Baruch de Spinoza (1632-1677) is de eigenzinnige doelbewuste en onverschrokken denker bij uitstek. De vader van de Verlichting is hij genoemd, een monument voor de vrijheid van denken. De Tractatus de intellectus emendatione, de verhandeling over de verbetering van het verstand en over de weg waarlangs dit het beste tot de ware kennis der dingen kan geraken, behoort tot Spinoza's vroege werken, evenwel pas verschenen na zijn dood in 1677, en onvoltooid gebleven. De Verhandeling is een toonbee...

Meer nog dan het veelgeprezen PASSAGE NAAR EUROPA leest LUUK VAN MIDDELAARS debuut POLITICIDE. DE MOORD OP DE POLITIEK IN DE FRANSE FILOSOFIE als 'een filosofische whodunnit'. De uit Rusland ge

OVER WOEDE & OVER CLEMENTIE zijn twee van de meest bestendige en invloedrijke politiek-didactische geschriften van de stoïcijnse filosoof Seneca (4 vC-65 nC), politieke mentor van de jeugdige keizer Nero (37-68 nC). Geschreven als een klassieke literair-filosofische, innerlijke dialoog maant Seneca zijn lezer tot kritisch zelfonderzoek. Wie naar zelfbeheersing, wijsheid en een rustig gemoed streeft, dient zijn karakter te oefenen, redeloze hartstochten en zinloze emoties te beheersen, en zij...

"Een fantastische prestatie van Ard Posthuma: de gedichten worden door de prachtige vertaling, door de tweetalige presentatie en door de toegevoegde commentaar niet alleen toegankelijk voor wie ze niet kende. Wie Nietzsches poëzie al wel kende, wordt door deze uitgave opnieuw en sterker dan voorheen doordrongen van het belang en de kwaliteit ervan. Nietzsche streefde – minstens vanaf zijn jaren als student in de filologie – naar iets dat voorbij de discursieve taal ligt. Zijn poëzie is ...

Is Plato in zijn dialogen de schepper van de filosofie zoals wij deze nu nog kennen, het is Aristoteles die de drie grote domeinen van de wijsbegeerte -logica, metafysica, ethiek- voor tweeduizend jaar heeft afgebakend en bepaald. Metafysica noemt hij zelf de 'eerste filosofie', en in het eerste van de boeken die later onder de naam Metafysica uitgegeven worden, legt hij uit wat eerste filosofie is. Het is de hoogste kennis die mensen kunnen bereiken, een inzicht in de eerste oorzaken van al ...

EPICURUS (341-270 vC) is de filosoof van lust en genot, van vriendschap en ascese, de grondlegger van een afgewogen levenskunst. BRIEVEN EN MAXIMEN bevat de drie volledig overgeleverde leerstellige brieven van Epicurus, alsmede de twee verzamelingen spreuken of maximen die op zijn naam staan. In de Brief aan Herodotus behandelt Epicurus de grondslagen van de fysica. En in de Brief aan Pythocles zet hij zijn opvattingen uiteen over de kosmos en de meteorologische verschijnselen. In deze brieve...

Aan het einde van de twaalfde eeuw stelde Andreas Capellanus op verzoek van zijn jeugdige vriend, het handboek op van de liefde: De amore. Liefde beschreven als drama van verlangen en vervulling, van tomeloze hartstocht en mateloze toewijding, van overgave aan ziedende lust en spirituele liefde. Het is een klassieke ars amatoria, een liefdesleer van erotische omgangsvormen, een retorica van hoofse minne.Tegelijk is De amore een leerdicht, dat waarschuwt voor het ontwrichtende en verderfelijke...

René Descartes (1596-1650) wordt algemeen beschouwd als de vader van de moderne filosofie. Minder bekend is zijn theorie van de passies, die weliswaar sedert eeuwen het meest invloedrijk is geweest. Het belang dat Descartes aan de passies toekent is onverwacht groot. Van alle passies is de liefde de hoogste en belangrijkste hartstocht. In de Brief over de liefde zet Descartes op verzoek van de Zweedse koningin Christina zijn gedachten over de liefde uiteen, en bespreekt hij de verschillende ...

De Ethica Nicomachea is een van de meest toegankelijke teksten van Aristoteles. Het is ook een belangrijk werk, want het is de eerste systematische uiteenzetting over ethiek in de westerse wijsbegeerte. Bovendien staat het werk aan de oorsprong van een bepaalde wijsgerige reflectie, de zogenaamde 'geluksethiek'. Het werk heeft een diepgaande en blijvende invloed uitgeoefend. Het heeft gangbare opvattingen over ethiek helpen vormen. Wie de Ethica ter hand neemt, zal vertrouwde begrippen en pro...