al sinds Socrates zeggen we dat het enige wat de filosoof zeker weet, is dat hij niets weet. En toch hebben filosofen de reputatie wijs te zijn. Wat is dat voor een wijsheid die alleen maar vragen oplevert en geen antwoorden?

Doordat wijsbegeerte zo vaak met wijs wordt geassocieerd, zouden we haast vergeten dat filosofie een begeerte is die in ieders hart klopt. Iedereen wil weten waarom er iets is en niet niets, ook al weten we zeker dat we het nooit zullen weten. Hoeveel feiten de wetenschap ook produceert, deze vragen blijven vragen...

Dit boek is een liber amicorum, een vriendenboek. Het boek werd samengesteld ter gelegenheid van het emeritaat van Johan Stuy die hoogleraar was aan de opleiding Wijsbegeerte & Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel. Johan Stuy doceerde vakken over ethiek en toegepaste ethiek en bekleedde diverse bestuursfuncties. Hij heeft zich gedurende zijn loopbaan in de eerste plaats als bio-ethicus geprofileerd. Dit verhult echter zijn ruime belangstelling voor en kennis van andere dom...

In zijn dialoog ‘Over Vrije Tijd’ filosofeert de stoïcijnse filosoof Seneca over het begrip ‘vrije tijd’. Hij verbindt dit met het woord ‘publieke dienst’ en onderzoekt het stoïcijnse perspectief op hoe je een gelukkig en deugdzaam leven kunt leiden te midden van de eisen van de samenleving, die voor druk en afleiding zorgen ten aanzien van het menselijke doel van morele ontwikkeling en innerlijke groei. Seneca betoogt in dit werkje dat echte vrije tijd geen gezapige rust is, ma...

Vertaald en toegelicht door Charles Hupperts

Er is geen filosoof van de westerse wijsbegeerte geweest die zo gefascineerd was door het begrip eros (liefde) als Plato. Zijn denken is doordrongen van dit begrip. Twee dialogen hebben eros als thema, het Symposium en de Phaedrus. In beide werken is eros echter niet het enige thema. Het Symposium, misschien wel het meesterwerk van Plato, heeft ook de erotische en intellectuele houding van zijn leermeester Socrates als onderwerp en in de Phaedrus w...

Diogenes van Sinope verruilde zijn huis voor een eenvoudige kruik. Hij had niets nodig om gelukkig te zijn. Zelfs zijn drinkbeker gooide hij weg. Sindsdien dronk hij als een hond, wat hem de bijnaam kunikos (hond) opleverde. Zijn volgelingen staan bekend als ‘cynici’, oftewel hondachtigen. Hun wijsheid is overgeleverd in de vorm van anekdotes en bewaard gebleven aforismen. Dit boek bevat de meest complete verzameling teksten tot nu toe.

De cynici laten zien dat het streven naar geld, bez...

Beeldend essay over het menselijke denken van Heraclitus en het belang ervan in de moderne tijd van willen en doen.

Rond 500 voor Christus deed Heraclitus in zijn geboortestad Efeze geheimzinnige uitspraken die de filosofie tot in de moderne tijd diep zouden beïnvloeden. Hegel, Nietzsche, Heidegger, Whitehead en Derrida zijn ondenkbaar zonder Heraclitus. Hierdoor zijn velen bekend met de kern van Heraclitus’ denken: de wereld is een proces, verandering is overal. Wij blijven terwijl de riv...

Het publieke debat, kloppend hart van onze democratie, staat zwaar onder druk van het groeiende populisme. Politici strooien met ‘nepnieuws’ en ‘alternatieve feiten’, zonder zich af te vragen wat de waarheid is. Hoe onderscheid je iemand die de waarheid spreekt van iemand die al dan niet bewust leugens verspreidt? Welke rol kan filosofie, van oudsher hoeder én criticus van de waarheid, nog spelen in tijden van post-truth? En wat is nu echt de rol van oude en nieuwe media in de daling...

De reis van Gilgamesj is een zoektocht naar de verschillende manieren waarop de (westerse) mens zijn gedachten over dood en hiernamaals heeft verbeeld. Uitgangspunt vormt de Sumerisch-Akkadische mythologie en vooral het Gilgamesj-epos, waarin voor het eerst vraagtekens worden gezet bij een beklemmende opvatting dat de doden naar een onaantrekkelijk onderaards rijk gaan, waar ze voor eeuwig opgesloten zitten.

De reis van Gilgamesj is naast een historische reconstructie van ideeën over dood, b...

Fernando Savater [*1947] is hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Madrid en een van de meest gelezen filosofen van onze tijd. «Een kleine filosofie van de grote levensvragen» geldt als een van zijn hoofdwerken: dit boek is een even uitdagende en enthousiasmerende als toegankelijke verkenning van de kernproblemen van de filosofie. Naast een inleiding in de wijsbegeerte biedt Savater bovenal een uitnodiging om zelf te filosoferen. De kernproblemen van de filosofie zijn immers de vragen...