Discriminatie, het ongelijk behandelen van mensen of groepen op basis van persoonskenmerken, speelt een belangrijke rol in het maatschappelijk debat. In juridische zin betekent discriminatie het maken van een verboden onderscheid. Maar wanneer is onderscheid onrechtmatig en wanneer niet? En hoe vaak komt discriminatie eigenlijk voor? In dit Elementaire Deeltje gaat Jaap Tanja, werkzaam bij de Anne Frank Stichting, in op de uiteenlopende gronden waarop en vormen waarin discriminatie kan plaats...

Oriëntalisme zorgde bij verschijnen in 1978 voor een grote omslag in de Midden-Oostenstudies en had een blijvend effect op postkoloniale en culturele studies. Met de term, gemunt door Said, wordt de ‘westerse’ kijk op het Oosten gedefinieerd, een invloedrijke Europees-ideologi¬sche schepping die het mogelijk maakte om te gaan met het ‘andere’ van de oosterse cultuur. Oriëntalisme maakt het Oosten ondergeschikt aan het Westen.

Die simplificatie gaat terug tot op de oude Grieken en ...

De weg naar slavernij heeft velen geïnspireerd, maar

minstens even zoveel mensen tot woede gedreven:

politici, filosofen, economen, gewone lezers; niemand

blijft onberoerd onder Hayeks klassieker. Het boek

verscheen oorspronkelijk in 1944 en bevat een vurige

waarschuwing tegen de gevaren van een overheid

die de productiemiddelen in handen heeft. Volgens

Hayek leidde het model van een krachtige centrale

overheid met grote economische controle naar de

verschrikkingen van nazi-Duitsland en fasc...

De filosoof Diogenes werd bij leven bewonderd én verguisd. Geboren

in de vierde eeuw voor Christus aan de Zwarte Zeekust, in hedendaags

Turkije, kwam hij als banneling in Athene terecht en later in Korinthe.

Zijn aanpak was even onorthodox als zijn ideeën. Diogenes gaf geen les,

schreef geen traktaten en ging niet uitgebreid in debat met collega’s: hij

belichaamde zijn visie van eenvoud en autonomie door in een aardewerken

pot op het marktplein te leven, beschikbaar voor vragen en zichtbaar

voor wie van hem wilde lere...

Overal ter wereld sterven rivieren door vervuiling, droogte en indamming. Al sinds mensenheugenis moeten rivieren dienstbaar zijn voor vervoer, voor energie, als bron van voedsel, als open riool. Wereldwijd is er echter ook een beweging gaande die het leven en de rechten van rivieren en andere natuur wil erkennen en wil vastleggen in de wet om verdere vernietiging tegen te gaan. Natuurschrijver Robert Macfarlane is diep overtuigd van deze Rights of Nature. In Leeft een rivier? neemt hij zijn ...

Wie heeft er niet gehoord van de bomen die bij Ovidius in elkaar groei­en uit liefde? Wie kent niet het verhaal van Orpheus in de onderwereld? De oudheid is nog niet voorbij. De inzichten en de wijsheid die te vin­den zijn in klassieke teksten kunnen ons ook nu nog iets leren en tot steun zijn. En vaak zijn het schitterende verhalen, met personages die al vele eeuwen tot de verbeelding spreken. Daarnaast is in de oudheid de basis gelegd voor een groot deel van de westerse literatuur – en ...

Een mooie baan, veel geld verdienen, aandacht en bewondering krijgen… dingen waarvan veel mensen dromen. Maar volgens de Romeinse filosoof Seneca (eerste eeuw n.Chr.) moeten we daar juist vanaf. Het leven is te kort, zegt hij, om te verspillen aan bijzaken. Richt je liever op wat er werkelijk toe doet: op innerlijke kracht en kwaliteit, op zelfbeheersing, op het goede. Alleen zo kan een mens het ware geluk bereiken.

Seneca’s tijdloze raad staat verwoord in zijn geliefde Brieven aan Lucili...

De aanval van Hamas op Israël van 7 oktober 2023 schokte de regio en de wereld. Voor Israëliërs resulteerde de aanval in een groot psychologisch trauma. Bij de militaire reactie, met bombardementen en een grondinvasie in Gaza, werden tienduizenden Palestijnen gedood en bijna twee miljoen mensen van huis en haard verdreven.Het Israëlisch-Palestijnse conflict stond in de jaren hiervoor in het Westen steeds minder in de belangstelling. Dat is in één klap veranderd. Historisch gezien is Isr...

Elke gymnasiast heeft de drie eenheden moeten leren: tijd, plaats,

handeling. ‘Ontknoping’ is zelfs een standaardbegrip geworden.

Toch hebben maar weinig mensen het boek gelezen waarin deze

begrippen geïntroduceerd worden: de Poetica van Aristoteles. Logisch

misschien, want zonder voorkennis van de Atheense denkwereld

en literaire tradities is dat een lastige opgave. Maar laat je niet

afschrikken: in de nieuwe vertaling van Paul Silverentand kan iedereen

lezen waaraan alle toneelschrijve...

SPQR biedt een frisse kijk op de Romeinse geschie­denis door een van ’s werelds belangrijkste classici. Mary Beard onderzoekt niet alleen hoe Rome uitgroeide tot een wereldmacht, maar ook hoe de Romeinen zichzelf en hun wereld zagen, en waarom dat nog altijd van belang is. Dit boek omspant dui­zend jaar en werpt nieuw licht op veel aspecten van de Romeinse beschaving, van slavernij en religie tot stromend water. Het is het definitieve boek over het oude Rome.