Geweld hoort bij ons bestaan, maar wat is het eigenlijk? Het bewust toebrengen van schade, of meer?

Mensen sterven dagelijks aan zaken die voorkomen kunnen worden zoals armoede, honger en gebrek aan medicijnen: is dat ook geweld? Maar wie is dan de dader?

Jolle Demmers en Luuk Slooter onderzoeken oorzaken en vormen van geweld. Ze laten zien dat het een paradoxaal fenomeen is: zichtbaar en onzichtbaar. Geweld verwoest en vernietigt, maar het creëert en verandert ook – en kan daarin construc...

De Franse edelman Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592) besloot zich op achtendertigjarige leeftijd terug te trekken uit het openbare leven. Hij verschanste zich in een toren op zijn landgoed in de buurt van Bordeaux met het voornemen zichzelf zo oprecht mogelijk onder de loep te nemen. Hij dacht na en schreef, terwijl om hem heen de wereld gek werd en de hordes mensen elkaar vanwege hun godsdienst afslachtten. Montaigne wordt algemeen beschouwd als de vader van het essay. Nog altijd geldt h...

Oude kaarten, of ze nu getekend zijn, met de hand

ingekleurd of gedrukt, laten een wereld zien die ver

weg lijkt. Maar is dat zo?

In de Universitaire Bibliotheken Leiden bevindt

zich een rijke collectie oude kaarten en atlassen die de

Leidse verzamelaar Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis

honderdvijftig jaar geleden aan de universiteit schonk.

Een groot aantal kaarten in deze collectie beeldt

grenzen af. Grenslijnen, waterlinies, riviergrenzen,

staatsgrenzen, dijken en sloten, zelfs de grens

tu...

In 1957 publiceerde Hugo Claus zijn vertaling van Dylan Thomas’ stemmenspel Under Milk Wood. Bejubeld en verguisd heeft die al die tijd standgehouden.

Nu, ruim zestig jaar later, is het de hoogste tijd voor een nieuwe, eigenzinnige, swingende vertaling die klopt en vloeit. Met behoud van poëzie, spreektaligheid, woordspel en humor. Eigenschappen die we in extremo terugvinden bij de auteur aan wie Thomas zeer schatplichtig was: James Joyce. Under Milk Wood was onder andere bedoeld als een â...

Door grote uitvindingen in en innovatie van de landbouw is de productie van voedsel gigantisch gegroeid. Razendsnelle ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat de levensverwachting van miljarden mensen binnen een tijdsbestek van enkele decennia overal ter wereld sterk is toegenomen. Tegelijkertijd heeft technologische vooruitgang eraan bijgedragen dat de mens zowél zijn medemens als de aarde uitbuit.

In De brandende aarde brengt historicus Sunil Amrith de geschiedenissen samen van klimaat en ...

Op 13 november 1918 maakte een salvo in de Amsterdamse Sarphatistraat een abrupt einde aan de (angst)droom van een rode revolutie. Na vier jaar bloedvergieten was die week de Eerste Wereldoorlog ten einde gekomen. Muitende militairen en stakende arbeiders gingen de straat op in Berlijn, Wenen en Boedapest, zoals ze dat in het voorgaande jaar in Sint-Petersburg en Moskou ook hadden gedaan. Nederland beleefde in november 1918 spannende dagen. Deze episode wordt gewoonlijk samengevat als ‘Troe...

Als ze rond Allerzielen in Mexico aankomen hebben monarchvlinders een epische reis volbracht die zich uitstrekt over duizenden kilometers en meerdere generaties. Filosoof en natuurhistoricus Johan van de Gronden duikt in het magische leven van deze bedreigde trekvlinder uit Midden-Amerika.

In Zuid-Afrika speurt hij naar de resten van een verdwenen taal en de motieven van een zonderlinge Duitse geleerde om koortsachtig de belevingswereld vast te leggen van de laatste ǀXam-sprekers. Bij de tom...

De zee, oorspronkelijk verschenen in 1951, behoort nog steeds tot de invloedrijkste boeken die ooit over de natuurlijke wereld zijn geschreven. Mariene bioloog Rachel Carson roept de kracht en het belang van de grootste watermassa’s ter wereld op door het kosmisch grote met het microscopisch kleine te combineren en harde wetenschappelijke feiten te vangen in poëtisch taalgebruik. Ze beschrijft de eeuwenlange regenval die de oceanen heeft gecreëerd, reuzeninktvissen die honderden vadems di...

Tijdens de vredesonderhandelingen na de Eerste Wereldoorlog beloofden wereldleiders te bouwen aan een nieuwe internationale orde, geworteld in democratie én sociale gelijkheid. Voorvechtsters van het vrouwenkiesrecht waren vast van plan hen daaraan te houden maar werden van de onderhandelingstafel geweerd. Daarop ontmoetten feministische activisten van over de hele wereld elkaar tijdens een parallelle conferentie en getuigden van een revolutionaire boodschap: duurzame vrede vereist niet alle...

Het zijn opwindende tijden voor jonge schilders: corona, #metoo, Black Lives Matter, het klimaat, mondialisering – allemaal thema’s die vragen om een reactie. Maar hoe toon je als jonge schilder je betrokkenheid, in je eentje, in je atelier, met verf en doek? En wat betekent die betrokkenheid als je schilderijen ineens belanden in de greep van de markt?

Brave New World, samengesteld en geschreven door Hans den Hartog Jager, laat zien dat jonge kunstenaars als Njideka Akunyili Crosby, Avery...