Het Amsterdamse Oosterdok was oorspronkelijk een met palen omgeven deel van het IJ, waarbinnen zeeschepen veilig konden liggen en waar de kostbaarheden van de Oost-Indiëvaarders werden overgebracht naar de VOC-pakhuizen. Op het 17de-eeuwse eiland Kattenburg kreeg de admiraliteit een vaste plaats. Het eigenlijke Oosterdok ontstond in 1832 door de aanleg van de Oosterdoksdam, waardoor de haven geen last meer had van het getij van de Zuiderzee. Met de opening van het Noordzeekanaal beleefde het...

Scheveningse vrouwen hadden het zwaar. Terwijl hun man op zee was, moesten zij hard werken voor een karig loon en zorgen voor kinderen en huishouden. Ze waren volgens de wet niet handelingsbekwaam, maar droegen wel de verantwoordelijkheid. En altijd die angst voor een schipbreuk… Hoe (over)leefden die vrouwen?

Muziek maken voor de koning is van alle tijden. De Bijbel verhaalt al hoe de jonge harpspelende David de somberheid van koning Saul probeert te verdrijven. Optredens voor royals en het onderwijzen van koningskinderen geven musici status. Vorsten profiteren van het inhuren van beroemdheden. Zeker in de periode 1700-1900. De relaties zijn soms close. Händel verzekert zich van de aandacht van zelfs twee koningshuizen. Gluck, Haydn, Mozart, Beethoven en uiteindelijk Wagner betreden daarna met wi...

Het biologisch levensritme van waken en slapen kent, wat de mensheid

betreft, een opvallend cultureel en sociaal omhulsel. De diversiteit in

slaapgedrag is deels in kaart gebracht door etnografisch veldwerk,

maar niet voldoende. Terwijl het een noodzakelijke aanvulling biedt op

het slaaponderzoek door medici, biologen en psychologen. Met zijn

antropologische benadering van slaapgewoontes laat Henk Driessen

ons de primaire levensbehoefte die slapen is nog beter begrijpen.

Toen Napoleon, na zijn terugkomst van Elba in maart 1815, begreep dat de Europese mogendheden weigerden hem als keizer der Fransen te erkennen en zich gereed maakten hem gewapenderhand te verdrijven, ging de keizer in het offensief. Volgens de auteur was zijn plan om op te rukken naar Brussel. Zijn triomfale intocht daar zou in Europa een politieke aardverschuiving teweeg brengen met als resultaat dat de grote mogendheden alsnog bereid zouden zijn om met hem te onderhandelen. Dit plan mislukt...

Het land waar ik geboren ben, Nederlands-Indië, noem ik mijn moederland. De groene overweldigende vegetatie, de kleurrijke wereld van vogels en dieren, de slingerende rivieren, de blauwe meren, watervallen, hoge bergen, de warmte, het aardse geven mij vertrouwde en koesterende gevoelens van het veelbelovende begin van mijn leven. In de bedding van het grootse en tegelijkertijd het intieme voelde ik me veilig en bemind.

Mijn vaderland, Nederland of zoals men in Indië zei "Holland", is het ge...

Hoe kan het dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die zo hartstochtelijk vecht tegen de

Spaanse overheersing en voor de vrijheid, mee gaat doen aan de internationale slavenhandel?

Hoe sussen kooplieden, huisvrouwen en dominees hun geweten tijdens de kerkdienst op zondag?

Was Nederland de grootste en wreedste slavenhandelaar van het westelijk halfrond?

Het zijn vragen die in talloze variaties worden gesteld wanneer het Nederlandse slavernijverleden ter sprake

komt.

Deze geactualise...

Op 29 juli 1774 werden de 54-jarige Johan Godard Biertempel en zijn dochter Keesje veroordeeld wegens incest. Hij werd gewurgd, zij kreeg vijftig jaar tuchthuis. Johan, een gewezen zeeman en militair, was plantage-eigenaar in Suriname. Bij een overval door weggelopen slaven werd zijn vrouw vermoord, waarna hij zijn 17-jarige dochter uit een eerder huwelijk uit Nederland haalde en haar in de daaropvolgende jaren dwong tot seks. Na enkele jaren verkocht hij zijn plantage, keerde terug naar Nede...

De jaren 1730-1740 vormen een keerpunt in de Nederlandse slavernijgeschiedenis: de West-Indische Compagnie verliest haar monopolie op de trans-Atlantische slavenhandel, waarop verschillende handelaren in de Republiek besluiten hun schepen in te zetten voor de private slavenhandel. Zo ook Jochem Matthijs en Coenraad Smitt. In ruim dertig jaar tijd verschepen ze tussen 11.000 en 13.000 tot slaaf gemaakte mensen van West-Afrika naar de Cariben.

Ramona Negrón en Jessica den Oudsten ver...

In Twente ontstond in het stoomtijdperk het eerste samen­hangende industriegebied van Nederland. Maar aan de Twents-Gelderse textielindustrie kleeft in historisch opzicht vooral het beeld van de falende familiebedrijven. Aandacht voor de rol van de 'textielbaronnen' en hun families werd lang om politiek-historische redenen op zijn zachtst gezegd niet netjes gevonden.

Natuurlijk werd er uitgebuit en werd de natuur aangetast, maar de industrie betekende ook betere leefomstandigheden voor de ta...