Ezelsoren bundelt een selectie van essays, opiniestukken en artikelen die Johan Braeckman de voorbije twee decennia schreef voor kranten, tijdschriften en vakbladen. De keuze weerspiegelt zijn belangrijkste interesses: religie, wetenschap, kritisch denken, irrationalisme, Darwin, evolutie, en de aloude vraag wat het goede leven inhoudt, zowel individueel als maatschappelijk.

De teksten typeren de intellectuele en morele ingesteldheid van de auteur: ze streven naar helderheid en objectiviteit...

In de Daendelslezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late achttiende eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken.

De late achttiende eeuw was een periode waarin Nederlandse intellectuelen zich – net als nu – grote zorgen maakten over de staat van het land en zich afvroegen wat er nog resteerde van de eigen nationale identiteit. En net als nu zocht...

Het gedachtegoed van de Italiaanse denker en communist Antonio Gramsci is – volgens een ironische speling van het lot – bon ton geworden in het rechtse politieke discours in Vlaanderen en Europa. Om macht te verwerven moet je de ideologische ideeënstrijd winnen. Wie instemming verwerft met een manier van kijken, verwerft hegemonie. Gramsci lezen keert terug naar de bron en plaatst de oorsprong en de evolutie van het hegemoniebegrip van de politicus en filosoof in historische context.

Hoe...

De humanist Marsilio Ficino (1433-1499) was een van de meest invloedrijke filosofen van de Italiaanse renaissance. Zijn wijsbegeerte is van groot belang geweest voor kunstenaars als Botticelli en Michelangelo. Dit boek besteedt uitvoerige aandacht aan Ficino’s invloed op artistiek gebied.

Fundamentele studies van Chastel, Panofsky en Gombrich passeren daarbij de revue. Ook de rol van de familie De’ Medici in Ficino’s professionele en persoonlijke leven wordt uiteengezet. Zo ontstaat een...

Met een voorwoord van Martin Sommer

Is onze rechtsstaat nog een gezagsvolle orde? Of verandert deze sluipenderwijs in een machtsorde? Achter de opbouw van onze democratische rechtsstaat, met algemeen geldende waarden en grondrechten, is het burgerschap een drijvende kracht geweest. Burgerschap brengt niet alleen rechten, maar ook plichten en een verantwoordelijkheid voor het algemeen belang met zich mee. Al geruime tijd loopt de betrokkenheid van de burger bij de representatieve democratie ec...

De hedendaagse filosofie, of het nu gaat om kennistheorie, wetenschapsfilosofie, ethiek of godsdienstfilosofie, is onmogelijk zonder op die terreinen de kritiek van David Hume (1711-1776) onder ogen te zien. Hume verwierf echter niet alleen een grote reputatie als filosoof, maar ook als historicus en essayist. Aan die reputatie was hij zeer gehecht, vandaar dat hij nog kort voor zijn overlijden zijn “Love of literary fame” bestempelde als de “ruling Passion” van zijn leven.

Deze biogr...

In dit boekje behandel ik het begrip ‘phronesis’, praktische wijsheid, het onderkennen van de juiste deugden en de uitvoering daarvan, toegespitst op de specifieke omstandigheden van een situatie. Ik probeer instrumenten te ontwikkelen om dat te ondersteunen, op basis van de meervoudige causaliteit van Aristoteles en het begrip ‘script’, en geef enkele voorbeelden ervan. Dat helpt om in kaart te brengen wat een rol speelt in een bepaalde situatie, om daarop de keuze van deugden te bas...

In het vroege voorjaar ondergaan vogels een spectaculaire metamorfose: ze worden territoriaal. Ze vertonen agressief gedrag als andere vogels een voor ons onzichtbare grens van hun territorium passeren, en maken met uitbundig gezang of theatraal vertoon hun aanwezigheid kenbaar. Hangt die metamorfose samen met de verdediging van het territorium, met baltsen of is het een sociaal spel? Vinciane Despret geeft geen eenduidig antwoord. Met een liefdevolle blik verdiept ze zich in de vele manieren...

FILOSOOF SAM HARRIS TOONT AAN DE HAND VAN NEUROWETENSCHAP, PSYCHOLOGIE EN EIGEN ERVARINGEN DAT DE VRIJE WIL EEN ILLUSIE IS.

In dit inzichtelijke, persoonlijke en provocerende boek toont Sam Harris aan de hand van de neurowetenschap, psychologie en ervaringen uit zijn eigen leven dat het hebben van een vrije wil een illusie is.

Zo toont wetenschappelijk onderzoek hersenactiviteit aan 300 milliseconde voordat een persoon ‘besluit’ zich te bewegen. En werd bewezen dat sommige bewuste besliss...

Voor Een nieuw commentaar op de

Grondwet zijn de artikelen uit de Grondwet

samengebracht die het belangrijkst zijn

voor het begrijpen van de Nederlandse

rechtsstaat. Een keur aan vooraanstaande

staatsrechtsgeleerden en rechtsfilosofen

voorziet deze van commentaar. Verder wordt

ingegaan op de vraag wat nog ontbreekt in

onze Grondwet. Zo is Een nieuw commentaar

op de Grondwet niet alleen een duurzaam

naslagwerk, maar ook een actuele bijdrage

aan het debat.

Tegelijkertijd met het nieuwe commentaar

verschijnt een handzame editie van ...