'De Dominicaan bij uitstek. Hoog, helder, waardig en schrander.' Zo omschreef bekeerling en literator Herman de Man de dominicaan Marcolinus Gijlswijk, die hem in 1927 doopte. Een rake typering van de sociale status, beoogde uitstraling, rationele inslag en intellectuele ambitie van de Nederlandse dominicanen. In haar in alle opzichten indrukwekkende boek beschrijft Marit Monteiro hoe de tamelijk ongeorganiseerde groep priesterreligieuzen uit de negentiende eeuw zich ontwikkelde tot een gezic...

In dit boek staan de debatten rondom de 'literaire canon' centraal die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. De canon wordt namelijk steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie 'wij' zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn – of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Ook de rol die het onderwijs hierin zou moeten spelen, is een steeds te...

Van 1790 tot aan zijn overlijden in 1836 was Foeke Wigles Gorter leraar (predikant) van de doopsgezinden in Sappemeer. Gedurende het grootste deel van deze periode hield hij een dagboek bij. Deze dagboeken geven inzicht in het reilen en zeilen van een grote doopsgezinde gemeente op het Groninger platteland en de rol van de leraar daarin, maar ook in Gorters functioneren in de lokale samenleving. Hij toont zich sterk betrokken bij de grote ontwikkelingen van zijn tijd, die ook doorwerken in de...

Waar de strijd tegen het water onlosmakelijk met onze nationale identiteit verbonden is, staat de zoektocht naar energiebronnen veel minder in ons collectieve geheugen gekerfd. Ten onrechte: zo werd Nederland tijdens de Gouden Eeuw dankzij de turf de eerste fossiele-brandstofeconomie ter wereld en danken wij onze hedendaagse welvaart gedeeltelijk aan de Groningse gasbel. Geen land is zo ingrijpend omgeploegd, systematisch geëxploreerd en doorboord op zoek naar brandstof als het onze. Onophou...

Sociale mobiliteit hangt in de vroegmoderne tijd nog sterk samen met afkomst, maar tegelijkertijd lijkt het individu een steeds actievere rol te kunnen spelen in het vormgeven van de eigen loopbaan en carrière. Maar wat waren de mogelijkheden en beperkingen van dat individu? Welke strategieën werden gevolgd en wat waren de parameters voor succes, in verschillende beroepsgroepen en sociale lagen van de bevolking? Welke rol speelden zelfpresentatie, netwerken, patronage of de markt? In dit th...

Inhoud: A. DEMYTTENAERE, Clovis en de Kanaänieten. Het heilshistorisch perspectief van Gregorius van Tours E.J. HARENBERG, De homines franci uit de Codex Laureshamensis D.P. BLOK, De schenking van het ius forestense in Drente aan de bisschop van Utrecht (dd o i, nr. 62) E.N. PALMBOOM, Mensa episcopalis en mensa capituli. Enkele opmerkingen over het ontstaan van aparte vermogens voor bisschop en kanunniken van de Utrechtse domkerk in de tiende en elfde eeuw H. VAN RIJ, De Tielse koste...