Het nationaalsocialisme als rancuneleer is een van de bekendste essays van Menno ter Braak (1902-1940), waarin hij vlijmscherp de ware aard van het nationaalsocialisme blootlegt.

Onze democratie is gericht op gelijke rechten voor iedereen, terwijl dat in de praktijk onhaalbaar is, maar juist dit principe leidt tot maatschappelijke spanning en rancune. Ter Braak ziet rancune als een van ‘de meest essentiële verschijnselen van onze cultuur’ en een voedingsbodem voor populistische bewegingen.

Bas Heijne schreef voor deze uitgave een inleidend essay dat laat zien hoe actueel het essay van Ter Braak nog altijd is: ook in de eenentwintigste eeuw worden gevoelens van rancune en wrok genadeloos politiek ingeze...

In Lelystad doet Joris van Casteren verslag van zijn nieuwbouwjeugd, vol vandalisme en valse liefdes. Op hilarische wijze laat hij zien hoe het is om op te groeien in een gemaakte samenleving waar de menselijke maat uit het oog is verloren.

Hij beschrijft de troosteloze hofjes van zijn jeugd, bevolkt door Amsterdamse probleemgevallen en gesjeesde zakenlieden. De stad waar zijn progressieve ouders in 1976 vol goede moed naartoe trokken en waar Van Casteren opgroeide, werd geen voorbeeldgemeente...