‘De laatste jaren heb ik mijn onderzoek gewijd aan het idee dat zwarte gaten hun lange leven eindigen door in witte gaten te veranderen. Of dat idee juist is weet ik niet. Bij dat onderzoek komen onder meer kwantumeigenschappen van tijd en ruimte aan de orde. Ook het naast elkaar bestaan van verschillende perspectieven en de reden waarom verleden en toekomst van elkaar verschillen komen aan bod. Het onderzoek van dit idee is een avontuur dat nog in volle gang is. Ik leg het u voor in de vor...

De eerste vrouwelijke minister op het ‘moederdepartement’ van Binnenlandse Zaken is bijna drie decennia na haar dood allerminst vergeten. Haar uitspraak ‘Een beetje integer kan niet’ wordt nog regelmatig geciteerd, twee prijzen dragen haar naam en er is een leerstoel naar Ien Dales vernoemd. De nuchtere, kordate sociaaldemocraat boezemde ontzag in en bekritiseerde regelmatig wat ze beschouwde als ‘volkomen flauwekul’ en ‘echte klets’ in de politiek en de parlementaire journali...

Maxim Februari over de grote vragen die op ons afkomen

Onder invloed van de klimaatverandering en intelligente technologieën verandert de democratische rechtsstaat. Natuur en technologie sturen het beleid en nemen beslissingen voor ons. Het is de vraag of we zelf ons gedrag nog kunnen blijven normeren. Te veel kennis over de toekomst dreigt bij deskundigen en aan universiteiten te blijven hangen. Het is tijd die kennis daar op te halen en een publiek gesprek te voeren over de veranderingen di...

Angst en schoonheid is een bevlogen essay over het leven en werk van Louis Couperus, volgens Bas Heijne de grootste romancier die Nederland ooit gekend heeft. Heijne haalt Couperus naar deze tijd en laat zien dat de levensvragen die hij zich stelde nog altijd ónze vragen zijn: ‘Hoe kan een mens zichzelf overeind houden in een wereld waarin alles vergankelijk is, waarin de mens die zich ontworstelt aan de benepenheid van zijn eigen kleine wereld niet automatisch een rijker, zinniger leven w...

Het Europese asielrecht heeft het dodelijkste migratiesysteem ter wereld in het leven geroepen. Meer dan twintigduizend mensen zijn onderweg naar Europa om het leven gekomen. Velen wagen desondanks de tocht, want wie binnen is, kan meestal blijven. De beste kansen in deze loterij hebben jonge mannen die zich de diensten van mensensmokkelaars kunnen veroorloven; velen die onze hulp harder nodig hebben blijven achter.

Kansloze asielzoekers zijn sterk oververtegenwoordigd in de criminaliteit, en...

Een uitdaging voor de geest.

Een wiskundig raadsel is zowel een genot als een marteling. Het geeft je de gelegenheid om te breinbruisen en te hersenhozen – voor een minuut, een uur of een week. Tegelijkertijd is de frustratie groot als je de oplossing niet vindt.

Een goed raadsel laat je niet meer los. In De kabouterformule presenteert Alex van den Brandhof in twintig hoofdstukken problemen over kabouters die de kleur van hun muts moeten raden – zich houdend aan strikte spelregels. Meestal...

Haar hele lezende leven al is Connie Palmen gebiologeerd door vrouwelijk kunstenaarschap. In Voornamelijk vrouwen beschrijft ze hen: vrouwen als Marilyn Monroe, Marguerite Duras, Patricia Highsmith en Jane Bowles, die ieder op hun eigen wijze de grenzen van de heersende moraal en hun sekse overschreden. Sylvia Plath, die zich bezoedeld voelde omdat ze te veel onechtheid in haar leven had toegelaten. Vivian Gornick, die met Connie Palmen, haar lezer, onbewust deed wat ze met haar moeder deed: ...

De veelgelezen rubriek op de Achterpagina van NRC, nu gebundeld.

Karel de Grote, Lodewijk de Zonnekoning en Ivan de Verschrikkelijke kent iedereen wel, maar er zijn nog veel meer heersers met opvallende bijnamen – en die zijn meestal een stuk vermakelijker én veelzeggender dan de bijnamen van deze grootheden.

Bart Funnekotter dook de geschiedenis in en selecteerde de vijftig vorsten met de meest in het oog springende bijnamen. Wat waren de helden- of schurkendaden die ertoe leidden dat zij ...

Langs de verschillende grondsoorten en haar bewoners onderzoekt De laatste dagen van de dorpsgek hoe er in Friesland door de eeuwen heen is omgegaan met geestelijke gezondheid. Hoe kan het dat er relatief veel suïcides op het platteland voorkomen, in tegenstelling tot een relatief lage aanspraak op de ggz? Waar is de dorpsgek gebleven? En waar ligt de grens tussen ‘krankzinnig’ gedrag en ‘anders zijn’?

In dit boek met een cultuurhistorische inslag komen verschillende plattelandsbewon...

In De stormachtige zestiende eeuw brengt bestsellerauteur Simone van der Vlugt de woelige periode tot leven waarin Alkmaar en andere Noord-Hollandse steden moedig weerstand boden aan het Spaanse Rijk. Ze vertelt dit verhaal aan de hand van de lotgevallen van een aantal telgen van de vooraanstaande familie Van Foreest. We maken kennis met Jorden, die vanuit Haarlem naar Alkmaar kwam, en met drie van zijn kinderen: zijn dochter Geertruid, die het aanlegde met een geloofshervormer, zijn zoon Pie...