Scherpe en inzichtelijke analyse van een splijtend maatschappelijk conflict

Al zo’n dertig jaar woedt in Nederland een verhitte cultuurstrijd. Eén beschuldiging staat daarin centraal: dat een ‘linkse elite’ met haar politieke correctheid veel problemen in het land onbespreekbaar maakt. Deze aanklacht klinkt in talkshows, krantencolumns, op sociale media en in de Tweede Kamer. Het gevolg is een opvallend felle afkeer van links onder een deel van de bevolking. W...

De economie is wellicht hét centrale voortbrengsel van homo sapiens. Govert Buijs wijst ons de weg naar ‘een economie van de vreugde’, een wereld waarin de economie de mens dient in plaats van andersom.

Waartoe is de economie op aarde? Waarom werken we zo hard? Zouden we niet gewoon toe kunnen met vijftien uur werk in de week, zoals Keynes ooit voorspelde? En waarom tellen we al dit gewerk dan ook nog eens bij elkaar op, zodat we één verzamelnaam kunnen gebruiken: ‘de economie’, wa...

Arnold Heumakers laat op meeslijpende wijze zien wat we kunnen leren van 'foute' denkers, die als geen ander de liberale democratie een spiegel kunnen voorhouden.

De Franse denker Georges Sorel omschreef filosofie ooit als 'een erkenning van de afgronden waartussen het pad kronkelt dat de gewone mensen volgen met de gemoedsrust van slaapwandelaars'. Het nadeel van een afgrond is dat je erin kunt vallen. Desondanks hebben velen dat risico genomen. Ze worden vaak 'foute denkers' genoemd. Hun id...

Macht en menselijke natuur (1931) is het belangrijkste politiekfilosofische werk van de Duitse denker Helmuth Plessner (1892-1985). Geschreven in de nadagen van de Weimarrepubliek, biedt het boek een indringende analyse van de bedreigingen waarmee een jonge democratische rechtsstaat geconfronteerd wordt. Plessner reageert op tijdgenoten als Carl Schmitt, de latere ‘kroonjurist van de nazi’s’, en Martin Heidegger, die zich eveneens tot het nationaalsocialisme zou bekennen. Te...

Hoe kunnen we ons leven vormgeven? In zijn magnum opus Iemand zijn laat filosoof Joep Dohmen zien op welke manieren wij ons kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en betrokken mensen. In de voorbije decennia hebben we onze joods-christelijke traditie achter ons gelaten en zijn we in een neoliberale samenleving terechtgekomen, die zich kenmerkt door een verregaande individualisering. Vrij zijn om je eigen leven te leiden is de hartenwens van de laatmoderne mens. Maar de vervulling daarvan blijkt ...

Per april 2023 is Marjan Slob de nieuwe Denker des Vaderlands. Ter ere van haar denkerschap verschijnt Ruimte maken voor het andere. Het denken van Marjan Slob waarin journalist Jannetje Koelewijn ons laat kennismaken met de nieuwe denker en haar gedachtegoed.

‘Maak je belevingswereld groter, ruimer,’ zegt de nieuwe Denker des Vaderlands Marjan Slob, ‘en je ziet dat er eigenlijk geen verschil is tussen jou en de ander, tussen mensen en andere wezens. Er is alleen een web, een weefsel wa...

Hoe word je een stoïcijn? Massimo Pigliucci laat zien hoe deze oude filosofie toepasbaar is in het moderne leven. Toen Pigliucci de vijftig naderde, werd hij overvallen door grote levensvragen en het besef van zijn eigen sterfelijkheid. Hij ging zich verdiepen in de praktische filosofie van de stoïcijnen, die uitstekend past bij seculiere westerlingen. Ze leert je te focussen op wat binnen je macht ligt en zo een zekere gelijkmoedigheid te bereiken. Pigliucci combineert een glasheldere uitl...

‘Dit is een urgent, belangrijk boek. Het bevat een waarschuwing: als je dacht dat racisme niet meer bestaat in de wetenschap, dan heb je het mis.’ – The Guardian

Bestaat er een verband tussen ras en IQ? Welk ras is het beste? Deze vragen zijn allerminst gedateerd. De rassentheorie beleeft een zorgwekkende comeback, in wetenschap en in politiek. Angela Saini onderzoekt in Superieur pseudowetenschappelijke beweringen en theorieën over ras, en toont aan waarom ze onhoudbaar zijn.

Superieu...

In 'De 8 grote lessen van de natuur' laat Gary Ferguson zien hoe we weer in contact kunnen komen met de natuur. Er heerst een groot verlangen om meer in harmonie met de natuur te leven. Ferguson beschrijft aan de hand van nieuwe wetenschappelijke inzichten dat we niet losstaan van de natuur: we zijn zelf natuur, maar zijn dat vergeten.

In acht lessen leren we van bomen, insecten, dolfijnen en andere natuurverschijnselen hoe we weer in contact komen met Moeder Natuur.

Ferguson schreef een opwi...

John Kaag stuit in een afgelegen bibliotheek op het oeuvre van alle belangrijke Amerikaanse filosofen, zoals John Dewey, Walt Whitman en William James. Geïnspireerd vertelt Kaag het nogal onbekende verhaal van hun denken. Het is een filosofie die het leven omarmt en zich kenmerkt door pragmatisme, zelfvertrouwen en zelftranscendentie. Tijdens het lezen verandert het persoonlijke leven van Kaag ook.

‘Amerikaanse filosofie’ is een meeslepende memoir, over liefde, vrijheid en hoe wijsheid j...