Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...

Vertaald en toegelicht door Piet Gerbrandy

Onder redactie van Vincent Hunink

Hoe zou je het mysterie van het universum, dat een goddelijke oorsprong heeft, beter kunnen oproepen dan in liederen die de eeuwige kosmische ritmes als het ware reproduceren? Dat moet althans de drijfveer geweest zijn die Synesios van Kyrene (ca. 370-413) ertoe heeft gebracht zijn diepste gedachten over god en mens, geest en ziel, energie en materie neer te leggen in negen hymnen.

Synesios, christen en neoplatoons ...

Taal spreekt vanzelf, totdat je stilstaat bij de woorden en hun betekenissen. Dan begint het algauw te duizelen. Is je redenering wel te volgen? Hoe weet je of de ander begrijpt wat jij bedoelt? Weet je eigenlijk zelf wel wat je zegt? Wat maakt jouw uitspraken anders dan het geblaf van een hond of een wekker die afgaat?

Op dit soort vragen wil de taalfilosofie een antwoord geven. 'Als dan dus daarom' is een toegankelijke inleiding in de taalfilosofie die je leidt langs woorden en zinnen, verw...

Dit deel van Wij denken over... bestrijkt de domeinen kennistheorie en wetenschapsfilosofie uit het examenprogramma filosofie voor het vwo. Het vwo wil een voorbereiding zijn op het wetenschappelijk onderwijs en daarom is het des te belangrijker dat kritisch denkende individuen reflecteren over kennis, over wetenschap, over aanspraken op waarheid en over hun eigen rol in de huidige en toekomstige (kennis) samenleving.Naast het bespreken van de inhoudelijk verplichte stof wil deze methode sti...

Alles is Eros en Eros is alles: hij is de vonk in de ogen van je geliefde, hij is een dwingeland, soms is hij een ramp, en altijd schiet hij raak. Eros inspireert de liedjes van herders die hun lammeren weiden in de velden. In deze herderspoëzie is de natuur uitnodigend als een warme zomeravond, wanneer de wind door de takken ruist en murmelend water voor verkoeling zorgt. Zij is de bron van een stroom gedichten, waarin krekels zingen, rozen geuren en liefdes bloeien. Achter de onbevangen he...

Omstreeks 1075 werd in de buurt van Luik een man geboren die brede nieuwe horizonten zou openen voor de spiritualiteit van het Westen: Willem van Saint-Thierry. Deze erudiete monnik, eerst benedictijn en later cisterciënzer, kwam als een der eersten naar buiten met zijn affectieve en subjectieve beleving van de Godsrelatie, gevat in een rijk literair oeuvre dat uitdrukking wilde geven aan de cruciale band tussen geloof en beleving. Willem kon geen genoegen nemen met een agnostisch spreken ov...

De Tsjechisch-Nederlandse geleerde Jan Amos Comenius (1592-1670) is een fascinerende schrijver. Wie met een boek van hem begint, komt voor verrassingen te staan. De schrijver neemt je mee langs denkwegen met onvermoede vergezichten, en je weet niet waar je uitkomt.

Met zijn creatieve geest onderneemt Comenius een zoektocht naar een alomvattende wijsheid. Ondanks dit pretentieuze streven, blijft hij doorgaans dicht bij het leven van alledag. Hij laat zien dat de beginselen van wijsheid in het ...

In de Oudheid zelf en gedurende een groot deel van de Middeleeuwen bleef Aristoteles' tractaatje 'Over poëzie' een curieuze tekst, die weinig gelezen werd en waar men maar slecht mee omging. Op een gegeven moment lijkt zelfs het tweede deel, dat over de Griekse komedie ging, ervan afgescheurd en weggegooid. Maar sinds de eerste Latijnse vertalingen in de 13e eeuw, en vooral sinds de Renaissance en de meer dan honderd edities die er in de 16e eeuw van gedrukt werden, is 'Over poëzie' het wer...

'Woord en daad moeten met elkaar in overeenstemming zijn. Dat is geen opgave, maar vloeit voort uit de navolging van Christus. Kun je dat niet opbrengen dan moet je een ander beroep kiezen.'Jacques SchenderlingDit is het eerste boek in het Nederlandse taalgebied dat geheel gewijd is aan de ethische vragen waarmee pastores geconfronteerd worden. Duidelijk wordt waarom het hard nodig is dat er aandacht komt voor de ambts- of beroepsethiek van pastores.Pastores hebben zelf ook behoefte aan duide...

Wij denken over denken, handelen en voelen is in eerste instantie bedoeld voor het HAVO. Het is zodoende bruikbaar voor twee jaar onderwijs en dekt het gehele verplichte examenprogramma, de domeinen filosofische antropologie, ethiek en sociale filosofie met de in 2007 vernieuwde eindtermen. Daarnaast is het ook geschikt voor andere onderwijssoorten (waaronder het VWO en het HBO) en kan het dienst doen als een overzichtelijke inleiding voor iedereen die in filosofie is geïnteresseerd.Dit verw...