HIERONYMUS (ca. 347 420) trok zich, na omzwervingen die hem in Trier, Antiochië, Constantinopel en Rome hadden gebracht, in 385 terug in een klooster in Bethlehem. Hij genoot groot gezag als theoloog en kenner van het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Vele brieven heeft hij geschreven, aan vele personen in alle delen van het Romeinse Rijk. Daarin behandelde hij uiteenlopende onderwerpen: voorschriften voor opvoeding; regels voor het leven in eenzaamheid; de onverenigbaarheid van rijkdom ...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven.

Voor deze bundel werden 33 preken uitgekozen van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst...

Vertaald door Annelies van HeesNawoord door Johan TaelsEindredactie van dit deel: Karl Verstrynge, Onno ZijlstraOp 16 oktober 1843 verschijnen in Kopenhagen twee opmerkelijke boeken op naam van twee opmerkelijke pseudoniemen: Vrees en beven van Johannes de silentio en De herhaling van Constantin Constantius. Beide boeken beschrijven uitzonderlijke figuren. Vrees en beven handelt over Abraham die, tegen alle heersende waarden in, bereid is zijn zoon te offeren. De herhaling betreft een verlief...

Weinig woorden maar. De late oudheid lijkt zich terug te trekken in stilte.

Toch merkte Nietzsche al op dat het niet de stemmen waren van Plato of Aristoteles die klonken in Athene, noch die van Cicero of Seneca in Rome, die ons bereikten. Terwijl een wereld ten onder ging, die van het Rijk en haar recht, de antieke filosofie en het antieke heidendom en christendom, beschaving en man vrouw verhouding, nam deze juist in die laatste eeuwen de beslissende vormen aan. De middeleeuwse en onze moder...

Diogenes Laërtius schreef omstreeks de derde eeuw na Christus Leven en Leer van Beroemde Filosofen. Het boek bestaat uit 82 biografiën van filosofen, waaronder belangrijk werk van Epicurus. Het staat vol met anecdotes en lange tijd is dit werk in de filosofie niet als serieuze bron gezien, het zou te onbetrouwbaar zijn. De laatste jaren komt hier echter verandering in en neemt de invloed van het boek sterk toe. Wat is de waarde van dit boek voor de moderne mens en welke filosofen zijn er do...

Dit deel van de methode Wij denken over... is een geheel herschreven bewerking van het eerder verschenen Wij denken over de mens en het goede, theorieboek, geschreven door Huib Schwab. Het behandelt alle eindtermen uit de verplichte domeinen Filosofische Antropologie en Ethiek van het VWO, maar gaat ook verder dan dat. Het huidige verplichte examenprogramma voor filosofie geeft weliswaar ruimte om recht te doen aan de rijke traditie van het denken, maar met de voorgeschreven posities en begri...

'Stadia op de levensweg' is het grote pseudonieme werk van Søren Kierkegaard uit 1845 waarin centrale thema's uit de eerdere geschriften 'Of/Of', 'Vrees en beven' en 'De herhaling' bij elkaar komen.Kierkegaard presenteert hier een verzameling manuscripten die in het bezit gekomen is van Hilarius Bogbinder. De uitgave van Bogbinder bestaat uit het verslag van een feestmaal waarbij de aanwezigen een lofrede op de erotiek houden, een pleidooi voor het huwelijk en het dagboek van een verliefde j...

Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

Omstreeks 1075 werd in de buurt van Luik een man geboren die brede nieuwe horizonten zou openen voor de spiritualiteit van het Westen: Willem van Saint-Thierry. Deze erudiete monnik, eerst benedictijn en later cisterciënzer, kwam als een der eersten naar buiten met zijn affectieve en subjectieve beleving van de Godsrelatie, gevat in een rijk literair oeuvre dat uitdrukking wilde geven aan de cruciale band tussen geloof en beleving. Willem kon geen genoegen nemen met een agnostisch spreken ov...