C.J.C. Reuvens (1793-1835) werd in 1818 benoemd tot hoogleraar 'Algemeene Oudheidkunde' aan de Leidse hogeschool (nu Universiteit Leiden) en was daarmee de eerste hoogleraar archeologie ter wereld. Als directeur van het in datzelfde jaar en ook in Leiden opgerichte 'Archaeologisch Cabinet' wist hij bovendien een uitzonderlijk rijke archeologische collectie samen te stellen. Het Rijksmuseum van Oudheden, de opvolger van het Cabinet, dankt er in belangrijke mate zijn internationale faam aan. Oo...

In de Gouden Eeuw verschenen voor het eerst geleerden ten tonele die van de geschiedbeoefening hun vak probeerden te maken. De studie van het vaderlandse verleden was in deze tijd vooral een vrijetijdsbesteding van bestuurders, juristen, predikanten en hoogleraren. Maar de oudheidkundigen Arnoldus Buchelius in Utrecht en Petrus Scriverius in Leiden kozen voor een ambteloos leven, zodat ze al hun tijd konden besteden aan de geschiedenis. Dit boek brengt het historische ambacht van Buchelius en...

Augustus 1942: Na een mislukte poging onbezet Frankrijk te bereiken, bevinden Jaap en Rob, twee broers van Joodse afkomst, zich in de trein met als angstaanjagend vooruitzicht: een concentratiekamp in Oost-Europa.

"Plotseling wordt de wil om zélf ons lot in handen te nemen weer sterk en we opperen het plan: uit de trein springen. (...) de deurknop heb ik ongemerkt naar beneden op "ouvert" gedrukt en een tweede naar boven en thans druk ik het portier uit alle macht open en.... spring!"

Voor het...

Een piraat die de Middellandse Zee onveilig maakte, een arts die met zijn groezelige anatomische platen de brave burgers tegen zich in het harnas joeg, een braaf meisje dat als zwemster in de roaring twenties mensenmassa's in vervoering bracht Â… Wat hebben deze lieden met elkaar te maken? Zij waren allemaal 'Nederlanders', markante en kleurrijke personen die in hun eigen tijd wel bekend waren, maar in meer of mindere mate in vergetelheid zijn geraakt. Ten onrechte, zo blijkt uit dit boek. Ni...

Een van de weinige heiligen van Nederlandse afkomst is Ludger. Volgens de overlevering is hij geboren in Zuilen (vlak bij Utrecht), in de tijd dat de missionarissen Willibrordus en Bonifatius hier werkzaam waren. Al snel werd duidelijk, dat hij grootse daden voor God en de Kerk zou verrichten. Ludger verbleef lange tijd in Utrecht, maar trok uiteindelijk naar de heidense Saksen om hun het christelijk geloof te verkondigen. Hij bracht het tot bisschop van Münster. Na zijn dood op 26 maart 809...

Ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van historicus drs. R.M. Kemperink heeft een aantal vrienden besloten een album amicorum samen te stellen. Zij schreven hiervoor artikelen over onderwerpen die ook Kemperink zeer ter harte gaan: de Middeleeuwen en de historie van Gelre/Gelderland, Apeldoorn en Amersfoort. De lezer ontmoet een bonte stoet personen die een stempel op hun tijd gedrukt hebben. Zo is daar kardinaal Capocci, die het bisdom Utrecht schulden en studiebeurzen naliet, Wille...

Uitbreiding van het kiesrecht, de opkomst van politieke partijen en verzuiling, en de groei van de coöperatieve beweging leidden in de periode 1880-1930 tot grote veranderingen in de sociale en politieke organisatie van het Gelderse platteland. In dit boek wordt onderzocht of deze ontwikkelingen de politieke emancipatie van de boerenbevolking tot gevolg had. Kregen de boeren meer macht op het platteland? Piet van Cruyningen laat zien, dat dit maar ten dele het geval was. Kleinere boeren kreg...

In discussies over misdaad en straf wordt vaak gerefereerd aan de Middeleeuwen, waarin volgens de populaire opvatting gruwelijke lijfstraffen aan de orde van de dag waren en gevangenissen nog geen 'hotels'. De auteurs van dit themanummer van Madoc streven ernaar dit beeld te nuanceren door middeleeuwse concepten van straf in diverse regioÂ’s en periodes vanuit verschillende vakgebieden te belichten. Hierbij komen vragen aan de orde als: wie werd er door wie gestraft, op basis van welke autori...

De Gouden Eeuw roept bij veel Nederlanders nog altijd een gevoel op van nationale trots. Het paleis op de Dam, grachtenpanden, de overvloed aan schilderijen van uitzonderlijke kwaliteit - het leidt allemaal terug naar die bijna mythische periode uit de geschiedenis van Nederland, het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In dezelfde tijd werd ook de grondslag gelegd voor de standaardtaal. De dichter die aan de opbouw van het Nederlands een uiterst belangrijke bijdrage hee...

Het dagboek van David Beck uit 1624, uitgegeven onder de titel Spiegel van mijn leven, is een van de bekendste zeventiende-eeuwse dagboeken. Beck, in 1594 geboren in Keulen, had toen een Franse school in Den Haag. Enige tijd geleden dook nóg een dagboek van hem op, geschreven in de jaren 1627 en 1628, toen hij in Arnhem was aangesteld als Franse schoolmeester. Het Arnhemse dagboek sluit naadloos aan op het al eerder uitgegeven Haagse dagboek, maar is uitgebreider. Beide zijn bijzonder. De me...