Johan Maurits (1604-1679), bouwheer van het Mauritshuis, staat bekend als mecenas van kunst en architectuur. Over zijn optreden als koloniaal bestuurder in Brazilië is minder geschreven. Namens de West-Indische Compagnie was hij tussen 1636 en 1644 gouverneur-generaal van het noordoosten van het land. De ‘periode-Johan Maurits’ was van groot belang voor Nederlands-Brazilië, de WIC en de Nederlandse slavernijgeschiedenis.

'Graaf en gouverneur' zet Johan Maurits als bestuurder en opperbe...

Het leven van Richard Schoemaker is niet in een paar woorden te vatten: hij stierf in 1942 als verzetsheld, maar was ook KNIL-militair, olympisch sporter, architect en hoogleraar. Dit rijke maar te vroeg beëindigde leven viel samen met de hoogtijdagen van het kolonialisme: Schoemaker was lid van de eerste gemeenteraad van Bandung en was de eerste hoogleraar aan de Technische Hoogeschool in Nederlands-Indië, waar hij lesgaf aan onder anderen de latere president Soekarno. Schoemaker bouwde he...

De komst van de elektriciteit vanaf eind negentiende eeuw bracht een ongeëvenaarde verandering van het dagelijks leven op gang. Terwijl het land van stroom werd voorzien, kwam vanuit vooruitgangsoptimis me en verheerlijking van de techniek een leger van uitvinders op de been dat op zoek ging naar toepassingen. Dit bracht ons bijvoorbeeld de gloeilamp.

Maar er was meer, zeker binnenshuis. Want niet alleen de wijze van verlichting veranderde, ook die van huishoudelijk werk, verwarmin...

Het leger was nooit populair in Nederland, maar de weerzin tegen al wat militair is bereikte een hoogtepunt in de tweede helft van de vorige eeuw. In progressieve kringen werd het als stoer wapenfeit gezien om je aan de dienstplicht te onttrekken. Militaire waakzaamheid, daar moesten anderen maar voor zorgen. Nu, na de wake-upcalls van Trump (zorg eens voor je eigen defensie) en Poetin (de Russen komen), is die opvatting niet meer zo vanzelfsprekend. Herman Vuijsje was een van de velen die zi...

Tussen 1945 en 1968 maakten zo’n 300.000 mensen de oversteek van Indonesië naar Nederland. Wie ging er wanneer weg? Wat waren de redenen voor hun vertrek? Hoe verliep de reis? En de aankomst in Nederland? Met tientallen kaarten, grafieken en infographics laat de Atlas van de oversteek zien hoe deze beweging van mensen, in gang gezet door oorlog en dekolonisatie, eruitzag. De historische foto’s en persoonlijke verhalen geven de oversteek een gezicht. Met deze atlas brengt het Indisch Heri...

Tineke Bennema geeft een unieke reconstructie van het leven van een slaafgemaakte Afrikaanse jongen, die later in Suriname Albertus Van van de Vijver zou gaan heten. Op basis van uitvoerig archiefonderzoek slaagt Bennema erin het leven van Albertus in detail op te tekenen, van zijn ontvoering tot aan zijn dood in 1848.

Albertus was een man van karakter en trots. Hij wist zichzelf vrij te kopen. Maar nadat hij zijn vrijheid had verkregen, zou hij als zwarte man rechteloos in de witte samenlev...

Decennialang is in de media gesproken over gewelddadige, gehersenspoelde, ongedisciplineerde en ongeorganiseerde leden van de nationalistische jeugdorganisatie (‘pemoeda’) die moordend en plunderend door het land trokken met als gevolg tienduizenden doden. Uit deze reconstructies blijkt dat lang niet alle pemoeda gewelddadig waren. Pemoeda reageerden in meerderheid op de oproep van Soekarno om alle bedreigde (Indo-)Europeanen vanaf 11 oktober 1945 in republikeinse kampen te interneren om ...

In Een foto vertelt vinden vijftig foto’s met verhalen een permanente plek. Daarin

ligt een eeuw geschiedenis van Chinezen uit Indonesië besloten. De vooroorlogse

periode laat deels een onbezorgde tijd zien, maar gaat ook in op gevoelige

thema’s als het gemengde huwelijk en de raciale segregatie in de Nederlands-

Indische maatschappij. Hachelijk situaties tijdens de Japanse bezetting worden

met humor en incasseringsvermogen doorstaan.

Na de oorlog treedt een kentering op. Door een gevoel...

De Walburgiskerk in Zutphen kent een lange en fascinerende

geschiedenis: van middeleeuwse hoofdkerk van Stad en

Graafschap Zutphen, via de Reformatie en de Tachtigjarige

Oorlog naar de moderne tijd met haar restauraties, de Tweede

Wereldoorlog en de lange weg van herstel.

Jos Hartman

beschrijft het roerige verleden van het gebouw, de gebruikers

en het gebruik. Daarna volgt een rondgang door de kerk, langs

schilderingen, beeldhouwwerk, grafzerken, de unieke

kaarsenkroon, doopvont, orgel – a...

'Voddenjood' ervaren wij nu als een aanstootgevend woord. Maar wie doet alsof het nooit heeft bestaan, ontkent een belangrijk deel van de joodse geschiedenis. Voor veel Nederlandse joden was de straathandel, bijvoorbeeld in vodden, lang de enige bron van inkomsten. Ook in joodse bronnen kregen dergelijke kramers en venters lang etiketten opgeplakt als 'brillenjood', 'klerenjood' en 'sinaasappeljood'. De meeste straathandelaars (m/v) hebben nauwelijks sporen nagelaten. Toch weet Ewoud Sanders ...