In 'Op denkles' beschrijft filosoof Sebastien Valkenberg hoe we ons kunnen wapenen tegen dooddoeners als 'Ieder heeft z'n eigen waarheid'. Een ergere anticlimax is tijdens discussies nauwelijks denkbaar.

Holle kreten, pasklare ideeën en modieuze denkbeelden komen voort uit slordig denkwerk. In 'Op denkles' laat Valkenberg zien waar het misgaat en hoe we zulke uitglijders kunnen voorkomen. Daarbij put hij uit de filosofie: het 'scheermes van Ockham', het evidentiebeginsel, de naturalistische...

"Filosofie, dat is iets zeer geleerds en iets heel diepzinnigs, een exclusieve bezigheid voor weinigen, waarmee men overigens in de praktijk heel weinig kan beginnen en waarvan de gewone man zich rustig op een veilige afstand kan houden." Zo denkt – en zegt zelfs – menigeen. De schrijver van dit beknopte en populair gehouden werkje over de wijsgeren en hun denkarbeid gedurende de laatste anderhalve eeuw zou graag willen bereiken dat menigeen zich daarover een ander idee zou vormen! Wanneer ...

De geboorte van de tragedie is het eerste boek dat Nietzsche publiceerde. Het verscheen in 1872. Nietzsche was in die tijd hoogleraar klassieke talen te Bazel, maar hij schreef dit boek niet als classicus: hij manifesteert zich meteen als de grote filosoof die zich niet beperkt tot specialistische beschouwingen, maar op zoek gaat naar de grote verbanden. Dat is ook de reden dat het boek bij verschijnen op hevige kritiek stuitte. Men vond het te speculatief.

De geboorte van de tragedie mag dan...

Afgodenschemering (1888) is de definitieve afrekening van de beeldenstormer Nietzsche met de afgoden van zijn tijd. In krachtige sententies hamert hij dubieuze ideologieën (christendom, feminisme, socialisme), kwalijke denkbeelden (nationalisme, antisemitisme) en twijfelachtige reputaties (Wagner, Socrates) af. Nietzsches ambitie ‘in een tiental zinnen te zeggen wat ieder ander in een boek zegt – wat ieder ander in een boek niet zegt…’ resulteert in briljante passages als ‘Hoe de w...

We reizen de aarde rond met het vliegtuig en virtueel via het internet, maar doen we dit ook in ons denken? Trekt filosofie en filosofieonderwijs zich niet al te vaak terug binnen de veilige grenzen van ons westers wereldbeeld? Wordt het niet tijd dat wij de anderen leren begrijpen of dat we ons door hen laten inspireren?

Dit boek geeft een kijk op de rijkdom van de levensbeschouwelijke diversiteit die zich mondiaal ontwikkeld heeft. Het bundelt de basisideeën van belangrijke niet-westerse f...

De westerse cultuur beroemt er zich op dat ze het idee van de mensenrechten heeft uitgevonden en wereldwijd als ideaal heeft doen aanvaarden. Maar misschien is het idee veeleer de bezegeling en bekrachtiging van een cultuur die veel kwaad heeft berokkend en nog dagelijks berokkent, en moest ze het daarom vroeg of laat wel construeren? Het blijkt evenwel een schamel middel te zijn in de strijd tegen zichzelf als ‘geciviliseerde barbarij’ (Ton Lemaire).

Als mens beschouw ik mezelf niet als ...

In ‘Waarom vragen we?’ onderzoekt filosoof, theoloog en timmerman Erik Oevermans de diepere betekenis van vragen. Op persoonlijke en doordachte wijze verkent hij de grenzen van dit ogenschijnlijk vanzelfsprekende fenomeen. Hij volgt nauwgezet de reis die vragen afleggen en stuit daarbij op een existentiële diepte. Tijdens deze reis gaat hij in gesprek met grote denkers en werpt een verrassend licht op de oergrond van ons mens-zijn.

Waarschijnlijk ben je een bovengemiddeld betrokken burger anders zou je geen essays lezen. Complimenten!

Tegelijkertijd is de kans groot dat je autorijdt, vliegt, vlees eet, te veel consumeert of op andere manieren het milieu de vernieling in helpt. Geen enkel punt!

In de tijd dat je dit essay leest, kun je ouderwets blijven vervuilen. Niets geen rij-, vlieg-, vlees- of koopschaamte. Geniet ervan!

Maar als je dit boek uit hebt, zul je met verbazing naar je vroegere zelf kijken. Je bent namel...

In Waarom een parlement? vraagt rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema zich af wat nog de plaats van ons parlement is. Wat is de status van een parlement in een wereld waarin macht zich steeds meer aan het zicht lijkt te onttrekken? En vraagstukken overweldigende ‘hyperobjecten’ zijn geworden, van klimaat tot wereldeconomie? De vraag naar de waarde van het parlement stelde de controversiële Duitse denker Carl Schmitt al in 1923. Volgens Schmitt was het leven uit het idee parlement verdwenen. H...

In zijn klassieke werk Gödel, Escher; Bach geeft Douglas Hofstad ter een briljante interpretatie van drie genieën: de graficus Escher,

de wiskundige Gödel en de componist Bach. Aan de oppervlakte worden de gemeenschappelijke elementen in hun werken en levens besproken. Op een dieper niveau is het boek een weergave van de concepten die ten grondslag liggen aan wiskunde, symmetrie en in­telligentie. Is het mogelijk dat levenloze systemen, zoals computers, leven en intelligentie voortbrengen?

Met Gödel, Escher; Bach beïnvloedde Hofstad ter generaties filosofen, computergekken, wiskundigen en taalkundig...