De mens lijdt onder het lot, al dan niet als gevolg is van zijn eigen gedrag. Hybris, de menselijke hoogmoed, is daarbij een kernbegrip. In een Griekse tragedie komt de held of heldin tot inzicht. En als het goed is heeft dat een louterend effect, ook op de toeschouwer, want catharsis is een vorm van emotionele zuivering. Aischylos wordt beschouwd als de ‘vader van de tragedie’. In de Griekse oudheid was hij een toneelvernieuwer en gaf hij zijn personages en zijn toeschouwers â€...

In de jaren dertig trokken westerse vrouwen naar Spanje om deel uit te maken van de historische strijd tegen het fascisme. In Morgen of in de toekomst volgt Sarah Watling deze uitzonderlijke buitenstaanders, die moedig en vol overtuiging wilden leven. Watling verweeft de paden van de Amerikaanse journalisten Martha Gellhorn en Josephine Herbst, de Britse schrijfsters en partners Sylvia Townsend Warner en Valentine Ackland, de aristocratische rebel Jessica Mitford en de vrijgevochten dichteres...

‘Kijk, je kunt het niet zien; luister, je kunt het niet

horen; tast, je kunt het niet aanraken.’ Taoïstische

teksten zoals deze uit de Daodejing blinken uit in gewilde

obscuriteit. Over Lao Zi, de mythische stichter

van het taoïsme, wordt dan ook gezegd dat hij zich

toelegde op het verborgen blijven.

Dit elementaire deeltje belicht de duisternis van

deze Chinese filosofie aan de hand van de belangrijkste

taoïstische auteurs en gedachten. Tegelijkertijd

wordt de onpeilbaarheid van het t...

Zonder Kelten had onze wereld er heel anders uitge­zien. Helaas lopen feiten en fictie vaak door elkaar, en daarom hebben we een gids nodig die ze onder­scheidt. Herman Clerinx is die gids.De god met de maretak gaat over de Kelten en hun cultuur, van het prille ontstaan tot ver voorbij de Ro­meinse tijd. Maar ook over de vriendelijke dijen van godin Maeve. Clerinx vertelt over de kunst die de Kelten hebben nagelaten, en over de wisselwerking met andere culturen zoals die van de Grieken, de...

Het boeddhisme is een van de grote religies van de

mensheid. Het is al jaren populair in het Westen,

maar er zijn forse verschillen tussen het westerse

beeld en het traditionele boeddhisme van Azië.

In dit Elementaire Deeltje wordt gekeken naar de

herkomst van het boeddhisme en het leven van de

Boeddha, dat voor alle boeddhisten van grote betekenis

is. De dharma, of de leer van de Boeddha, wordt

aan de hand van diverse scholen beschreven en ook

de verbreiding van het boeddhisme in Azië komt...

Is moederliefde een instinct dat voortkomt uit een ‘vrouwelijke natuur’ of is het grotendeels een kwestie van sociaal gedrag, dat varieert al naargelang het individu, de tijd en de gebruiken? Dat is de inzet van het historische onderzoek dat Élisabeth Badinter in de jaren tachtig publiceerde: ze observeert de evolutie van het moederlijk gedrag gedurende vier eeuwen en stelt vast dat toewijding aan het kind ontstaat – of niet. Tederheid bestaat – of niet. De onthulling dat hét moeder...

Een spookhuis in Athene, spannende besprekingen in de senaat, luxe landhuizen en de uitbarsting van de Vesuvius bij Pompeii. Heel verschillende thema’s die één ding gemeen hebben: ze worden kleurrijk beschreven in de brieven van Plinius. Gaius Plinius Caecilius Secundus, beter bekend als Plinius de Jongere, was een rijke Romein en senator uit de tijd van keizer Trajanus. Een man met een bevoorrecht leven, daarvan getuigen de negen bundels persoonlijke brieven die hij publiceerde. Vriendsc...

Artificiële Intelligentie (AI) is een wereldwijde hype. Maar is het goed voor je hersenen? En voor je lijf? Nee! Erik Scherder noemt AI daarom Afnemende Intelli­gentie. We zitten massaal voor een scherm, worden mentaal en fysiek steeds minder uitgedaagd – en we genieten ervan! We zijn liever lui dan moe. Moet dat niet andersom? Moeten we niet juist moeite blijven doen? Het antwoord is vol­mondig ja! Is het tij nog te keren? Van de oermens hebben we geleerd om efficiënt te zijn: eerst ee...

De naam Heidegger is besmet. Aan zijn omvangrijke oeuvre van meer dan honderd werken kleeft de smet van collaboratie met het nazisme. In dit Elementaire Deeltje laat Dirk De Schutter zien hoe de filosofische blik van Martin Heidegger, ondanks die smet, relevant is voor de moderne westerse cultuur. In Heideggers filosofie krijgen vele aspecten van het mens-zijn een nieuwe betekenis: de dood, het geweten, stemmingen als angst of verveling of gelatenheid, de tijd, de waarheid, rationaliteit, het...

Hoogtekoorts is een cultuurgeschiedenis van de bergsport. Macfarlane laat zien door welke ideeën mensen bergen zijn gaan beschouwen als symbolen van verhevenheid en zuiverheid, anders dan de gevaarlijke en angstaanjagende oorden vol goden en geesten waar ze drie eeuwen eerder nog voor werden gehouden. Ook laat hij zien dat het beeld dat sommige klimmers van bergen hebben een obsessie kan worden die hen de dood in jaagt.

Macfarlanes eersteling is, net als zijn andere werk, een boek over de r...