Hercules op de tweesprong, aarzelend tussen de weg van de deugd en van de ondeugd. Het is een oud, maar blijvend actueel beeld van de mens. Misschien in onze tijd wel actueler dan ooit. Want we zijn de weg kwijt als nooit tevoren. De geesten zijn verward, de zielen onrustig, de levens ongelukkig.

Andreas Kinneging geeft in Hercules op de Tweesprong een messcherpe analyse van de ontreddering en de oorzaken ervan: het onrealistische denken van Verlichting en Romantiek; de afgoderij van vrijheid...

Voor God en den Congo! vertelt het verhaal van Witte Pater Albert Smulders, lange tijd vroom priester en toegewijd missionaris in Congo, die over geloofszaken in conflict raakte met zijn oversten en zijn familie. Zijn Afrikaanse avontuur speelt zich af van 1906 tot 1917, tegen de achtergrond van het koloniale schrikbewind van koning Leopold II, die het immense Congo tot 1908 in persoonlijk bezit had. Als Albert vervroegd terugkeert naar Nederland en daar zijn dissidente geloofsopvattingen aan...

Van Kloos, Gorter en Henriette Roland Holst, via A. Roland Holst, Bloem en Nijhoff tot Marsman, Engelman en Vasalis

Rond 1900 ontstaat een nieuwe poëzie en vooral een nieuw idee van poëzie. Dan komt de Beweging van Tachtig in de mode en spannen dichters, critici en essayisten zich in zich de moderne dichtprincipes eigen te maken en naar hun hand te zetten. Uitgevers, publiekstijdschriften en het literatuuronderwijs zijn drukdoende die nieuwe creaties en opvattingen te verspreiden. Zo ontstaa...

Het nationaalsocialisme als rancuneleer is een van de bekendste essays van Menno ter Braak (1902-1940), waarin hij vlijmscherp de ware aard van het nationaalsocialisme blootlegt.

Onze democratie is gericht op gelijke rechten voor iedereen, terwijl dat in de praktijk onhaalbaar is, maar juist dit principe leidt tot maatschappelijke spanning en rancune. Ter Braak ziet rancune als een van ‘de meest essentiële verschijnselen van onze cultuur’ en een voedingsbodem voor populistische bewegingen.

Bas Heijne schreef voor deze uitgave een inleidend essay dat laat zien hoe actueel het essay van Ter Braak nog altijd is: ook in de eenentwintigste eeuw worden gevoelens van rancune en wrok genadeloos politiek ingeze...

Martinus Nijhoff (1894-1953) is altijd gezien als een magiër, wiens suggestieve poëzie glashelder is en tegelijk vaak raadselachtig blijft. Het bekendste voorbeeld hiervan is ‘Awater’, dat volmaakt begrijpelijk is zonder dat ook maar één lezer er helemaal vat op heeft gekregen. Maar er zijn ook gedichten waarvan de eenvoud iedereen direct raakt, zoals ‘Het kind en ik’, ‘Het lied der dwaze bijen’ of de ontroerende gedichten die hij over zijn moeder schreef.

Voor Nijhoffs poëzi...

Tom Lanoye schreef al vele onvergetelijke en radicaal-moderne bewerkingen van klassiekers: Goethe, Shakespeare, Sartre, Euripides... Nu zoekt hij het dichter bij huis. Al van jongs af is hij gefascineerd door Reynaert de vos, die zijn mededieren genadeloos afstraft omdat ze denken nog leper te zijn dan hij.

Hoewel geschreven in de middeleeuwen geldt Van den vos Reynaerde als de eerste moderne schelmenroman van Europa, een briljant berijmd en subversief dierenepos. Reynaert zelf raakte als cul...

Sam van Deventer (1888-1972) stelde zijn leven in dienst van het echtpaar Kröller-Müller. Hij kwam in 1908 in hun leven en zou er nooit meer uit weggaan. De twintig jaar oudere Helene bracht hem liefde voor kunst, esthetiek en de Duitse cultuur bij. Ze wisselden meer dan drieduizend brieven. Sam van Deventer was echter ook secretaris van Anton Kröller, in wiens piramidespel op de beurs hij steeds verder verstrikt raakte, met de ondergang van familiebedrijf Müller & Co tot gevolg. Hij werd...

´Alle fictie is een constructie van de ziel, van ons denken, ervaren, beleven, van onze psyche, en alle fictie wordt uit nood geboren. Onze ziel, onze persoonlijkheid, ons denken en beleven is tot op zekere hoogte het resultaat van wat we er zelf van maken als van de verhalen die anderen over ons en over de wereld vertellen. Verhalen zijn verbonden met het lot van mensen. Ze zijn van invloed op de manier waarop wij zin geven aan de wereld, aan anderen en aan onszelf. Volgens mij staat veel v...

Door zijn strategische ligging heeft Sicilië altijd een magnetische aantrekkingskracht uitgeoefend. In De vele gezichten van Sicilië beschrijft Fik Meijer aan de hand van politieke, religieuze, culturele, sociale en economische ontwikkelingen hoe de culturen van verscheidene volken samensmolten en hoe brute machtspolitiek Sicilië in een neerwaartse spiraal bracht. Een bont gezelschap trekt voorbij: koningen, krijgsheren, generaals, hertogen, graven, pausen, bisschoppen, priesters, landbaro...

In mei 1945, kort na de bevrijding, maakten de belangrijkste vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers de oprichting bekend van een Stichting van de Arbeid waarin zij gezamenlijk zouden werken aan de wederopbouw van Nederland. Inmiddels vormt deze Stichting al vijfenzeventig jaar het kloppende hart van de polder. Het is de plaats waar werkgevers en werknemers

in vertrouwen tot elkaar kunnen komen.

In De polder werkt kijken we met een aantal prominente vertegenwoordigers terug op de bel...