Op 27 oktober 2025 is het 750 jaar geleden dat Amsterdam voor het eerst in een document is genoemd. Die dag staat centraal in Amsterdam, het water en de mensen, een dag die begon met bloed. Gabri van Tussenbroek en Ranjith Jayasena nemen de lezer in een uiterst toegankelijk verhaal mee naar de oevers van de Amstel in het jaar 1275. Amsterdam bestond op dat moment al langer. Maar wat was het voor plaats? Wat weten we over de mensen die er woonden en hoe hielden ze hun voeten droog? Waarom kreg...

Roerend nam ik afscheid van mijn vrouw, dikke tranen rolden ons over de wangen. Wij spraken nog een code af. Mijn vrouw zou zich nooit vrijwillig melden voor een transport naar het idyllisch werkkamp, tenzij ik bepaalde woorden en zinswendingen schreef. Wij spraken een adres af in Holland, waar wij elkaar later zouden ontmoeten. Toen verdween ik, zwaar bepakt en beladen, zoals duizenden voor mij waren gegaan. Theresienstadt, 28 september 1944

In juli 1942 werd Siegfried van den Bergh samen met...

De jaren zeventig van de vijftiende eeuw. Op een van de kastelen van het geslacht van Culemborg wordt Elisabeth geboren, de oudste dochter van heer Jasper en zijn vrouw Johanna. Culemborg is dan al geruime tijd op weg naar een gewichtige positie in het Bourgondische Rijk, een van de welvarendste gebieden van Europa. De familie heeft echter een groot probleem. Ze hebben alleen dochters en dat betekent het einde van de eeuwenoude dynastie.

Geen mannelijk nageslacht is de grootste ramp die een ho...

In 1510 arriveert de jonge bankier Pompejus Occo in Amsterdam met de opdracht de handel in het Oostzeegebied te intensiveren. Hij doet via de voormalige Amsterdamse herbergierster Sigbrit Willems goede zaken met de Deense koning Christiaan II, die Sigbrits dochter aanbidt. Sigbrit krijgt van hem alle macht gezien haar bestuurskunst en occulte kennis. Maar zijn moeder en dochter soms heksen?

In Amsterdam heerst verdeeldheid. Door zijn snelle groei kan de stad niet bogen op verenigende traditie...

In 431 v.Chr. hield Pericles, de beroemdste staatsman van Athene, een vurige rede tijdens een plechtigheid ter ere van gesneuvelde soldaten in de oorlog tegen aartsvijand Sparta. Zijn bevlogen woorden zijn vooral een lofzang op de democratie zelf, op het geloof in vrijheid en gelijkheid van de Atheense burgers en de noodzaak van gemeenschapszin. Juist daarin, stelt Pericles, was Athene een lichtend voorbeeld voor de wereld.

Pericles’ grafrede werd opgetekend door de Griekse geschiedschrijver...

Nederland is in de negentiende en twintigste eeuw het land van de vele kerken. En die hebben elk hun eigen opleidingen. Een van de bekendste is de Theologische Universiteit te Kampen, in 1854 gesticht door gereformeerde kerken. Deze school begint als een opleiding dwars tegen de culturele trend in. Ze staat vrij van het overige hoger onderwijs waar de overheid zorg voor draagt. Haar blik is gericht op de kerken die haar stichtten en bijna anderhalve eeuw geheel financierden. De universiteit i...

Wie de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust beter wil begrijpen moet Mein Kampf lezen. In dit boek geeft Adolf Hitler namelijk inzicht in zijn gedachtewereld. In Mein Kampf maakt hij duidelijk dat een wereldoorlog onvermijdelijk is en dat de Joden moeten worden ‘verwijderd’. Niets minder dan de wereldheerschappij was zijn einddoel. Zodra hij in 1933 de politieke macht had veroverd ging hij aan de slag met het uitvoeren van zijn plannen.

Mein Kampf werd in binnen- en buitenl...

Rampen zijn bepalend geweest voor de geschiedenis van Nederland. Denk bijvoorbeeld aan de Sint-Elisabethsvloed in 1421, toen mensen, dieren en dorpen verdronken. Het landschap veranderde voorgoed. Of aan de Bijlmerramp in 1992, toen een vliegtuig neerstortte in de Bijlmermeer. Er ging een schokgolf door het hele land.

De publieke reactie op rampen volgt opvallend vaak eenzelfde stramien, al zijn er natuurlijk ook verschillen. Al eeuwenlang zoeken burgers in tijden van rampspoed houvast in cul...

Nederland telt een achttal echte eilanden, of negen als ‘Rottum’ (Rottumeroog en Rottumerplaat) voor twee wordt gerekend. Daarnaast zijn er zeventien voormalige eilanden, waar de sfeer van vroeger nog voelbaar is. Jan Bank en Doeko Bosscher, fervente eilandliefhebbers, onderzoeken de geschiedenis van alle 25 (ooit) geheel door water omringde stukjes Nederland en peilen ook het heden. Wat is kenmerkend voor het ene of het andere eiland? Wat voor werk deden de inwoners, wat hield hen bezig,...

Eeuwenlang hield de kerk het lichaam gevangen. Het huwelijk diende voor de voortplanting en het dempen van lusten. Genot was uit den boze. Maar beschikte het lichaam niet over een seksuele uitrusting die vanzelf genot ontstak? En vormde het sensuele Hooglied niet de handleiding daarvoor? Aards genieten mocht van de Bijbel. In de late Middeleeuwen was de literatuur het aangewezen proefstation voor rechtvaardigingen daarvan.

Eerst projecteerde men onder het mom van morele verontwaardiging woest...