In 'Intiem verzet' stelt de Catalaanse filosoof Josep Maria Esquirol dat veel mensen in de moderne sa­menleving te weinig oog hebben voor hun onderlinge afhankelijkheid. Tegenover technologische uniformi­teit en doorgeschoten individualisme plaatst hij nabij­heid, aandacht en zorg. Nabijheid creëert vertrouwen − in jezelf én in de ander − en vormt de basis voor wederzijdse zorg. Zelfzorg is volgens Esquirol dan ook geen individuele bezigheid, maar iets wat ...

In 'Op denkles' beschrijft filosoof Sebastien Valkenberg hoe we ons kunnen wapenen tegen dooddoeners als 'Ieder heeft z'n eigen waarheid'. Een ergere anticlimax is tijdens discussies nauwelijks denkbaar.

Holle kreten, pasklare ideeën en modieuze denkbeelden komen voort uit slordig denkwerk. In 'Op denkles' laat Valkenberg zien waar het misgaat en hoe we zulke uitglijders kunnen voorkomen. Daarbij put hij uit de filosofie: het 'scheermes van Ockham', het evidentiebeginsel, de naturalistische...

Oplevingen van het denken is het magnum opus van Martha Nussbaum. Dit meesterstuk is gewijd aan emoties. Nussbaum laat zien hoe door de eeuwen heen gedacht en geschreven is over emoties, niet alleen in de filosofie, maar ook in de literatuur en andere kunsten: zij ontleent diepe inzichten aan Dante, Joyce en Proust, schrijft over de emotionele betekenis van muziek en film, en brengt ook persoonlijke ervaringen - met name de dood van haar moeder - in stelling.

"Filosofie, dat is iets zeer geleerds en iets heel diepzinnigs, een exclusieve bezigheid voor weinigen, waarmee men overigens in de praktijk heel weinig kan beginnen en waarvan de gewone man zich rustig op een veilige afstand kan houden." Zo denkt – en zegt zelfs – menigeen. De schrijver van dit beknopte en populair gehouden werkje over de wijsgeren en hun denkarbeid gedurende de laatste anderhalve eeuw zou graag willen bereiken dat menigeen zich daarover een ander idee zou vormen! Wanneer ...

De geboorte van de tragedie is het eerste boek dat Nietzsche publiceerde. Het verscheen in 1872. Nietzsche was in die tijd hoogleraar klassieke talen te Bazel, maar hij schreef dit boek niet als classicus: hij manifesteert zich meteen als de grote filosoof die zich niet beperkt tot specialistische beschouwingen, maar op zoek gaat naar de grote verbanden. Dat is ook de reden dat het boek bij verschijnen op hevige kritiek stuitte. Men vond het te speculatief.

De geboorte van de tragedie mag dan...

Afgodenschemering (1888) is de definitieve afrekening van de beeldenstormer Nietzsche met de afgoden van zijn tijd. In krachtige sententies hamert hij dubieuze ideologieën (christendom, feminisme, socialisme), kwalijke denkbeelden (nationalisme, antisemitisme) en twijfelachtige reputaties (Wagner, Socrates) af. Nietzsches ambitie ‘in een tiental zinnen te zeggen wat ieder ander in een boek zegt – wat ieder ander in een boek niet zegt…’ resulteert in briljante passages als ‘Hoe de w...

De westerse cultuur beroemt er zich op dat ze het idee van de mensenrechten heeft uitgevonden en wereldwijd als ideaal heeft doen aanvaarden. Maar misschien is het idee veeleer de bezegeling en bekrachtiging van een cultuur die veel kwaad heeft berokkend en nog dagelijks berokkent, en moest ze het daarom vroeg of laat wel construeren? Het blijkt evenwel een schamel middel te zijn in de strijd tegen zichzelf als ‘geciviliseerde barbarij’ (Ton Lemaire).

Als mens beschouw ik mezelf niet als ...

In ‘Waarom vragen we?’ onderzoekt filosoof, theoloog en timmerman Erik Oevermans de diepere betekenis van vragen. Op persoonlijke en doordachte wijze verkent hij de grenzen van dit ogenschijnlijk vanzelfsprekende fenomeen. Hij volgt nauwgezet de reis die vragen afleggen en stuit daarbij op een existentiële diepte. Tijdens deze reis gaat hij in gesprek met grote denkers en werpt een verrassend licht op de oergrond van ons mens-zijn.

'2084' van wiskundige en filosoof John Lennox is een diepgaande kennismaking met kunstmatige intelligentie. We vragen ons immers allemaal af wat kunstmatige intelligentie ons zal brengen. Lennox laat zien dat het christendom verstandige antwoorden heeft op vragen naar de aard van onze zoektocht naar superintelligentie. In dit boek maak je kennis met de filosofische posities die kunnen worden ingenomen en de belangrijkste inzichten van het christendom ten aanzien van de aard van de mens, de zi...

Waarschijnlijk ben je een bovengemiddeld betrokken burger anders zou je geen essays lezen. Complimenten!

Tegelijkertijd is de kans groot dat je autorijdt, vliegt, vlees eet, te veel consumeert of op andere manieren het milieu de vernieling in helpt. Geen enkel punt!

In de tijd dat je dit essay leest, kun je ouderwets blijven vervuilen. Niets geen rij-, vlieg-, vlees- of koopschaamte. Geniet ervan!

Maar als je dit boek uit hebt, zul je met verbazing naar je vroegere zelf kijken. Je bent namel...