Het Westland, sinds de 18e eeuw dé tuinbouwstreek van Nederland, kent een rijke geschiedenis. Bewoningssporen gaan terug tot de Steentijd. In de Romeinse Tijd was het Westland, gunstig gelegen aan de Maasmond en aan het kanaal van Corbulo, een dichtbevolkt gebied. Tijdens de Gouden Eeuw kwam het grootste deel van het Westland in het bezit van Oranje: de prinsen waren heer van Monster, Naaldwijk, Wateringen en ’s-Gravenzande. In het lustoord, dat het Westland in de 18e eeuw was, verschenen...

In 1850 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863) een personage dat een zware stempel zou drukken op de Nederlandse cultuur: Zwarte Piet. Vijf jaar later creëerde hij een ander succesvol personage: de even laffe als lepe joodse soldaat Levie Mozes Zadok. Beide figuren wekten de spotlust op. Levie was zelfs een rage. In 1855 verkochten elkaar genadeloos beconcurrerende uitgevers binnen enkele maanden ruim 56.000 Levie Zadok-drukwerkjes. Hoe is dat daverende verkoopsucces te...

Van gewone middeleeuwers zijn nauwelijks geschreven documenten overgeleverd. Hoe zij dachten over de leer van de kerk, weten wij dus niet uit de eerste hand. Toch valt er wel iets te zeggen over de manier waarop mensen in huiselijke kring en maatschappelijk leven uiting gaven aan hun geloof. Dit boek beschrijft en verbeeldt de religieuze cultuur aan de hand van voorwerpen, zoals aardewerken heiligenbeeldjes, simpele gebedenboekjes en prachtig ge llumineerdegetijdenboeken, pelgrimsinsignes, ...

Het kanon van de koning van Kandy, krachtbeelden uit Congo, de Benin-bronzen, Javaanse tempelbeelden: het is maar een greep uit een veelheid van voorwerpen die vaak op oneigenlijke wijze in bezit zijn gekomen van Nederlandse en Belgische musea en particuliere verzamelaars. En dan liggen hier ook nog menselijke resten uit koloniale gebieden.

Sinds hun onafhankelijkheid roepen de voormalige koloniën om teruggave van verloren erfgoed. Daardoor voelt dit bezit steeds ongemakkelijker en zoeken re...

In juni 1935 komen tientallen beroemde auteurs naar het Internationale Schrijverscongres ter verdediging van de Cultuur in Parijs om er hun zorg over het opkomend fascisme te uiten. Het congres blijkt echter al snel een dekmantel voor een ontluisterende Sovjet-propaganda. Voor de burgerlijke gastsprekers is het een traumatische ervaring.

In 'Wachten op oorlog' ontrafelt Rob Luckerhof de intriges binnen het literaire circuit van Parijs tijdens het interbellum. Aan de hand van de levens van boe...

Kansengelijkheid in het onderwijs: het lijkt een breed gedeeld ideaal. Maar wat bedoelen we er precies mee? En hoe staat het ervoor in het Nederlandse onderwijs? Louise Elffers laat zien hoe achter het gedeelde streven naar kansengelijkheid uiteenlopende, soms zelfs tegengestelde opvattingen schuilgaan. Ze schept orde in de conceptuele chaos en neemt vervolgens het Nederlandse onderwijs de maat. Hoe (on)gelijk zijn de kansen hier? En wat moet er gebeuren om het ideaal van kansengelijkheid in ...

Selfies werden honderd jaar geleden ook al gemaakt, ‘snapshotesthetiek’ bestond al voor de Polaroidcamera en pasfoto’s zijn ouder dan de identificatieplicht. 'De snelfotograaf. Een geschiedenis van het moderne portret' speelt zich af in de beginjaren van de twintigste eeuw, een tijd van razende snelheid en een tijd waarin veel van wat we nu als vanzelfsprekend ervaren tot stand kwam. Deze ‘moderne’ eeuw – vol ondernemingsdrift, technische vernuftigheid en transnationale handel –...

Opwaarts – dat was het streven van Hein van Rooijen. Hij bouwde zijn wagenmakerij uit tot wielenfabriek. Geïnspireerd door Alphons Ariëns wilde hij katholieke werklozen in Montfoort ‘verheffen’. Deze familiegeschiedenis toont de rol van de middenstand in de katholieke emancipatie. Ondernemen en het verbreiden van het geloof gingen hand in hand. De lat werd hoog gelegd: ‘Willen is kunnen.’ Sommige katholieken gingen hun eigen weg. Heins oudste zoon en beoogde opvolger Rinus werd po...

Het koloniale verleden van de Universiteit Utrecht kent verschillende

aspecten. Henk van Rinsum beschrijft de ontwikkeling van

(wetenschappelijke) kennis die handelt over de kolonie, kennis die

ontwikkeld is in de kolonie, kennis die bestemd is voor de kolonie en kennis

die eigendom is van de kolonie. Rode draad is het idee van Westerse

superioriteit op het terrein van kennisverwerving en kennisoverdracht,

gebaseerd op de fundamentele tegenstelling tussen ‘ontwikkeld’

(dus modern) en ‘(...

Verbanning was een vertrouwde strafmaatregel in het voormalig

Nederlands-Indië. Een onbekend aantal bewoners verdween van Java

naar de buitengewesten, met name naar de Molukken, of als het Europeanen betrof, terug naar Nederland. Historica Margreet van Till

biedt op intieme wijze inzage in de levens van mensen die in de 19de

eeuw gedwongen werden alles achter te laten: een dominee die

weigerde een islamitisch feest bij te wonen, een Javaanse officier van

justitie die zelf in het gevang kwam,...