Zonder vijandbeeld is politiek volgens de Duitse denker Carl Schmitt (1888-1985) onmogelijk. In Vriend & vijand onderzoekt Arnon Grunberg de relevantie van Schmitts ideeën voor de huidige samenleving en buigt hij zich aan de hand van denkers zoals Walter Benjamin en Jacques Derrida over de vragen: hoeveel natiestaat hebben wij nodig? Hoeveel vijanden? Waartoe dient politiek? En is er een samenleving zonder oorlog en geweld mogelijk? Hoeveel homogeniteit hebben we nodig om een beetje fatsoenl...

Voor God en den Congo! vertelt het verhaal van Witte Pater Albert Smulders, lange tijd vroom priester en toegewijd missionaris in Congo, die over geloofszaken in conflict raakte met zijn oversten en zijn familie. Zijn Afrikaanse avontuur speelt zich af van 1906 tot 1917, tegen de achtergrond van het koloniale schrikbewind van koning Leopold II, die het immense Congo tot 1908 in persoonlijk bezit had. Als Albert vervroegd terugkeert naar Nederland en daar zijn dissidente geloofsopvattingen aan...

Van Kloos, Gorter en Henriette Roland Holst, via A. Roland Holst, Bloem en Nijhoff tot Marsman, Engelman en Vasalis

Rond 1900 ontstaat een nieuwe poëzie en vooral een nieuw idee van poëzie. Dan komt de Beweging van Tachtig in de mode en spannen dichters, critici en essayisten zich in zich de moderne dichtprincipes eigen te maken en naar hun hand te zetten. Uitgevers, publiekstijdschriften en het literatuuronderwijs zijn drukdoende die nieuwe creaties en opvattingen te verspreiden. Zo ontstaa...

Het nationaalsocialisme als rancuneleer is een van de bekendste essays van Menno ter Braak (1902-1940), waarin hij vlijmscherp de ware aard van het nationaalsocialisme blootlegt.

Onze democratie is gericht op gelijke rechten voor iedereen, terwijl dat in de praktijk onhaalbaar is, maar juist dit principe leidt tot maatschappelijke spanning en rancune. Ter Braak ziet rancune als een van ‘de meest essentiële verschijnselen van onze cultuur’ en een voedingsbodem voor populistische bewegingen.

Bas Heijne schreef voor deze uitgave een inleidend essay dat laat zien hoe actueel het essay van Ter Braak nog altijd is: ook in de eenentwintigste eeuw worden gevoelens van rancune en wrok genadeloos politiek ingeze...

‘Na maanden of zelfs jaren van ziekenhuisbezoeken en teleurstellingen heb je eindelijk een positieve zwangerschapstest in handen. Het moment waar je zo lang naar hebt uitgekeken, maar misschien voelt het nog te vroeg voor felicitaties. Vaak is er sprake van een lange geschiedenis van angst, verlies en onzekerheid. Iets wat die twee streepjes op je test niet zomaar uitvlakken. Welkom op dit onontgonnen terrein, het beloofde land van bolle buiken en blije baby’s. Ik wijs je graag de weg. Di...

In De vergeten minister-president beschrijft Hans Verbeek het leven en de loopbaan van de eerste premier van Nederland, Gerrit Schimmelpenninck (1794-1863). Rond 1848 was Schimmelpenninck de grote tegenstander van Johan Rudolf Thorbecke. Het beeld dat hij een verstokte conservatieve graaf was, die niets van grondwetswijzigingen wilde weten, wordt in deze biografie flink genuanceerd.

Aan de hand van een nauwgezette reconstructie van de politieke gebeurtenissen tussen maart en mei 1848 beschrijf...