Zodra er een ‘verwarde man’ in het nieuws opduikt staat er een leger aan journalisten en deskundigen klaar om hem psychologisch te duiden. Maar gaat het de tv-psychologen en -psychiaters eigenlijk om de verwarde, of om de ‘gewone man’? Ik ben toch niet gek?! Waar komt de angst voor het abnormale en irrationele vandaan? Vrezen we de ander, of worden we onzeker over hoe normaal we zelf eigenlijk zijn?In Geschiedenis van de waanzin (1961) wijst de Franse filosoof Michel Foucault de zeven...

14 december 2019. Op het partijcongres van 50PLUS wordt Henk Krol met 89 procent van de stemmen opnieuw gekozen tot lijsttrekker. In de peilingen staat 50PLUS kort daarna op tien zetels. Na een decennium van permanente ruzie heeft partijvoorzitter Geert Dales in slechts anderhalf jaar rust in de tent weten te krijgen. In een versplinterd politiek landschap kan niemand meer om het belang van de ouderen heen. Regeringsverantwoordelijkheid lonkt. Begin maart 2020. Vanwege corona besluit het best...

Een rijk geïllustreerde reis door de gordel van smaragd.

Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli de kolonie Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). In de vroege negentiende eeuw, na de ondergang van de VOC, werd Indië voor het eerst een echte kolonie van Nederland. Vanaf dat moment gingen reizigers op pad om de binnenlanden van Java, Sumatra en de ‘buitengewesten’ te verkennen: ...

Februari 2017 mislukt de poging van Kraft Heinz om voor 135 miljard euro Unilever te kopen. Een bedrijf dat stelt op de wereld te zijn om geld te verdienen heeft volgens Paul Polman geen bestaansrecht. De CEO van Unilever weigert voor een paar miljardairs te werken. Bedrijven moeten een force for good zijn, werken voor de miljarden mensen die niks hebben.

Overheden en goededoelenorganisaties dragen Polman op handen, maar het vertrouwen van analisten en beleggers is dun. Dat goede is nauwelij...

Waarom groeit het wantrouwen jegens de wetenschap? Waarom trekken mensen zich steeds minder aan van feiten? Waarom is identiteit zo’n heet hangijzer geworden, in de politiek en in ons eigen leven? Waarom kost het zo veel moeite de zwarte bladzijden van onze geschiedenis onder ogen te zien? Waarom verdwijnt religie niet? Waarom is racisme zo hardnekkig? Hoe komt het dat de mens zowel goedmoedig is als uitermate gewelddadig?

Voor NRC Handelsblad ging vermaard essayist Bas Heijne op zoek naar ...

De namen Atilla de Hun en Dzjengis Khan roepen bij velen het beeld op van woeste barbaren te paard die hun macht met tomeloos geweld wisten uit te breiden. Maar het ware verhaal van de Euraziatische stepperijken is indrukwekkender dan onze verbeelding.

In Stormruiters betreedt Peter Hoppenbrouwers de wereld van de nomaden op de Euraziatische steppen, een gebied dat zich uitstrekt van de Donaudelta tot aan de Da Hingganbergketen. Hoppenbrouwers duikt in de intrigerende geschiedenis van de nom...

Het strijdvaardige leven van Nobelprijswinnaar Martinus Veltman

Natuurkundige Martinus Veltman (1931-2021) zat provoceren in het bloed. De een vond hem een held, de ander een bruut. Geboren in Waalwijk, met om de hoek schoenenfabriek Van Haren, koos Tini na zijn studie in Utrecht voor de flitsende maar ruwe wereld van de elementaire deeltjesfysica. Allergisch voor autoriteit en recht voor zijn raap hield hij zich staande te midden van Amerikaanse hegemonie. Veltman had het lef om een door col...

Volgens Einstein weten we niet of meetlatten recht zijn en klokken gelijklopen. Hoe kan dat? Als Einsteins theorieën worden uitgelegd, verschuilen natuurkundigen zich vaak achter moeilijke vergelijkingen, terwijl natuurkundige en filosoof Fedde Benedictus laat zien wat Einsteins theorieën ons vertellen over de werkelijkheid om ons heen. In deze zoektocht naar de grenzen van ons begrip, waarin ingewikkelde redeneringen worden afgewisseld met persoonlijke anekdotes, legt Benedictus op een voo...

We leven in een onveilige en onrechtvaardige wereld, ondanks het streven de samenleving juist veiliger en rechtvaardiger te maken. Dat lukt nog onvoldoende, in ieder geval volgens veel burgers. Er zijn geluiden dat de straffen te laag zijn of te hoog, of dat slachtoffers niet goed bediend worden. Werkt ons rechtssysteem inderdaad niet naar behoren?

De troost van gebrekkig strafrecht gaat nauwgezet na waarom de samenleving door velen als onrechtvaardig wordt ervaren. Ligt dat aan het strafrech...

Hercules op de tweesprong, aarzelend tussen de weg van de deugd en van de ondeugd. Het is een oud, maar blijvend actueel beeld van de mens. Misschien in onze tijd wel actueler dan ooit. Want we zijn de weg kwijt als nooit tevoren. De geesten zijn verward, de zielen onrustig, de levens ongelukkig.

Andreas Kinneging geeft in Hercules op de Tweesprong een messcherpe analyse van de ontreddering en de oorzaken ervan: het onrealistische denken van Verlichting en Romantiek; de afgoderij van vrijheid...