Microben hebben de loop van onze geschiedenis bepaald,

van de overwinning van Homo sapiens op de neanderthalers

tot de opkomst van het kapitalisme

Het succesverhaal van de menselijke soort wordt doorgaans toegeschreven aan onze

denk- en spierkracht, aan individuele en collectieve acties die de loop van de geschiedenis

zouden hebben bepaald. Maar overschat de mens zijn eigen rol niet drastisch? Wat

als niet de mens maar de microbe oorlogen won en wereldrijken ineen liet storten?

In Een geschie...

Een toegankelijke en leerzame wegwijzer door leven en werk van Marcel Proust.

Honderd jaar na de dood van Marcel Proust (1871-1922) is het hoog tijd om het cliché van de wereldvreemde dandy die ellenlange

zinnen schreef naar het rijk der fabelen te verwijzen. In De tijdmachine van Marcel Proust maken we kennis met de andere

Proust: humorvol, erudiet, en sterk betrokken bij actuele culturele, sociale en politieke ontwikkelingen.

Aan de hand van zijn zevendelige meesterwerk Op zoek naar de ve...

Daniel Finkelsteins moeder Mirjam was een dochter van de Duitse Alfred Wiener, een van de eerste personen die het existentiële gevaar van Hitler voor de joden voorzag: Wiener begon al in 1933 met een gedetailleerde inventarisatie van nazimisdaden. Uiteindelijk vertrok de familie naar Amsterdam en vervolgens wilden ze naar Londen vluchten, maar toen vielen de Duitsers Nederland binnen. De hele familie werd opgepakt en naar Bergen-Belsen gestuurd.

Finkelsteins vader Ludwik werd geboren in de P...

Aan het begin van de jaren tachtig was Amsterdam er slecht aan toe. Het straatbeeld werd getekend door vervallen panden en verslaafden. De werkloosheid liep op. Inwoners vertrokken massaal, kantoren verdwenen uit de binnenstad.

Tien jaar later was de leegloop voorbij. De economie trok aan en gaandeweg vond Amsterdam een nieuwe toekomst. Wijken verbeterden, fabrieken werden creatieve broedplaatsen, yuppen arriveerden, gezinnen wilden er weer wonen. Maar de laatste jaren trekt Amsterdam zoveel ...

Eeuwenlang hebben de Nederlanders een strijd tegen het water

gevoerd. Vele malen wisten we de waterwolf te temmen, maar

minstens zo vaak kregen we te maken met verwoestende overstromingen.

Denk aan de Sint-Elisabethsvloed van 1421 of de

Watersnoodramp van 1953. In de culturele verbeelding van dit

soort catastrofale gebeurtenissen gaan kwetsbaarheid en trots

hand in hand: in foto’s, verhalen en monumenten benadrukken

schrijvers en kunstenaars zowel de rampzalige gevolgen als de

veerkracht va...

Oliver Sacks was bij vele lezers wereldwijd geliefd

om zijn bijzondere neurologische casestudies,

waarin hij er steeds in slaagde door de afwijkingen

heen de mens te blijven zien. Ook schreef hij

enkele openhartige autobiografische werken;

hierin vertelde hij over de ontmoetingen en

ervaringen die hem hebben gevormd.

In De rivier van het bewustzijn zijn essays bijeengebracht die

getuigen van Sacks’ passie voor enkele van de belangrijkste

thema’s van het menselijk denken: evolutie, tijd, c...

Ramsey Nasr trok voor het tv-programma Wildcard naar Myanmar, het vroegere Birma. Samen met een spoedarts, een chirurg en elf studenten geneeskunde kwam hij terecht in een land waar schijn bedriegt. Het was bij hoge uitzondering dat een westerse cameraploeg in de dictatoriale staat mocht filmen. Doel was medische hulp te bieden aan de Birmese bevolking. Ze bezochten gebieden waar westerlingen nooit komen en waar het ontbreekt aan de meest elementaire faciliteiten. Nasr werd geconfronteerd met...

Wie aan Afrika denkt, denkt aan mogelijkheden en vernieuwing. In metropolen als Nairobi is een groeiende groep stedelingen zichtbaar die nieuwe levensstijlen omarmen en die worden gezien als de aanjagers van economische vooruitgang. Maar wie zijn deze jonge middenklassers en wat beweegt hen? Carien Westerveld zocht hen op in megakerken, bij een cursus waar je leert hoe je rijk kunt worden, op hun werk en in de kroeg. Ze sprak vele uren met de twintigers en dertigers die zij jarenlang volgde e...

Het verleden staat voortdurend in het middelpunt van onze belangstelling – en de aandacht ervoor lijkt almaar toe te nemen. Toch weten we weinig van vroeger. Er zijn zelfs historici die beweren dat je van de geschiedenis niet eens kunt leren. Maar tegelijkertijd spannen politici, columnisten en andere profeten het verleden steeds weer voor hun karretje.

De jonge historicus Rutger Bregman bindt de strijd aan met de moderne geschiedvervalsers. Hij laat juist zien dat het verleden v...

In de publicaties uit Mandarijnen op zwavelzuur bestudeerde Hermans naar eigen zeggen ‘mislukkelingen’ die ‘met elkaar de mislukking van de Nederlandse literatuur uitmaken’. Hij zette daarmee de ‘mandarijnen’, schrijvers die ook critici, juryleden en redacteuren van literaire tijdschriften waren, op zuur. De stukken veroorzaakten heftige reacties. ‘Heeft een schrijver het recht een gruwelkamer in te richten voor zijn medemensen?’

vroeg een recensent zich af. Hermans zelf vond ...