Derek Jarman: ‘a deeply literary man’

Huis, tuin en dagboeken van de Britse kunstenaar, filmmaker en aidsactivist Derek Jarman (1942-1994) krijgen steeds meer aandacht. Christien Franken schrijft waarom zijn tuin en tuindagboek Moderne natuur zo bijzonder zijn en hoe hij daaraan troost en levensplezier ontleende. Inmiddels overleeft die tuin als cultureel erfgoed zijn maker.

Poesjkin: kanttekeningen bij het gedicht ‘Wintermorgen’

Illustrator en ontwerper Henk-Jan Panneman leerde Ru...

Denkend aan de klassieke Russische schrijvers komen algauw de grote bals en uitgelaten salonscènes naar boven. De boeken van Tolstoj en Dostojevski staan bol van feestelijke aangelegenheden waar de upper class en de gegoede burgerij zich vermaken met walsen, champagne en een spelletje whist. Maar niet alleen in de negentiende eeuw en in de salons van Petersburg hield men van een feestje, ook tezamen rond een vuur, toen en nu, of bij een drinkgelag in de kroeg vieren de Russen heel wat af. Mu...

‘Om mijn zus te zien, hoef ik niet ver van huis. Ik zag haar gisteren nog, bij Kaddour op het Mosveld. Ze nam een hap van haar broodje grillworst, en was in de weer met een servetje omdat ze bang was dat de saus op haar blouse kwam. Kaddour is tot in de wijde omtrek van Noord beroemd. Voor de broodjes grillworst moet je een nummertje trekken, ik snap dat, sta mezelf dit ongeveer eens in de anderhalve maand toe. “Met alle groentes?” vragen ze daar dan. “En allebei de sauzen?” Ik neem...

Elk jaar ging Vrouwkje Tuinman met haar partner F. naar hetzelfde appartement, in hetzelfde dorp, op hetzelfde Canarische eiland, om daar altijd precies hetzelfde te doen: vrijwel niks. Ze lazen boeken op het strand en lieten er hun hoofd stil worden. Op die ene dag dat het niet zulk mooi weer was, maakten ze een wandeling – steeds dezelfde. Tot ze al die dingen niet meer deden, omdat F. overleed.

Zeven jaar na zijn dood gaat Tuinman voor het eerst terug naar La Palma. In de tussentijd is ...

In 1999 stuiten Entius en haar geliefde op een vervallen boerderij in de Haute-Marne. Het dak lekt, muren wijken, het erf is een ravage. Zware vrachtwagens zijn af en aan gereden en hebben diepe sporen in de klei getrokken, maar Entius valt bij eerste aanblik voor de hybride begrenzing van de plek. Afgebakend door twee kabbelende stroompjes, een bosrand, en een omgevallen hekje, gaan cultuur en natuur moeiteloos in elkaar over.

In Om en nabij maakt Entius in haarscherpe beschrijvingen een ron...

In Onderling brengt Miek Zwamborn de Schotse wildernis die haar omringt in kaart. Door zichzelf onder te dompelen, door te lopen, foerageren en zwemmen probeert zij verschillende gronden, vegetatie en aanwezige dieren beter te leren kennen. Ze léést het landschap.

Onderling is een bonte dwarsdoorsnede, samengesteld uit stukken die zich afwisselend te midden van trilveen, onder water, op het wad, diep in het Keltische oerbos en op de geërodeerde rotsen afspelen. In deze heel verschillende g...

Uit het leven van een hond beslaat een dag uit het leven van Henk van Doorn, 56, ic-verpleegkundige, alleenstaand. Het is een doodgewone zaterdag totdat blijkt dat Henks hond ziek is en binnen afzienbare tijd zal sterven. Dat gegeven gaat als een sleepnet over de bodem van de dag en haalt de gebruikelijke gedachten boven: dat de tijd maar één richting kent; dat we zo kwetsbaar zijn; dat we zo eenzaam zijn, hoeveel liefde we ook vinden. Maar somber wordt het verhaal nergens dankzij Henks tal...

Kroniek van een leven dat voorbijgaat bevat Pessoa’s intiemste teksten, waarin hij reflecteert op zijn eigen psyche, de grote gebeurtenissen van zijn tijd en zijn merkwaardige neiging zich op te splitsen in tientallen persoonlijkheden. Pessoa was de gevangene van een allesoverheersende verbeelding, die hem zowel in het leven opstuwde als van het leven afdreef. In zijn dagboeknotities is de fictie daarom nooit ver weg: ook hier doet hij zich geregeld voor als andere personen, zet hij onder m...

Jannie Regnerus verbleef een jaar in Japan en raakte gefascineerd door dit land en zijn bewoners, die de modernste technologieën als vanzelfsprekend omarmen, maar wier dagelijkse bestaan tegelijkertijd doordrenkt is van goden, geesten en rituelen. Haar Japanse vriendin Etsuko laat haar kennismaken met deze kant van het Japanse leven, die is gebaseerd op het geloof dat alles een ziel heeft, van bomen en rivieren tot brillen en fotocamera’s.

Samen bezoeken ze een ceremonie waar afgedankte fo...