Stel je voor dat je de jaren 1900 tot 1914 zou bezien zonder de

schaduw die de gruwelijke gebeurtenissen van de

twintigste eeuw daarover geworpen hebben.

Stel je voor dat je niets wist van de Somme, van Stalingrad, Auschwitz,

Hiroshima, dat de toekomst nog open

en oningevuld zou zijn.

Zo beschrijft Blom die veertien jaren: zoals ze beleefd zijn in al hun

complexiteit en tegenstrijdigheid en met de bijbehorende hoop en

vrees. Hoe zag Frankrijk eruit in 1900, ten tijde van de Wereldtentoonstell...

Het werk van de taalkundige en visueel begaafde kunstenaar Marten toonder behelst veel meer dan de wereld van Rommeldam, Bommelstein en zijn bewoners. Een halve eeuw geleden stonden Toonders politieke prenten in het brandpunt van de belangstelling en hij maakte ook tekenfilms en strips. Bijna niemand is bekend met de tekeningen die hij maakte in zijn zeldzame vrije uren, zonder opdracht.

De kunst van Toonder is een persoonlijke keuze van marten Toonder uit de tekeningen, prenten en strips di...

Praten over de Tweede Wereldoorlog was in Nederland in de vijftiger jaren nog allesbehalve vanzelfsprekend. Het waren de jaren van hard werken en niet klagen. In de decennia erna onderging Nederland een mentale transformatie. De emotie emancipeerde; de zwijgcultuur en de flinkheidsmoraal uit de wederopbouwperiode veranderden in de praatcultuur van de jaren zeventig en tachtig, en vervolgens in de 'traumacultuur' van nu. Hoe is de verbreiding van het begrip 'trauma in zijn werk gegaan? Waardoo...

In oude tijden was vuur een bron van vrees en fascinatie. Er

werden talloze mythen en verhalen verteld en geschreven waarin

het vuur was toebedeeld aan God of de goden. Zo bleek vuur

een krachtig instrument. Toen de moderne mens, geholpen

door wetenschap en techniek, het vuur eenmaal had getemd,

leken alle problemen verholpen: de controle over vuur en verbranding

zorgde voor vrijheid en vooruitgang. Waar hadden we

ons nog zorgen om te maken? Die achteloosheid krijgen we nu

als een boemerang i...

‘Dit is een oorlog tussen democratie en autocratie,’ kon je van verschillende

kanten horen toen Rusland in februari 2022 Oekraïne

binnenviel. Dat de democratie bedreigd wordt door totalitaire

vijanden, is een besef dat sinds de Tweede Wereldoorlog diep in

ons bewustzijn is verankerd. De vraag is alleen of de democratie

weerbaarder wordt door te waarschuwen voor haar tegendeel.

In Vechten voor democratie legt historicus Ewoud Kieft bloot hoe

vijandbeelden het democratische verhaal hebben ...

Sheila Sitalsings moeder verzweeg tot haar dood een cruciaal deel van haar familiegeschiedenis voor iedereen die haar nabij stond. Sitalsing bleef achter met duizend-en-één vragen, met name over de reikwijdte van de schaamte en de eigen verantwoordelijkheid voor een duister familieverleden.

De komende jaren komen de archieven over de rechtsvervolging van zij die ervan verdacht werden dat ze in de Tweede Wereldoorlog aan de kant van de vijand stonden, openbaar online te staan. In veel familie...

Van oudsher richten mensen hun blik al nieuwsgierig omhoog. De Babyloniërs hielden de bewegingen van hemellichamen bij op kleitabletten; tegenwoordig is het kwantumfysica wat de klok slaat, en blijven we naarstig op zoek naar buitenaards leven. Door de eeuwen heen zien we één constante: het menselijk verlangen om te begrijpen waar we thuishoren.

In Een kleine geschiedenis van het universum (en onze plek daarin) vertelt de bekroonde deeltjesfysicus Sarah Alam Malik het verhaal van onze zoekt...

In India wordt de jonge Krishnamurti aangewezen als de nieuwe Messias. De 23-jarige Philip van Pallandt erft onverwacht een eeuwenoud landgoed bij Ommen. Ze leren elkaar kennen en worden vrienden.

De idealistische Philip schenkt zijn landgoed en kasteel aan Krishnamurti, voor de organisatie van de jaarlijkse ‘Sterkampen’. Duizenden bezoekers van over de hele wereld komen erheen, onder wie kunstenaars, musici, architecten en journalisten.

Krishnamurti spreekt ze toe bij het kampvuur, waardoo...

Terwijl de wetenschap zich razendsnel ontwikkelt, leven we steeds langer. Hoe

heeft de mensheid in de loop der tijd tegen veroudering en de dood gestreden?

En welke methoden zullen we in de toekomst tot onze beschikking hebben?

In haar zoektocht naar antwoorden op deze vragen gaat Tiina Raevaara te rade

bij de (wetenschaps)geschiedenis: van vampierlegenden tot stamcelbehandelingen

en genbewerking. In Het eeuwige leven stelt ze de vraag of het droombeeld

van een zo lang mogelijk leven wel nastrevens...