Moderne wapens, internationale conflicten en toenemend wantrouwen vormden aan het einde van de negentiende eeuw een gevaarlijk huwelijk. Om die dreigende geweldsspiraal te beteugelen kwam in 1899 en 1907 een bont gezelschap van diplomaten, juristen en activisten bijeen in Den Haag. Op twee internationale vredesconferenties werkten zij aan verdragen en organisaties die tot een vreedzamere wereld moesten leiden. In grootsheid en ambitie waren de conferenties ongeëvenaard – voor even was Den ...

In De kleine Couperus vindt Rémon van Gemeren in Louis Couperus (1863-1923) een bijzondere inspiratie voor nuchtere levenskunst. De auteur van Eline Vere, De stille kracht en Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan, behoort tot de grootste schrijvers uit onze geschiedenis. Minder bekend is dat hij ons nog steeds veel te leren heeft over wie we zijn en hoe we kunnen leven in een wereld die onoverzichtelijk en ongrijpbaar is. Zijn biograaf Rémon van Gemeren maakt een rondreis door Europa l...

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ontdekt Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul in Kaunas (Litouwen), een manier om duizenden uit Polen gevluchte Joden het leven te redden: hij voorziet hen van een visum voor Curaçao. Ze reisden daarmee met de Trans Siberië Express naar Japan, van waaruit ze zich over de hele wereld verspreidden – vrijwel allen overleefden de oorlog. In korte tijd schreef Zwartendijk koortsachtig duizenden visa uit.

Jan Brokken beschrijft de lotgevallen van veel...

Moet ik kiezen tussen man of vrouw, of kan ik in een grensgebied leven? Tien jaar lang schuift Selm een beslissing hierover voor zich uit. Maar na een tumultueus verlopen familieweekend besluit Selm diens zelfonderzoek te hervatten en stelt zichzelf een deadline: over zes maanden zal het besluit vallen of er een V of een M in diens paspoort komt te staan.

Geïnspireerd door schrijvers als Édouard Louis, Annie Ernaux en Maya Angelou gaat Selm op onderzoek en roept daarvoor de hulp in...

Overal waar we kijken (in het grondwater, in onze eieren, in de lucht die we inademen, in de urine van wielrenners) zit wel iets wat er niet thuis lijkt te horen, zoals bijvoorbeeld PFAS. De steeds gevoeligere apparatuur heeft onze perceptie van voedselveiligheid, doping of de staat van het milieu vertroebeld.

Vroeger was het al heel bijzonder als we een procent of promille (de alcohol-blaastest) konden meten. Tegenwoordig is onze apparatuur zo geraffineerd dat we een suikerklontje in het IJs...

In 'De architectuur van het geluk' beschrijft Alain de Botton de wensen en eisen die wij voor onze huizen hebben. Hij neemt de lezer mee op een reis door de esthetiek van de westerse en oosterse beschavingen en stelt vragen als: waarom verschillen mensen en volken zoveel in smaak? Kan een prachtige omgeving ons gelukkiger maken?

Paulien Cornelisse schrijft over taal. Niet over hoe het zou moeten, of hoe verschrikkelijk het is dat er mensen zijn die ‘groter als mij’ zeggen. Nee. Het gaat over taal zoals die op dit moment gesproken wordt. Dat is soms walgelijk, en soms aandoenlijk. Wat volgens Paulien Cornelisse in ieder geval vaststaat, is dat mensen bíjna nóóit zeggen wat ze bedoelen; 'Als ik even heel eerlijk ben' lijkt de opmaat tot vriendelijk commentaar, maar is meestal de inleiding tot keiharde kritiek on...

Stefan Brijs neemt ons opnieuw mee naar Andalusië. Terwijl de droogte er toeslaat observeert hij de natuur met een even scherpe als poëtische pen. Nestelende zwaluwen, wilde pioenrozen, de zeldzame Spaanse zilverspar, een wesp met de taille van een model, de glanzende veren van de kaalkopibis en zoveel meer: Brijs’ woorden zijn tegelijk een lofzang op de veerkracht van de natuur en een treurzang om de teloorgang ervan. Het geduld van de bloemen mag eindeloos lijken, het heeft ...

Mensen zijn tot op zekere hoogte in staat elkaars emoties van het gezicht te lezen, maar hoe doen andere dieren dat? Hoort een vogel aan de zang van een andere vogel wat z’n stemming is? Laat een chimpansee z’n vrolijkheid blijken met een grijns, of betekent die zogenaamde lach juist iets heel anders? En ruikt een hond aan een andere hond hoe de vlag er vandaag bijhangt? Voor alle dieren die in sociale groepen leven is het belangrijk te begrijpen waar hun soortgenoten zich mee bezighouden...

Sinds enige jaren woont Marjan Berk in het Occohofje aan de Nieuwe Keizersgracht te Amsterdam, een hofje voor alleenstaande oudere vrouwen. Het werd in 1758 gesticht naar de ideeën van de zakenvrouw Cornelia Occo: een hofje dat zelfstandige woonruimte biedt aan onbemiddelde bejaarde vrouwen, weduwen en wezen. Meer dan tweehonderdvijftig jaar later gaat Marjan Berk op onderzoek uit en vindt in de archieven een schat aan informatie over het hofje, haar vroegere bewoonsters en Cornelia Occo.

Me...