In de jaren 1441-1880 kende polder Nieuw-Reijerwaard vier opeenvolgende waterbeheersingssystemen. Deze systemen worden door Bertus Wouda beschreven. Het gaat dus niet om die ene poldermolen of die ene boezem, want die konden verdwijnen of worden vervangen zonder dat het waterbeheersingssysteem als zodanig veranderde. Een stijgende stand met zinkend land vormt de neerslag van een kleinschalig onderzoek waarin de wisselwerking tussen de landschappelijke en maatschappelijke veranderingen een bel...

Dit vierde Jaarboek biedt de lezer een blik op een aantal interessante aspecten uit de geschiedenis van kasteel Keukenhof. De maritiem deskundige kunsthistoricus Ron Brand behandelt de collectie prenten uit de tweede helft van de achttiende eeuw met scènes uit de Slag bij de Doggersbank (1781) en met bruisende gezichten van zeehavens van de Bataafse Republiek. Verrassend is de vondst in de Keukenhofbibliotheek van een aantal 'stille getuigen' van de huwelijksrelatie tussen het Amsterdamse pa...

In deze rijk geïllustreerde studie wordt vanuit een brede cultuur- en kerkhistorische optiek de ontwikkeling van het doopsgezinde kerklied beschreven gedurende de negentiende en twintigste eeuw. Het betreft een chronologisch geordende ontstaans- en receptiegeschiedenis van de doopsgezinde hymnologie aan de hand van dertien liedboeken, beginnend met de Christelyke Gezangen (1793) en eindigend met het nog als doopsgezind te typeren restant aan liederen in het Liedboek voor de Kerken (1973). De...

Tijdens de oorlog bleef het Ministerie van Justitie in Nederland functioneren. Een parallel Ministerie in Londen bereidde intussen de terugkeer voor. Hoe gingen de Ministeries thuis en overzee om met de bezetting?

De Tweede Wereldoorlog had voor het Ministerie van Justitie, net als voor de andere departementen, een onverwacht gevolg: opeens waren er twee. Behalve het oude departement, dat onder het wakend oog van de bezetter moest proberen zo goed en zo kwaad als dat ging te functioneren, kw...

Eeuwenlang hebben de Nederlanders een strijd tegen het water

gevoerd. Vele malen wisten we de waterwolf te temmen, maar

minstens zo vaak kregen we te maken met verwoestende overstromingen.

Denk aan de Sint-Elisabethsvloed van 1421 of de

Watersnoodramp van 1953. In de culturele verbeelding van dit

soort catastrofale gebeurtenissen gaan kwetsbaarheid en trots

hand in hand: in foto’s, verhalen en monumenten benadrukken

schrijvers en kunstenaars zowel de rampzalige gevolgen als de

veerkracht va...

De geschiedenis van de Vlamingen die dienst namen in de Kriegsmarine is altijd onderbelicht gebleven.Waren zij zich bewust dat zij hun jonge levens op het spel zetten en dat zij een misdadig regime dienden?Jos Rondas, die verschillende veteranen sprak, brengt hun verhaal en legt het naast het strafdossier. Aan de lezer zijn conclusie te trekken. Over hun wedervaren als matroos bij de Kriegsmarine heeft ieder van hen, zo'n 700 tal, wel een eigen verhaal. Deze vrijwilligers die zich in 1943 lie...

Pieter van Oort, geboren in 1804 in Utrecht, was een van de meest getalenteerde Nederlandse tekenaars van dieren en planten van zijn tijd. In opdracht van koning Willem I vertrok hij in 1825 naar de toenmalige Nederlandse koloniën in Zuidoost-Azië, om daar in dienst van de Natuurkundige Commissie de flora en fauna vast te leggen. Met de natuuronderzoekers van de Commissie reisde Van Oort tot zijn dood in 1834 rond in de regio, waar zij duizenden specimens verzamelden, beschreven en tekenden...

Duizenden Nederlanders namen in de tweede helft van de negentiende eeuw de wapens op om in Italië te strijden voor de Kerkelijke Staat. Een vergeten oorlog die zich afspeelde op een zijtoneel van oplopende conflicten tussen Europese grootmachten.

Na een oproep van paus Pius IX om het 'Erfgoed van Petrus' te verdedigen, leverde Nederland de meeste vrijwilligers, veelal boerenzonen en ambachtslieden. Priesters die zich hadden ingezet voor de werving, troostten ouders als hun zoon als martelaar...

‘Eindhoven, Transformaties zonder Blauwdruk’ is het tweelingboek van ‘Eindhoven.’ Laatgenoemde publicatie is een zwierige odyssee door de tijd aan de hand van 1075 onderwerpen, met het ontstaan van ‘Groot-Eindhoven’ in 1920 als aanleiding. In dat jaar werden de dorpen Gestel, Stratum, Tongelre, Strijp en Woensel geannexeerd door Eindhoven. De gemeentelijke herindeling was nodig omdat de zes gemeenten op eigen benen niet in staat waren om de tomeloze groei van Philips (dat zich in ...