Hoe kan het dat teksten van bijvoorbeeld Aristoteles na 2400 jaar nog steeds beschikbaar zijn, terwijl er van andere filosofen nagenoeg niets bewaard is gebleven? De lange, vaak moeizame weg die de kennis tot vandaag de dag heeft afgelegd, blijft vaak onbekend.'De sleutel tot Aristoteles' schetst de overlevering van wetenschap en filosofie sinds de oudheid tot het verschijnen van gedrukte boeken. Willem van Moerbeke en de werken van Aristoteles spelen daarbij een centrale rol. Als man uit de ...

Vertaling: Hans van Munster†

Geheel herzien door Pieter van Reenen

Eindredactie en verklarende noten: Udo Doedens, Pieter van Reenen en Pieter Vos

Nawoord: Pieter Vos

In het voor Europa gedenkwaardige jaar 1848 verschijnt niet alleen Het communistisch manifest van Karl Marx maar ook 'Christelijke toespraken' van Søren Kierkegaard. Geïnspireerd door gebeurtenissen in Parijs klinkt in dat jaar in heel Europa de roep om hervormingen, zoals persvrijheid, een nationale grondwet en parlementaire de...

Onder redactie van Chris Hermans.

Vrijheid van onderwijs, zoals geregeld in Artikel 23 van de Grondwet, is op dit moment weer volop onderwerp van debat. Eén vraag wordt in dit debat opvallend genoeg niet gesteld, namelijk: waar is het onderwijs goed voor? Wellicht is dat ook weer niet zo vreemd, want het antwoord ligt niet vast. In Nederland kennen we immers geen staatspedagogiek, maar vrijheid van richting, inrichting en oprichting van onderwijs. Toch voelen de auteurs van 'Waar is het onde...

Samengesteld door Jacques De Visscher en Jean-Pierre Monsieur

Met een voorwoord van Wil Derkse

Goede muzikanten willen hun instrument beheersen, zoals tekenaars virtuoos met pen of potlood wensen om te gaan. Voor de muziek of de tekening die hun dierbaar is, oefenen ze dagelijks. Ze willen hun vaardigheid niet verwaarlozen, tegelijk weten ze best dat het bij dit inoefenen uiteindelijk niet om die vaardigheid op zich gaat, maar omwille van de zaak.

Als denker was Cornelis Verhoeven, in 1979 l...

In deze tijden van oorlog, in Europa en daarbuiten, is dit boek van Thomas Merton actueler dan ooit. Hij schreef het in 1962 toen de Koude Oorlog op zijn hoogtepunt was en het uitbreken van een kernoorlog waarschijnlijk leek. Hij beschrijft hoe het christendom vanaf de begintijd tot in de 20e eeuw over oorlog heeft gedacht. Het door Augustinus geïntroduceerde begrip ‘rechtvaardige oorlog’ speelt daarin een cruciale rol. Merton bespreekt morele dilemma’s ten aanzien van oorlogs- en vred...

De 'Ethica Nicomachea' van Aristoteles behoort zonder twijfel tot de allerbelangrijkste filosofische werken. Centraal in de Ethica Nicomachea staat de vraag hoe de mens een gelukkig en geslaagd leven kan realiseren. Vanuit deze vraagstelling maakt Aristoteles een diepgaande en scherpe analyse van het menselijk gedrag, het menselijk karakter en zijn intellectuele vermogens. Met een groot psychologisch inzicht bespreekt hij de goede en slechte eigenschappen van de mens, de emoties en de funda...

Zijn wij moreel verantwoordelijk voor onze daden? Zo ja, begaan we die dan uit vrije wil? En wat is nu precies een vrije wil? Nog steeds breken filosofen zich het hoofd over die vraag. Het eeuwenoude debat daarover verkeert in een impasse, mede doordat er geen werkbare definitie van een vrije wil is.

In 'De redding van de vrije' wil doorbreekt Rob Wiche deze impasse. Daartoe geeft hij eerst de huidige stand van zaken weer om ons vervolgens langs enkele van de grootste denkers uit heden en ver...

Wat kunnen we doen als het vertrouwen in de politiek afneemt en de samenleving verhardt? In 'De democratie begint bij onszelf' onderzoekt Henk Smeijsters hoe we de democratie overeind kunnen houden in een tijd van polarisatie, populisme en autocratische politici die de rechtsstaat in diskrediet brengen. Smeijsters stelt dat hervormingen van het democratisch bestel weinig uitrichten als burgers het democratisch ethos niet in zichzelf verankeren. Democratie is geen vanzelfsprekendheid, maar v...

In de korte periode dat Julianus keizer van het Romeinse rijk was (361-363), heeft hij een gedurfde poging gedaan om de opmars van het christendom tegen te gaan door er een eigen religie voor in de plaats te zetten. In deze religie, waarin de verering van de zonnegod de centrale plaats innam, zijn elementen van de oude Griekse en Romeinse godsdienst opgenomen, maar ook van de filosofie en van de toen zeer populaire mysteriën.

In twee korte traktaten, 'Hymne aan de Moeder der Goden' en 'Hymne...