Aan het einde van de zestiende eeuw werd Europa getroffen door een ‘kleine ijstijd’, die duurde tot het begin van de achttiende eeuw. De gemiddelde temperatuur daalde enkele graden, de winters werden koud en lang, rivieren en meren bevroren en de zomers waren onstuimig, met extreme stormen en onweer.

Overal mislukten oogsten en leden mensen honger en kou. Niet alleen boeren maar ook landeigenaren raakten verarmd. Het agrarische, feodale fundament van Europa brokkelde af en er ontstonden n...

Het einde van de Tweede Wereldoorlog hangt in de lucht. Je bent 25 jaar, de zon schijnt.

Je doet een licht zomerjurkje aan, omdat het een mooie dag belooft te worden. En dan

word je opgepakt door het Russische leger, eindeloos verhoord en na een schijnproces

beland je als volksvijand van de Sovjet-Unie voor tien jaar in de goelagkampen.

Dit was het lot van Barbara Skarga. Ze maakte naam met filosofische essays en boeken,

maar een van haar belangrijkste werken bleef lang onopgemerkt. In 1985 p...

Hans van Mierlo – de onzekere jongen uit een Brabantse patriciërsfamilie

– kwam laat tot bloei. Pas toen hij na een moeizame

rechtenstudie in het katholieke Nijmegen op 29-jarige leeftijd

in Amsterdam ging wonen, vond hij, meevarend op de golf van

veranderingen in de jaren zestig, zijn plek: eerst als journalist

en vanaf 1966 als partijleider van D66.

Van Mierlo stond aan de wieg van twee van de bijzonderste regeringen

van de twintigste eeuw: het progressieve kabinet-Den

Uyl (1973-1977) ...

Jolande Withuis groeide op in een communistisch gezin met een moeder die keihard werkte, zowel binnen- als buitenshuis, die financieel onafhankelijk wilde zijn en die haar dochter en zoon gelijkwaardig wilde opvoeden.

Tegenwoordig kijken weinig mensen hier nog van op, maar in de jaren vijftig en zestig was Jenny van Ringen een uitzondering. Zij kwam klem te zitten tussen haar eigen professionele ambities en de toen dominante opvattingen over moeders en kinderen. De arbeidsverboden voor geh...

‘Waar je niet bij bent gebeurt niet’, was een van de vele levensmotto’s van Jules Deelder, dichter, performer, drummer, nachtburgemeester en icoon. Virtuoos en onvoorwaardelijk leefde hij in het middelpunt van het heelal. Met dezelfde kracht als haar vader heeft Ari Deelder zich opgeworpen als biograaf. Langzaam maar zeker vindt ze haar weg in de tot de nok toe gevulde magazijnen met uitpuilende archieflades, stapels dozen en overvolle kasten. Het is een archief vol rariteiten, memorabi...

Bijna alle samenlevingen gebruiken de vier windstreken ter oriëntatie. Al duizenden jaren staan ze aan de basis van onze reizen, navigatie en verkenningstochten. Toch zijn ze veel veranderlijker en minder universeel dan je zou denken.

In Noord, oost, zuid, west neemt Jerry Brotton ons mee op ontdekkingsreis en laat zien waarom het oosten een bijzondere positie inneemt in de Hebreeuwse cultuur, waarom het noorden boven aan de wereldkaarten van Europa kwam te staan, waarom in het Keizerrijk Ch...

Zelfs als we met het kolonialisme uit het verleden ooit helemaal in het reine zijn gekomen, hebben we nog steeds niets gedaan aan de dramatische manier waarop we nu de toekomst koloniseren. De mensheid palmt de komende eeuw in met dezelfde meedogenloosheid, dezelfde hebzucht en dezelfde kortzichtigheid waarmee in vroeger tijden werelddelen werden toegeëigend.

De kolonisatie van de toekomst is de tekst van de vijftigste Huizinga-lezing, zoals door David Van Reybrouck uitgesproken in de Pieter...

Lof der zotheid wordt beschouwd als een van de grootste klassiekers

uit de westerse geschiedenis. Deze meesterlijke satire

over de terreur van luidruchtige domheid en de nood aan bescheiden

wijsheid blijft actueel en verdient het om door nieuwe

lezers te worden ontdekt.

Maar de uitgesponnen versie van de bejaarde Erasmus die al zo

vaak is vertaald doet de klassieker geen recht, ontdekte biograaf

Sandra Langereis. In haar aanstekelijke hervertelling grijpt ze

terug op de korte en krachtige ver...

Deel 13 van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans bevat twee bundels beschouwend werk, Ik draag geen helm met vederbos (1979) en Klaas kwam niet (1983). In beide kloeke bundels wisselt Hermans met veel enthousiasme polemieken, recensies en columns af met essayerende stukken. Veelvoorkomende thema’s zijn de filosofie en de literatuur (vooral Franse), en ook linkse politici moeten het weer geregeld ontgelden. Commercieel gezien waren de beide boeken een groot succes, maar de pers wa...

Een jongen vindt de hond van de buren kermend bij zijn platgebrande

huis. Een meisje vliegt een Duitse soldaat om de hals

omdat ze dacht dat het haar vader was die terug was van het

front. We kennen de oorlog als een verhaal van volwassenen,

maar het is ook de geschiedenis van kinderen.

Svetlana Alexijevitsj sprak met de mannen en vrouwen die tijdens

de inval van de Duitsers in Wit-Rusland in 1941 nog kinderen

waren, en vroeg naar hun herinneringen. Hun schokkende

verhalen maken van De laatst...