Nederland en andere Europese landen zeggen bereid te zijn om

roofkunst aan oude koloniën terug te geven. Maar de daad bij het woord

voegen is lastig.

In Het lege vitrinesyndroom vertelt Jos van Beurden, een groot

deskundige in kunstrestitutie, over de drie grootste obstakels bij

teruggave. Europese landen blijven de baas in het onderzoek en willen

de zeggenschap over geroofde kunst niet aan hun oud-koloniën afstaan.

Particuliere bezitters houden zich angstvallig stil over hun collecties uit

...

Robert Oppenheimer was wetenschappelijk leider en organisatorisch talent van het ultrageheime Manhattan Project, dat de basis vormde voor een van de belangrijkste ontwikkelingen van de twintigste eeuw: de atoombom. Hij was was een briljante, maar controversiële natuurkundige, die uiteindelijk vanwege zijn vermeende communistische sympathieën als bedreiging voor de Amerikaanse staat werd gezien en gedwongen moest aftreden als nucleair adviseur van de regering. In Splinters van de zon wordt v...

Het communisme zag in techniek en wetenschap middelen om een klasseloze maatschappij te creëren. Het fascisme en het nationaalsocialisme wilden technologie gebruiken om een sterke staat tot stand te brengen die een leidende rol in de internationale gemeenschap kon spelen. Deze gedachte werd gedeeld door civiel ingenieur Anton Mussert. Om de maatschappelijke invloed van zijn Nationaal-Socialistische Beweging te vergroten, creëerde hij een aantal ‘Fronten’ en ‘Gildes’. Het Technisch G...

Naar schatting twee miljoen Nederlanders zijn op een of andere manier verbonden met Indië. Maar paradoxaal genoeg lijken de herinneringen in relatief korte tijd uit het collectieve geheugen te zijn gewist. Een inmiddels slinkende groep mensen kan nog altijd vertellen van de geuren, de smaken en de mensen. Maar ook van de ijzeren hiërarchie, bepaald door huidskleur: hoe witter hoe meer kansen. Die hele koloniale spekkoek werd vermorzeld door de Japanners. Velen ondergingen bovendien na 1945 ...

Het leger was nooit populair in Nederland, maar de weerzin tegen al wat militair is bereikte een hoogtepunt in de tweede helft van de vorige eeuw. In progressieve kringen werd het als stoer wapenfeit gezien om je aan de dienstplicht te onttrekken. Militaire waakzaamheid, daar moesten anderen maar voor zorgen. Nu, na de wake-upcalls van Trump (zorg eens voor je eigen defensie) en Poetin (de Russen komen), is die opvatting niet meer zo vanzelfsprekend. Herman Vuijsje was een van de velen die zi...

Tussen 1945 en 1968 maakten zo’n 300.000 mensen de oversteek van Indonesië naar Nederland. Wie ging er wanneer weg? Wat waren de redenen voor hun vertrek? Hoe verliep de reis? En de aankomst in Nederland? Met tientallen kaarten, grafieken en infographics laat de Atlas van de oversteek zien hoe deze beweging van mensen, in gang gezet door oorlog en dekolonisatie, eruitzag. De historische foto’s en persoonlijke verhalen geven de oversteek een gezicht. Met deze atlas brengt het Indisch Heri...

Tineke Bennema geeft een unieke reconstructie van het leven van een slaafgemaakte Afrikaanse jongen, die later in Suriname Albertus Van van de Vijver zou gaan heten. Op basis van uitvoerig archiefonderzoek slaagt Bennema erin het leven van Albertus in detail op te tekenen, van zijn ontvoering tot aan zijn dood in 1848.

Albertus was een man van karakter en trots. Hij wist zichzelf vrij te kopen. Maar nadat hij zijn vrijheid had verkregen, zou hij als zwarte man rechteloos in de witte samenlev...

Decennialang is in de media gesproken over gewelddadige, gehersenspoelde, ongedisciplineerde en ongeorganiseerde leden van de nationalistische jeugdorganisatie (‘pemoeda’) die moordend en plunderend door het land trokken met als gevolg tienduizenden doden. Uit deze reconstructies blijkt dat lang niet alle pemoeda gewelddadig waren. Pemoeda reageerden in meerderheid op de oproep van Soekarno om alle bedreigde (Indo-)Europeanen vanaf 11 oktober 1945 in republikeinse kampen te interneren om ...

In Een foto vertelt vinden vijftig foto’s met verhalen een permanente plek. Daarin

ligt een eeuw geschiedenis van Chinezen uit Indonesië besloten. De vooroorlogse

periode laat deels een onbezorgde tijd zien, maar gaat ook in op gevoelige

thema’s als het gemengde huwelijk en de raciale segregatie in de Nederlands-

Indische maatschappij. Hachelijk situaties tijdens de Japanse bezetting worden

met humor en incasseringsvermogen doorstaan.

Na de oorlog treedt een kentering op. Door een gevoel...

Jan Stoffel, zoon van een houtzager in Deventer, ontwikkelt zich tot een gedreven maatschappijcriticus met veel internationale contacten. Het onrecht in de samenleving wil hij bestrijden met de onteigening van particulier grondbezit. Hij zet zich in voor algemeen kiesrecht voor man en vrouw en belandt in 1897 in de Tweede Kamer.