Meppel, een charmante provinciestad waar het water nog altijd vrij door de grachten stroomt, had in de jaren zeventig zomaar haar unieke karakter kunnen verliezen. Een ambitieus bestemmingsplan dreigde de iconische grachten te dempen en ophaalbruggen voorgoed te vervangen door beton. Het stadshart van Meppel zou veranderen in een anonieme, zielloze verkeersader.

Maar het liep anders. Dankzij een wonderlijke samenloop van moed, visie en strijd veranderde Meppel van een stad in verval tot een v...

Denk je in dat ergens in de Late Middeleeuwen een grote stormvloed de kust had verlegd naar waar nu de Duitse oostgrens en de Franse noordgrens liggen. De Lage Landen zouden dan niet langer bij maar onder de zee liggen! Wat zou de wereld dan gemist hebben? Veel en niet veel is het juiste antwoord – want allicht zouden sommige vondsten die ooit in de Nederlanden gebeurden, elders plaatsgevonden hebben.

Op een feestavond is zo’n denkoefening wel leuk en ook zinvol, zeker als je ze overlaat...

Corona komt qua slachtoffers niet in de buurt van de grootste pandemie in Europa: de Zwarte Dood in 1347-1352. Wel kwam de pest net als Covid-19 via Italië aan in West-Europa. Professor Harrison pakt de geschiedenis zoals gebruikelijk pan-Europees aan. Hij vertelt niet alleen hoe de pest zich verspreidde van de Middellandse zee naar Scandinavië, maar ook hoe de gewone mensen in de veertiende eeuw zich lieten behandelen, in quarantaine gingen en de epidemie trachten te bezweren. Verschillend...

Staatsinrichting van Athene behoort tot de belangrijkste bronnen voor geschiedenis en functioneren van de Attische democratie. Het historische overzicht begint in de mythische tijd vóór de Trojaanse Oorlog en werkt t/m Solon, eind 7e/begin 6e eeuw en vervolgt richting de Perzische en Peloponnesische Oorlogen t/m de val van de Dertig tirannen in 403. De democratie die in dat jaar gerealiseerd wordt, zal de messen nog één keer slijpen als in 401 het vermoeden bestaat dat een oligarchische s...

In 1848 stond bijna heel Europa in brand. Politieke onrust verspreidde zich in dat jaar als een lopend vuurtje over het hele continent, en leidde tot grote en permanente veranderingen. De opstandelingen stelden vragen die ons modern in de oren klinken: wat gebeurt er als politieke of economische vrijheid botst met sociale rechten? Hoe combineer je representatieve en directe vormen van democratie? Wat is het verband tussen kapitalisme en sociale ongelijkheid?

In Revolutionaire lente beschrijft...

Loe de jong heeft als geen ander de beeldvorming van het Nederlandse volk over de bezettingsperiode gedomineerd. Tijdens de oorlog was hij een vertrouwde stem op Radio Oranje, na de oorlog deed hij met onnavolgbare gedrevenheid historisch onderzoek naar de jaren 1940-'45. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) verwierf onder zijn leiding internationale allure en zijn legendarische televisiedocumentaire De Bezetting (1960-1965) werd massaal bekeken. Zijn dertiendelige boekwer...

Erasmus staat in wetenschappelijke kringen nog steeds volop in de belangstelling. Vrijwel jaarlijks verschijnen er nieuwe studies over hemzelf en zijn werk. Vooral in herdenkingsjaren zien dikwijls meerdere monografieën of bundels het licht. Het betreft zowel wetenschappelijke studies, die bepaalde (deel)aspecten van Erasmus’ leven en werk onder de loep nemen, als ook populair-wetenschappelijke publicaties die wat algemenere kennis over hem voor een wat groter publiek toegankelijk maken.

...

Niet Willem van Oranje, maar Maurits en Frederik Hendrik zijn als de bekendste militairen uit de Tachtigjarige Oorlog tevoorschijn gekomen. Beide zonen van de prins zouden echter pas na decennia van het begin van dit conflict, en het lange voortraject daarvan, een rol gaan spelen. De naam van Willem van Oranje is uiteraard ook onlosmakelijk verbonden met genoemde oorlog, waaraan hij de eretitel 'vader des vaderlands' heeft overgehouden, maar wat is hiervan precies de betekenis?

Zo zou Willem...

De discussie over leven, karakter en betekenis van Willem van Oranje (1533-1584) laait regelmatig op. De figuur van de 'vader des vaderlands' is nog springlevend.

De Opstand tegen Spanje en de Reformatiegeschiedenis in de Nederlanden zijn niet denkbaar zonder deze prins van Oranje, die in zijn eigen tijd al voorwerp was van felle controverses. Oranje stond aan de wieg van de Noord-Nederlandse natie, maar deze 'geboorte' voltrok zich tegen zijn wil. Zijn pogingen om de scheuring van Noord en Z...

Het Westland, sinds de 18e eeuw dé tuinbouwstreek van Nederland, kent een rijke geschiedenis. Bewoningssporen gaan terug tot de Steentijd. In de Romeinse Tijd was het Westland, gunstig gelegen aan de Maasmond en aan het kanaal van Corbulo, een dichtbevolkt gebied. Tijdens de Gouden Eeuw kwam het grootste deel van het Westland in het bezit van Oranje: de prinsen waren heer van Monster, Naaldwijk, Wateringen en ’s-Gravenzande. In het lustoord, dat het Westland in de 18e eeuw was, verschenen...