Het Friese stadje IJlst was wereldberoemd in heel Nederland dankzij Nooitgedagt, de fabriek in schaatsen, gereedschap en speelgoed. De opkomst, groei en ondergang van het bedrijf - gesticht en voortgezet door de gelijknamige familie - duurde van 1865 tot 2003. In deze periode waren IJlst en Nooitgedacht onlosmakelijk met elkaar verbonden. De fabriek drukte haar stempel op de stad en veel IJlster gezinnen waren afhankelijk voor hun inkomen van Nooitgedagt. De familie voelde zich verantwoordeli...

Tegenover Artis in Amsterdam verrees in 1866 het St.-Jacobsgesticht. Dit grootste rooms-katholieke bejaardenhuis boven de grote rivieren was oorspronkelijk bestemd voor een paar honderd arme, oude lieden. De Zusters van Liefde van Tilburg zwaaiden er de scepter. Veel bewoners konden zich niet aan de strenge discipline onderwerpen; er waren jaarlijks 'gestichtsverlaters'. Pas na 1925 werd het leven in Sint-Jacob wat aangenamer. Vanaf 1954 ging het 'rustoord' aan kop in de professionalisering v...

'Fries zilver' is zeer gewild bij verzamelaars van antiek zilver. Brandewijnkommen, geboortelepels en trouwkistjes bezorgden de Friese edelsmeden door de eeuwen heen een gedegen reputatie. Sommigen kregen zelfs de status van kunstenaar. Maar klopt dit beeld van het ambacht met de historische werkelijkheid? Peter Schoen heeft uitgebreid archiefonderzoek gedaan naar het edelsmedenambacht in Friesland tijdens de Gouden Eeuw, met name naar de maatschappelijke positie van de edelsmeden. In de zeve...

Hein Klemann was tot zijn emeritaat in 2024 hoogleraar economische geschiedenis en internationale betrekkingen aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. In deze bundel, ter gelegenheid van zijn afscheid samengesteld door collega’s en promovendi, worden drie belangrijke aandachtsgebieden uit het oeuvre van Klemann uitgediept: de invloed van de wereldoorlogen op economie en samenleving; de Nederlands-Duitse handelsbetrekkingen en Rijneconomie; en de maritieme geschiedenis van Nederland. Dat l...

In Twente ontstond in het stoomtijdperk het eerste samen­hangende industriegebied van Nederland. Maar aan de Twents-Gelderse textielindustrie kleeft in historisch opzicht vooral het beeld van de falende familiebedrijven. Aandacht voor de rol van de 'textielbaronnen' en hun families werd lang om politiek-historische redenen op zijn zachtst gezegd niet netjes gevonden.

Natuurlijk werd er uitgebuit en werd de natuur aangetast, maar de industrie betekende ook betere leefomstandigheden voor de ta...

In 1890 wordt in de Verenigde Staten de Sherman Act van kracht. Met deze mededingingswet wordt de marktmacht van spoorwegmagnaten als Cornelius Vanderbilt en olietycoons als John Rockefeller gebroken. Met lede ogen zien de Amerikanen in de jaren ‘30 van de vorige eeuw aan dat Hitler zijn macht mede vestigt op machtige kartels als IG Farben. Na de Tweede Wereldoorlog worden de Duitse kartels afgebroken en dringt de VS succesvol aan op het invoeren van mededingingswetgeving in Duitsland.

In ...

Het eerste overzichtswerk over een bijna 150 jaar oude bedrijfstak waar miljarden en miljarden euro's in omgaan. Nederland zuivelland is over de hele wereld een begrip, Edam en Gouda zijn synoniemen voor kaas, terwijl Frau Antje leeft met ruim een half miljoen hits op google. Niettemin is nog niet eerder beschreven hoe de Nederlandse zuivelindustrie die positie verwierf. Haar geschiedenis is een onbekende. Ze begint omstreeks 1870 met melkinrichtingen in grote steden en kleine boterfabriekjes...

In deze afscheidsrede bespreekt Ruben Gowricharn zijn ervaring als ambtelijk en academisch onderzoeker. Wetenschapsdefinities, typen problemen en de pretentie van de sociale wetenschap objectief te zijn, kunnen zijn goedkeuring niet wegdragen. Hij richt zijn pijlen op zowel het kwalitatieve als het kwantitatieve onderzoek. Aan de hand van zijn drie recente Nederlandstalige boeken, die verschillende leefwerelden adresseren, betoogt Gowricharn dat de subjectiviteit van onderzoekers via het cons...

Met het openen van de grenzen naar Oost-Europa en de snelle bevolkingsgroei in Afrika staat Nederland aan de vooravond van een nieuwe grote immigratiegolf. Wordt onze economie met de komst van al die vreemdelingen primair versterkt of juist verzwakt?

Joost Niemöller sprak met tien gerenommeerde wetenschappers die onderzoek hebben gedaan naar de impact van immigratie. Dat onderzoek bleek vaak lastig uit te voeren door de taboevorming rond het onderwerp. Zodoende blijft de thematiek ook onderb...

Het vroegere lokaalspoor in Noord-Friesland - bekend als het Dokkumer Lokaaltje - ontsloot het gebied ten noorden van de denkbeeldige lijn Harlingen - Leeuwarden - Buitenpost en spreekt nog altijd velen tot de verbeelding. Maar een degelijke geschiedschrijving ontbrak tot op heden. Met dit rijk geïllustreerde standaardwerk krijgt de lezer een uitgebreide beschrijving van de opkomst en de ondergang van de spoorwegmaatschappij NFLS en haar lijnen in handen. Op een toegankelijke, verhalende wij...