In het Nationaal Historisch Museum zal de Nederlandse geschiedenis gerangschikt worden in vijf 'werelden': Ik en Wij, Land en Water, Rijk en Arm, Oorlog en Vrede, Lichaam en Geest. De redactie van De negentiende eeuw heeft verschillende historici gevraagd een essay te schrijven over de wijze waarop deze werelden wat betreft de negentiende eeuw het beste gepresenteerd kunnen worden. Per thema hebben Eveline Koolhaas-Grosfeld en Lieske Tibbe een aantal afbeeldingen gekozen om te laten zien hoe ...

Traditionele beelden van de priester als 'man Gods' hebben de afgelopen decennia ann geldigheid ingeboet. Achter die constatering gaat een complex historisch debat schuil dat ook kerkpolitiek nog steeds doorwerkt. Dat debat kan veel winnen bij het recente perspectief van de cultuurhistorisch gerichte religiegeschiedenis. De bijdragen in deze bundel vermijden oude stereotiepen en stereotyperingen. Hier gaat het dan ook niet langer om priesters als verlengstuk van de hiërarchie, maar wordt dez...

Een mozaïek van stemmen handelt over een topper uit het Nederlandse culturele erfgoed: Vondels Gysbreght van Aemstel, in 1637 geschreven voor de opening van de eerste officiële Nederlandse schouwburg en daarna eeuwenlang op de planken gebleven. De Italiaanse classicus en neerlandicus Marco Prandoni belicht de interpretatiegeschiedenis van deze klassieker op kritische wijze. In een intertekstuele benadering voert hij de lezer naar de verschillende werken en genres die in Gysbreght meeklinken...

In heel Europa werden drama en theater in de tweede helft van de achttiende eeuw gedragen door een hartstochtelijk verlangen naar natuurlijkheid. Drama en theater moesten natuurlijk zijn of niet zijn, zo valt te lezen in de theater-esthetische geschriften van Diderot tot Mercier, van Lessing tot Goethe. Na de succesvolle opvoering in de Muntschouwburg van Diderots burgerlijke drama Le père de famille in 1761 brandde ook in Brussel de discussie in volle hevigheid los. Maar wat behelsde het ve...

Bij het thema 'religie en wetenschap' denken veel mensen aan een geschiedenis van conflicten. Toch is bij nadere beschouwing de verhouding tussen geloof en wetenschap in het verleden niet zo gemakkelijk op

Het dagboek van David Beck uit 1624, uitgegeven onder de titel Spiegel van mijn leven, is een van de bekendste zeventiende-eeuwse dagboeken. Beck, in 1594 geboren in Keulen, had toen een Franse school in Den Haag. Enige tijd geleden dook nóg een dagboek van hem op, geschreven in de jaren 1627 en 1628, toen hij in Arnhem was aangesteld als Franse schoolmeester. Het Arnhemse dagboek sluit naadloos aan op het al eerder uitgegeven Haagse dagboek, maar is uitgebreider. Beide zijn bijzonder. De me...

Virtus is een onafhankelijk en multidisciplinair peer reviewed jaarboek met bijdragen op het gebied van de adelsgeschiedenis.

Inhoud: Ten geleide Artikelen: HENNY DENESSEN, De Gelderse bannerheren in de vijftiende eeuw KEES KUIKEN, Van Haren's Church (1682-1686). Contested space and other paradigms for the construction of early modern nobility JAAP GERAERTS, Dutch test acts. Oaths, office holding, and the catholic nobility in the province of Utrecht, c. 1580-1700 WYBREN VERSTEGEN, Am...