De huishoudschool is een begrip in de geschiedenis van het Nederlandse onderwijs. Jarenlang hebben meisjes en jonge vrouwen er een opleiding gevolgd. In de volksmond werden deze scholen al gauw de 'spinazieacademie' genoemd. In werkelijkheid boden zij een veelzijdige studie huishoudkunde waaraan hoge eisen werden gesteld. Het huishouden werd beschouwd als een vak en de functie van huisvrouw als een beroep. Daarom besteedden de huishoudscholen veel aandacht aan de nieuwste inzichten op het geb...

Gedreven helpers - dat geldt voor de mannen en vrouwen die actief waren in de hulporganisaties waaruit in 2000 Cordaid ontstond. Deze grootste katholieke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking telt vijf voorlopers: het RK Huisvestingscomité (1914, voortgegaan als Mensen in Nood), Memisa Medicus Mundi (1925), Cebeo (voortgekomen uit het Centraal Missie Commissariaat met wortels teruggaand tot 1912), de Bisschoppelijke Vastenaktie (1961) en de Bond zonder Naam (1938). De vijf voorlopers be...

Na de kerkhervorming in de zestiende eeuw ontwikkelde de predikant zich tot een karakteristieke figuur in de Nederlandse maatschappij. In de dorpsgemeenschappen genoot hij veel gezag en gaf hij leiding, maar ook in de stedelijke samenleving had de dominee grote invloed. Er waren wel grote regionale verschillen. In de steden van Holland en Zeeland had de nieuwe Kerk met haar predikanten een oppermachtige positie. In het oosten van de Republiek, vooral in Overijssel, waren de predikanten sterk ...

Van alle vormen van etnisch en raciaal vooroordeel heeft het antisemitisme verreweg de langste geschiedenis. Al in de Oudheid gaven de eerste christenen de Joden de schuld van Jezus' kruisiging. In de Middeleeuwen kwamen daar nieuwe beschuldigingen bij zoals woeker, hostieschending, vergiftiging van bronnen en deelname aan samenzweringen tegen het christendom. Later ging men de Joden zien als een vijandig ras dat een bedreiging vormde voor de raszuiverheid van de Europeanen. In het middeleeuw...

Stadsrekeningen vormen een belangrijke historische bron. Helaas is van de meeste steden de financiële administratie zeer onvolledig overgeleverd. In veel steden verschijnen pas in de vijftiende eeuw de eerste rekeningen, van slechts een klein aantal steden hebben we rekeningen uit de veertiende eeuw. Door een gelukkig toeval - een ijzeren kist als bewaarplaats - zijn in Dordrecht rekeningen en delen van rekeningen uit de periode 1283-1287 overgeleverd: 72 vellen perkament, deels aan elkaar g...

Net als tegenwoordig werd er in het midden van de vijftiende eeuw veel geprocedeerd: jaarlijks nam het Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland, het grafelijke justitiehof, zo'n 140 processen in behandeling. Marie-Charlotte Le Bailly heeft alle bewaard gebleven processen uit de periode 1457-1467 geanalyseerd en beschrijft hoe de procedure voor het Hof in de praktijk verliep, wie er procedeerden en waarover. Daarnaast besteedt zij uitgebreid aandacht aan de rechterlijke organisatie in Hollan...