Door processen van globalisering zijn staten minder belangrijk geworden. Internationaal recht en EU-recht hebben een grote invloed. Multinationals hebben veel macht. Migratie, klimaatverandering, internationale handel, digitalisering en toerisme maken staatsgrenzen minder relevant. Dit roept juridische en filosofische vragen op. Hoe moeten we deze wereld ordenen? Idealen als democratie, rechtsstaat, mensenrechten en rechtvaardigheid boden inspiratie bij de vormgeving van de Nederlandse staat...

Kan een weerbare rechtsstaat bescherming bieden tegen democratische erosie? Democratie en rechtsstaat staan onder druk, van de Verenigde Staten tot Hongarije. Stapels rapporten documenteren een wereldwijde teruggang in democratie en rechtsstaat. En ook over Nederland zijn er zorgen. Dit boek biedt een uniek overzicht van de vangrails die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat een democratische rechtsstaat ontspoort. Het maakt de weerbare rechtsstaat concreet. Toezicht door een onafhankel...

De schadeafhandeling van beroepsziekten is al jaren onderwerp van juridisch debat. Een van de oplossingen voor de beroepsziekteproblematiek wordt gevonden in compensatieregelingen voor beroepsziekten. In Nederland schieten deze regelingen de afgelopen jaren als ‘paddenstoelen’ uit de grond. Zij worden in het leven geroepen door de overheid of de (voormalig) werkgever. Benadeelden kunnen op grond van deze regelingen een uitkering krijgen. Het idee is dat hiermee een belastende procedure en...

Wie betaalt de rekening van het klimaatbeleid? Wie profiteert ervan? En wie heeft een stem aan tafel? Dit zijn fundamentele vragen over klimaatrechtvaardigheid. Een vraagstuk dat urgenter is dan ooit, nu de gevolgen van klimaatverandering steeds sterker merkbaar worden. Om een platform te bieden aan de inzichten van jonge denkers, organiseerde de Academie voor Wetgeving en Overheidsjuristen in 2024 een essaywedstrijd. Studenten en promovendi werden uitgedaagd om in maximaal 1.500 woorden te r...

Het opsluiten van burgers die nog niet veroordeeld zijn, is een serieus maatschappelijk probleem. Het treft mensen in hun dagelijkse doen en laten. Hun leven wordt stopgezet, terwijl ze voor onschuldig moeten worden gehouden tot het tegendeel bewezen is. Officieren van justitie eisen vaak en snel dat een verdachte wordt opgesloten. Rechters volgen dat regelmatig en voor je het weet zit iemand negentig dagen vast. En als je vastzit, dan moet je meestal goede redenen hebben om weer vrij te kome...

In deze afscheidsrede stelt Johan Legemaate de vraag aan de orde op welke punten het gezondheidsrecht verbeterd kan worden. Hij besteedt aandacht aan twee algemene onderwerpen: het recht op zelfbeschikking en de evaluatie van wetgeving. In het licht van de beschouwingen daarover gaat hij vervolgens in op de ontwikkelingen met betrekking tot: 1. de rechten van de patiënt; 2. klachtrecht/tuchtrecht en openheid; 3. de regulering van het levenseinde. Ten aanzien van deze onderwerpen bespreekt Le...

Deze bundel bevat bijdragen naar aanleiding van het negentiende UCERF-symposium en gaat in op actuele vraagstukken binnen het familierecht. Aan bod komen onder meer de betekenis van kansengelijkheid voor het familierecht, de rol van huiselijk geweld bij gezags- en omgangsbesluiten, de positie van eenoudergezinnen, ontwikkelingen in het afstammings- en ouderschapsrecht en ervaringen met het ouderschapsplan in de praktijk.

Wet toekomst pensioenen biedt een helder overzicht van en een diepgaand inzicht in de wet die op 1 juli 2023 in werking is getreden (Stb. 2023/216). Deze wet betreft de grootste pensioenhervorming ooit en heeft zo’n grote impact dat de pensioentransitie uiterlijk 1 januari 2028 moet zijn voltooid. In één oogopslag laat dit boek zien hoe de wet de pensioenwet- en regelgeving precies heeft gewijzigd. Het beperkt zich niet tot wat er is gewijzigd, maar geeft ook helder aan wanneer de nieuwe ...

Getuigenverklaringen zijn een belangrijke bron van informatie voor de strafrechter. Uit rechtspsychologische onderzoeken is echter gebleken dat getuigen feilbaar zijn. Zo kunnen er fouten optreden tijdens het waarnemen of het herinneren, of een getuige kan bewust liegen. Als de strafrechter een onware getuigenverklaring voor het bewijs gebruikt, kan dit leiden tot een onjuist oordeel, omdat een schuldige verdachte wordt vrijgesproken of omdat een onschuldige verdachte wordt veroordeeld. De vr...

Op basis van het grondwettelijk verankerde codificatiebeginsel dient het materiële strafrecht in een algemeen wetboek te zijn geregeld. Op deze algemene regeling bestaat een beperkte uitzonderingsmogelijkheid, waardoor ‘bepaalde onderwerpen’ in afzonderlijke wetten geregeld mogen worden. Als gevolg hiervan wordt in het hedendaagse materiële strafrecht onderscheid gemaakt tussen commuun strafrecht en bijzonder strafrecht; respectievelijk het strafrecht dat binnen het Wetboek van Strafrec...