De maandbladen uit de Très Riches Heures du duc de Berry behoren wereldwijd

tot de bekendste miniaturen uit de middeleeuwen. Veel minder bekend is dat de

kunstenaars hiervan uit Nijmegen komen. Zij zijn de eerste Noord-Nederlandse

schilders van Europese allure. De ateliers van de schilders-dynastie Maelwael-

Van Lymborch waren vanaf 1366 in de hoofdstad van het hertogdom Gelre

gevestigd. Rond 1400 traden Johan Maelwael en zijn drie jonge neven Herman,

Paul en Johan van Lymborch in dienst van...

Het biologisch levensritme van waken en slapen kent, wat de mensheid

betreft, een opvallend cultureel en sociaal omhulsel. De diversiteit in

slaapgedrag is deels in kaart gebracht door etnografisch veldwerk,

maar niet voldoende. Terwijl het een noodzakelijke aanvulling biedt op

het slaaponderzoek door medici, biologen en psychologen. Met zijn

antropologische benadering van slaapgewoontes laat Henk Driessen

ons de primaire levensbehoefte die slapen is nog beter begrijpen.

Toen Napoleon, na zijn terugkomst van Elba in maart 1815, begreep dat de Europese mogendheden weigerden hem als keizer der Fransen te erkennen en zich gereed maakten hem gewapenderhand te verdrijven, ging de keizer in het offensief. Volgens de auteur was zijn plan om op te rukken naar Brussel. Zijn triomfale intocht daar zou in Europa een politieke aardverschuiving teweeg brengen met als resultaat dat de grote mogendheden alsnog bereid zouden zijn om met hem te onderhandelen. Dit plan mislukt...

Het land waar ik geboren ben, Nederlands-Indië, noem ik mijn moederland. De groene overweldigende vegetatie, de kleurrijke wereld van vogels en dieren, de slingerende rivieren, de blauwe meren, watervallen, hoge bergen, de warmte, het aardse geven mij vertrouwde en koesterende gevoelens van het veelbelovende begin van mijn leven. In de bedding van het grootse en tegelijkertijd het intieme voelde ik me veilig en bemind.

Mijn vaderland, Nederland of zoals men in Indië zei "Holland", is het ge...

In de geschiedschrijving van Amsterdam is tot nu toe weinig geschreven over de periode waarin de stad en haar bestuurders zich intensief met slavernij en slavenhandel hebben beziggehouden. Vanaf de oprichting van de West-Indische Compagnie in 1621 en de Sociëteit van Suriname in 1683 waren Amsterdamse bestuurders echter nauw betrokken bij de transatlantische slavenhandel. Zij waren weliswaar bestuurders op afstand maar profiteerden toch op verschillende manieren van deze handel in mensen. Ze...

Op 29 juli 1774 werden de 54-jarige Johan Godard Biertempel en zijn dochter Keesje veroordeeld wegens incest. Hij werd gewurgd, zij kreeg vijftig jaar tuchthuis. Johan, een gewezen zeeman en militair, was plantage-eigenaar in Suriname. Bij een overval door weggelopen slaven werd zijn vrouw vermoord, waarna hij zijn 17-jarige dochter uit een eerder huwelijk uit Nederland haalde en haar in de daaropvolgende jaren dwong tot seks. Na enkele jaren verkocht hij zijn plantage, keerde terug naar Nede...

Onder de leus ‘Merdeka!’ stortte de Republiek Indonesië zich in 1945 in een strijd om de onafhankelijkheid waarvan niemand op dat moment de afloop kon voorspellen. Het is een verhaal over republikeinse leiders die na de gruwelen van de Japanse bezetting een nieuwe staat moesten opbouwen en te maken kregen met strijdlustige jongeren, eigenzinnige militaire leiders, behoudende federalisten, revolutionaire communisten en radicale moslims. Zij moesten ook het hoofd bieden aan kortzichtige Ne...

In de zomer van 1666 trouwde Ursula Philippota van Raesfelt, erfgename van het Gelderse goed Middachten, met Godard van Reede-Ginkel, erfgenaam van het Utrechtse goed Amerongen. Godard was als militair in het Staatse leger betrokken bij de vele oorlogen die de Republiek tussen het Rampjaar 1672 en 1713 voerde. Philippota bestierde ondertussen Middachten en haar grote gezin van vijftien kinderen, waarbij ze op de vingers werd gekeken door haar schoonmoeder. Dat Philippota een vurig aanhangster...

De jaren 1730-1740 vormen een keerpunt in de Nederlandse slavernijgeschiedenis: de West-Indische Compagnie verliest haar monopolie op de trans-Atlantische slavenhandel, waarop verschillende handelaren in de Republiek besluiten hun schepen in te zetten voor de private slavenhandel. Zo ook Jochem Matthijs en Coenraad Smitt. In ruim dertig jaar tijd verschepen ze tussen 11.000 en 13.000 tot slaaf gemaakte mensen van West-Afrika naar de Cariben.

Ramona Negrón en Jessica den Oudsten ver...

De vroege middeleeuwen staan vooral bekend als ‘Dark Ages’, een tijd van achteruitgang en onrust waarover we vrijwel niets weten. 'Gouden Middeleeuwen' laat zien dat dit beeld niet klopt. In Nederland zijn spectaculaire goudschatten opgegraven en rijke grafvelden vol luxeproducten als sieraden, glaswerk en wapens. Dankzij archeologisch onderzoek is ook veel bekend over huizenbouw, nederzettingspatronen, vroege industrie en handelsnetwerken, rituelen en identiteiten. Mensen waren bijvoorbe...