Het oeuvre van Maurice Gilliams (1900-1982) beslaat twaalfhonderd pagina’s verhalend proza, poëzie en essays. Hoe beperkt ook van omvang, de kwaliteit en intensiteit van zijn sterk autobiografische werk is groot. Toen hij zesendertig was brak Gilliams in Nederland en Vlaanderen door met de roman Elias of de nachtegalen. Met zijn poëzie, waarin het besef van vergankelijkheid voortdurend aanwezig is, inspireerde hij vele auteurs, onder wie Stefan Hertmans en Marieke Lucas Rijneveld.

Gilliams...

Velen zijn zich er niet van bewust dat wiskunde de wortel is van kunst, architectuur, bestuur en eigenlijk ieder ander aspect van onze beschaving. Wat kún je hiermee, is de vraag die vaak opkomt tijdens lessen algebra, calculus of geometrie. Het antwoord wordt gegeven in deze fascinerende reis door de geschiedenis van de beschaving waarin Michael Brooks laat zien dat wiskunde de basis is van ons begrip van de wereld.

Wiskundig inzicht in driehoeken stelde ontdekkingsreizigers in staat over ze...

Oriëntalisme zorgde bij verschijnen in 1978 voor een grote omslag in de Midden-Oostenstudies en had een blijvend effect op postkoloniale en culturele studies. Met de term, gemunt door Said, wordt de ‘westerse’ kijk op het Oosten gedefinieerd, een invloedrijke Europees-ideologi¬sche schepping die het mogelijk maakte om te gaan met het ‘andere’ van de oosterse cultuur. Oriëntalisme maakt het Oosten ondergeschikt aan het Westen.

Die simplificatie gaat terug tot op de oude Grieken en ...

De weg naar slavernij heeft velen geïnspireerd, maar

minstens even zoveel mensen tot woede gedreven:

politici, filosofen, economen, gewone lezers; niemand

blijft onberoerd onder Hayeks klassieker. Het boek

verscheen oorspronkelijk in 1944 en bevat een vurige

waarschuwing tegen de gevaren van een overheid

die de productiemiddelen in handen heeft. Volgens

Hayek leidde het model van een krachtige centrale

overheid met grote economische controle naar de

verschrikkingen van nazi-Duitsland en fasc...

De filosoof Diogenes werd bij leven bewonderd én verguisd. Geboren

in de vierde eeuw voor Christus aan de Zwarte Zeekust, in hedendaags

Turkije, kwam hij als banneling in Athene terecht en later in Korinthe.

Zijn aanpak was even onorthodox als zijn ideeën. Diogenes gaf geen les,

schreef geen traktaten en ging niet uitgebreid in debat met collega’s: hij

belichaamde zijn visie van eenvoud en autonomie door in een aardewerken

pot op het marktplein te leven, beschikbaar voor vragen en zichtbaar

voor wie van hem wilde lere...

In Het hermetisch zwart wordt het tragische lot beschreven van de zestiende-eeuwse medicus, filosoof en alchemist Zeno. We volgen hem bij zijn studie, op zijn reizen door Europa en het nabije Oosten en in zijn werk als hofarts. Zeno staat als mens van vlees en bloed op het breekpunt tussen middeleeuwen en moderne tijd, tussen religie en een nog nauwelijks te verwoorden atheïsme. Yourcenars roman geeft een intrigerend beeld van een tijdperk dat gekleurd werd door contrasten.

Verstild voorjaar opent met een ‘fabel voor morgen’,

over een Amerikaans stadje waar een mysterieuze plaag

de harmonie verstoort. Vogels en bijen verdwijnen,

biggetjes sterven en huisartsen krijgen patiënten met

vreemde klachten. De schaduw van de dood hangt over

de gemeenschap.

Verstild voorjaar, de grote en invloedrijke klassieker

van Rachel Carson, is een kritiek op de destructieve controlezucht

van de mens. Technologische vooruitgang

heeft ons de beschikking gegeven over chemicaliën...

‘Zeven talen in zeven dagen?’

‘Ja. Zo snel kun je ze leren lezen. Jij ook.’

‘As if. Hoe dan?’

‘Je onderschat jezelf. Kijk, je kent Nederlands en

je spreekt fatsoenlijk Engels. Je Frans en Duits zijn

weggezakt, maar die zitten heus nog ergens in je

hoofd. Als je dat in Engeland vertelt, word je als een

talenwonder beschouwd!’

‘Pff, ik, een talenwonder? Je moest me eens zien

stuntelen bij de Franse bakker.’

‘Maar praten is ook lastig. Ik heb het over lezen.

Al die zeven ta...

Het is mooi om een ander een dienst te bewijzen of

iets te geven. Maar wat willen we dan eigenlijk bereiken?

Iets voor onszelf? Of is het belangeloze goedheid

zoals die van de goden? Omgekeerd kun je vragen wat

de beste reactie is als we iets krijgen. Dankjewel zeggen,

minstens. Maar geldt dat ook in een hiërarchische

relatie? En moeten we niet ook zo snel mogelijk iets

terugdoen?

Over deze vragen schreef Seneca een boek, Gunsten

(De Beneficiis). Uit dat omvangrijke werk zijn in deze

uitgave...

Een aforisme van Heraclitus, ‘De Natuur houdt ervan

zich te verbergen’, houdt de westerse filosofie al bijna

vijfentwintig eeuwen bezig. De Franse filosoof Pierre

Hadot schreef in 2004 een geschiedenis van de westerse

filosofie in het perspectief van dit aforisme en het

beeld van de sluier van Isis. Moet de mens zich heer en

meester maken van de natuur, of kan niemand de sluier

van de geheimen van de natuur oplichten, behalve

de dichter en de kunstenaar?

Pierre Hadot neemt de lezer mee op...