Willem van Toorn, die al zijn werk vertaalde, vertelt aanstekelijk en tegelijk indringend over zijn kennismaking met het oeuvre van de tovenaar uit Praag. De lezer reist met hem mee op zoek naar de sporen van de grote schrijver, eerst in het communistische Praag en later in het ‘nieuwe’ Tsjechoslowakije en Tsjechië. Kafka komt tot leven als het gaat over zijn school- en studietijd, zijn relaties met zijn vrienden, zijn gevoel voor humor en zijn opvattingen over en beschrijvingen van vrou...

Hoe komt het dat we onszelf ondergeschikt maken aan de omstandigheden? Of om het met Spinoza te zeggen: hoe komt het dat ‘mensen vechten voor hun knechting als vechten ze voor hun redding’? Die vraag moet telkens opnieuw worden gesteld, en des te meer in tijden van crisis en onzekerheid. Het antwoord moet zijn: het is narcisme, als maatschappelijke eis aan ieder individu. Je moet meer worden dan je bent, je moet samenvallen met je ideaal. Maar wat betekent het voor de samenleving als dat ...

Vrij, tolerant, verlicht en gematigd. Al sinds de zeventiende eeuw zien Nederlanders zichzelf bij voorkeur als ondernemend en nuchter. Vrije burgers die zichzelf en een ander niet snel op een voetstuk plaatsen. In Uitverkoren leggen Janneke Stegeman en Saskia Pieterse dit chronisch positieve zelfbeeld op de snijtafel. Waar komt het beeld vandaan en vooral: hoe valt het te rijmen met vier eeuwen koloniale overheersing?

Janneke Stegeman en Saskia Pieterse verbinden in Uitverkoren op een verrasse...

Als Medusa in de spiegel kijkt, wat ziet ze dan? Ooit was ze een monster, tegenwoordig een krachtig symbool voor het overleven van seksueel geweld. De tovenares Circe figureerde eeuwenlang als gevaarlijke heks in de marges van de Odyssee. Nu is ze een sterke vrouw met een back story en een eigen stem. En Achilles is niet langer alleen de grootste Homerische held, hij is ook gay en trans.

De laatste jaren is er een enorme kentering gekomen in hoe mythische figuren gepresenteerd worden: populai...

Babel gaat over de twintig machtigste talen van onze tijd. De halve mensheid beschouwt een van de twintig als z’n moedertaal. Meer dan driekwart van de wereldbevolking kan minstens een van de twintig spreken. Babel verkent ze allemaal, van Duits tot Japans, van Spaans tot Swahili en van Arabisch tot Javaans.

Per taal onderzoekt Babel één saillant thema, speels en grondig. Wat betekent het dat het Russisch ‘verwant is’ aan het Nederlands? Hoe werken de niet-alfabetische schrifttypes va...

De laatste wildernis is een intellectuele en een fysieke reis door tijd en omgeving. Begeleid door monniken, wetenschappers, filosofen, dichters en kunstenaars onderzoekt Robert Macfarlane onze veranderde ideeën over de wildernis. Zijn reizen naar de uithoeken van Groot-Brittannië worden de geleiders van mensen en culturen uit heden en verleden die een intense band hadden met hun ongerepte omgeving.

De laatste wildernis is een moderne klassieker in het genre van nature writing met Robert Ma...

De tragedie ligt aan de basis van de westerse literatuur. Ze is ontstaan in Griekenland, in dezelfde periode als de filosofie en de democratie. Volgens Tom Lanoye is dat geen toeval. Voor hem gaat theater over dilemma’s. Over verscheurdheid en onoplosbare levensvragen belichaamd door personages die tegelijk denken en voelen. Die eerst twijfelen maar uiteindelijk meedogenloos toeslaan – of trots ten onder gaan. Hoe denkt de ander? Waarom denkt hij zo? En wat gebeurt er als je anderen dwing...

Het gymnasium bestaat sinds 1876 en was lang de enige weg naar alle universiteiten. Zo werd het de eliteschool van Nederland. De gymnasiale cultuur heeft vele decennia doorstaan en bloeit nog altijd.

Gymnasiasten kunnen zingen in het Latijn, weten wat ceterum censeo betekent en wanneer Caesar werd vermoord. De exclusiviteit en kennis van sociale codes leidden tot een hoogopgeleide klasse met een gevoel van wederzijdse herkenning.

Wat bepaalt de wonderlijke aantrekkingskracht van die geheimtaa...

Is het feminisme een denkrichting, een levenshouding, een emancipatiebeweging, een tegencultuur, of alles tegelijk? In dit Elementair Deeltje beschrijft historica Els Kloek de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Van de middeleeuwse ‘strijd om de broek’ tot de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. En van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo. Een geschiedenis die voert langs ver...