Niets heeft zo’n invloed gehad op het verloop van de wereldgeschiedenis als de grote metamorfose van de menselijke samenleving in de afgelopen tweehonderd jaar. Leefden tot de achttiende eeuw wereldwijd de meeste mensen nog in feodale en agrarische samenlevingen, nu is er veelal sprake van geïndustrialiseerde en stedelijke maatschappijen, moderne staten en snelle verbindingen. In deze grote metamorfose van de wereld hebben Nederlanders en het Nederlandse koloniale rijk een belangrijke rol g...

Max van Rooy over zijn grootvader H.P. Berlage, de grootste architect van Nederland

Het oeuvre van Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) is een fundament van het Nederlands cultureel erfgoed. In de loop van de tijd is zijn bekendheid alleen maar groter geworden, en staan bijna al zijn gebouwen op de Monumentenlijst. Over zijn werk is veel geschreven, over zijn leven veel minder, en over de relatie tussen die twee niet of nauwelijks. Kleinzoon Max van Rooy schreef een zo waarachtig mogelijke kunst...

Paul Ehrenfest groeide op in een joods middenstandsgezin in Wenen. Tatiana Afanassjewa kwam uit een welgestelde familie in Petersburg. Hun liefde voor de natuurwetenschappen bracht hen aan het begin van de twintigste eeuw bij elkaar en voerde hen naar Leiden.

Daar bouwde de wervelende Ehrenfest een enorm internationaal netwerk van natuurkundigen op. Afanassjewa werkte – noodgedwongen – vooral thuis tussen de kinderen aan de warmteleer en dacht na over meetkundeonderwijs en hoe je kindere...

De werken van de wetenschap is het derde deel van Willem Otterspeers Groepsportret met Dame. In het tweede deel van dit magnum opus over de Leidse universiteit liet hij die universiteit achter op het toppunt van haar roem. Veel daarvan bleek bij nader inzien een façade. En net als de Republiek, waarvan de universiteit een getrouwe afspiegeling is, begon ze een tumultueuze tijd van lotswisseling en herstel.

Wie denkt dat de negentiende eeuw een saaie eeuw is, kan zich bij dit boek de ogen uit...

De menselijke geschiedenis strekt zich ver uit vóór de tijd waarin de mensen opschreven wat er zoal gebeurde. Dat is de periode die we - ten onrechte - prehistorie noemen. De geschiedenis van die tijd kunnen we enkel aflezen uit de sporen en resten die mensen in de bodem achterlieten, gedurende meer dan 100.000 generaties, meer dan een miljoen jaren. Dat is een lang traject van menselijke evolutie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, van creativiteit en innovatie. Drie grote vragen h...

Dichter

Je maakt het mensen toch niet naar de zin,

en streeft dat ook niet langer na. Niet langer

is wat je schrijft gericht op een ontvanger.

Je bent je eigen einde en begin,

en leeft en sterft alleen. Geen dubbelganger

neemt straks je plaats wanneer je doodgaat in;

geen keer op keer verloren hartsvriendin

ging van iets anders dan gedichten zwanger.

Veel lijkt mislukt te zijn, maar toch, jij bent

degeen die eens zelfs in het meest banale

de waardigheid en zin heeft onderkend,

en alles in het eerste lic...