In dit veertiende bulletin wederom een keur aan onderwerpen. Thema’s die onderbelicht zijn komen hier aan bod, zoals Stalins Blitzkrieg tegen Finland. In de periferie van Europa vond een vreselijke oorlog plaats. De gevolgen waren enorm. Niet alleen voor de beide legers en door de enorme verliezen, vooral aan Sovjet kant, maar ook vanwege de diplomatieke en politieke gevolgen. Nazi-Duitsland zag zich bevestigd in het beeld dat het Rode Leger weinig voorstelde. Dit bleek in de zomer van 1941...

Nadat meisjes in de jaren 1860 tot de nieuwe middelbare scholen waren toegelaten, volgde spoedig hun wens aan de universiteit te kunnen studeren. In Nederland meldden zich in de jaren zeventig de eerste vrouwen: te Utrecht in 1880. Sindsdien nam hun aantal nog maar heel geleidelijk toe: van 1880 tot en met 1900 werden daar 119 studentes ingeschreven. In de hier geboden ‘biografische schetsen’ probeer ik hun sociale achtergrond te achterhalen, evenals hun vooropleiding, de gekozen studier...

Op 29 oktober 1922 ontving Mussolini de opdracht van koning Vittorio Emanuele III om een regering te vormen. Als het fascisme in Italië tijd van leven had gehad zou volgens de fascistische jaartelling op die datum in 2022 het jaar C zijn voltooid.

De Mars op Rome ligt al een eeuw in het verleden maar soms lijkt het pas gisteren.

Democratie als regeringsvorm staat niet langer op een voetstuk en er wordt openlijk en in harde bewoordingen tegen geageerd. In dat opzicht lijken we honderd jaar t...

Het boek Uit het leven van een dwangarbeider vertelt het verhaal van dwangarbeiders uit Oud-Beijerland. Over dit onderwerp is weinig bekend en geschreven. Dit boek voorziet in een leemte in de lokale geschiedbeschrijving. In het eerste deel volgen we aan de hand van een dagboek het leven van een van hen in Berlijn. In het tweede deel worden komen de ontberingen van anderen aan bod. Samen vertellen zij de dramatische geschiedenis van het leven in dwangarbeid.

Leen van Driel (Oud-Beijerland, ...

In 1943 bestaat Tsjechoslowakije niet meer (München), toch ijvert de exil-regering in Londen voor het toekomstig herstel van deze democratische staat. Drie officiële reizen naar Moskou, beschreven door twee adviseurs van president Beneš, geven een boeiend inkijkje achter de coulissen. Het Rode Leger rukt immers snel in westelijke richting op. De Tsjechen willen een zekere controle op de ontwikkelingen houden door ‘erbij te zijn’: het in civiel bestuur overnemen zodra een gebied bevrijd...

Bibliotheken zijn vol geschreven over de grote Europese dictators van de twintigste eeuw: de fascist Benito Mussolini, de communist Jozef Stalin en de nationaalsocialist Adolf Hitler. Tot op de dag van vandaag wordt Europa geconfronteerd met de gevolgen van de wandaden die deze alleenheersers hebben begaan uit naam van hun heilsleer. Dat zij daardoor veel aandacht hebben gekregen in de moderne Europese geschiedschrijving is begrijpelijk. Toch waren zij niet de enigen die in Europa hun dictatu...

In januari 1945 probeert in Oost-Pruisen een konvooi vrachtwagens met Duitse vluchtelingen uit handen van de Russische troepen te blijven. Mijn oom Arie van der Knaap (1920, Rozenburg) is een van de chauffeurs, hij is door de Organisation Todt (O.T.) in mei 1943 als dwangarbeider naar Estland gestuurd. In de omgeving van Allenstein krijgt hij een lekke band. Botte bandenpech in de vrieskou. ‘Rijden jullie maar door’, zegt hij tegen de konvooileider, ‘ik ben zo klaar’. Het is het aller...

De Hollandsche Schouwburg en de ertegenover gelegen crèche vormen het afschuwelijke decor van de perverse en rücksichtslose maatregelen van de nazi’s om Nederland Jüdenrein te maken. Voor talloze slachtoffer(tje)s is dit de laatste plek alvorens te worden afgevoerd naar de kampen. Ontsnappen is schier onmogelijk en een enkeling slaagt erin om, met behulp van dappere helpers, aan dit lot te ontkomen.

Dit boek is een ode aan een van hen, die zich met gevaar voor eigen leven inzet voor zijn...

De massamoord op mensen met een psychische stoornis of handicap in nazi-Duitsland en in de door nazi-Duitsland bezette gebieden is een misdaad van ongekende aanvang geweest. Velen zijn niet of onvoldoende bekend met deze inktzwarte bladzijde in de recente geschiedenis.

De auteurs schetsen de lezer het gruwelijke verhaal over deze geplande en wrede massamoord die plaatsvond tijdens het naziregime onder de naam ‘Aktion T4’. Naast informatie over de slachtoffers en over het systeem dat door ...

In de serie Aspekt Tweede Wereldoorlog (ATW) verschijnen geregeld thematische bundels over diverse onderwerpen uit de Tweede Wereldoorlog, de aanloop erheen en de gevolgen ervan.

Na het themanummer over ‘Russische invasies’ is dit deel volledig gewijd aan Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Hoewel er al veel geschreven is over die heftige periode, blijkt steeds weer dat veel nog onbelicht of onderbelicht is.

Zo is het vertrek van Koningin Wilhelmina en haar Ministers in mei 1940 tijden...