In de zomer van 1941 stond Hitler voor een moeilijk vraagstuk. De oorlog met het Britse rijk was nog niet afgerond en de Asmogendheden opereerden in Noord-Afrika. Er waren problemen met Italië op de Balkan. Was het met het oog op deze conflicten mogelijk nóg een oorlog te voeren: die tegen het communistische Rusland?Uiteindelijk koos Hitler voor het offensief dat Lebensraum moest bieden en een enorm gebied, met rijke grondstoffen, onder Duits bestuur moest brengen. Maar het liep anders.

Dit jaar bestaat het stadsrecht van Bolsward 550 jaar. In 1455 werden in een 'stadboek' meer dan honderd keuren opgetekend die betrekking hebben op vrijwel alle facetten van de stedelijke samenleving: van voorschriften voor de verkiezing van schepenen tot maatregelen tegen het dobbelspel. Hiermee maakte Bolsward zich definitief los van het platteland en werd een autonome stad. Vincent Robijn beschrijft het ontstaan en het karakter van het stadsrecht van Bolsward. Hij analyseert de invloed van...

Binnen het Hoogheemraadschap van Rijnland is eeuwenlang turf gewonnen. Ondanks het feit dat de overheid door regelgeving probeerde de schade voor het land zoveel mogelijk te beperken, leidde de turfwinning in de loop van de zeventiende eeuw tot grote waterstaatkundige problemen. In 1680 voerde Rijnland een nieuw reglement in: stuivergeld werd geheven en nieuwe consenten werden alleen nog verleend op voorwaarde van droogmaking van de waterplas die zou ontstaan. De voorheen versnipperde turfwin...

Vijftig jaar geleden trokken de eerste bewoners van de Amsterdamse tuinstad Slotervaart in hun huizen. Ter gelegenheid van dit jubileum verschijnt De stad is nooit af. Historica Maili Blauw beschrijft daarin de ruimtelijke ontwikkeling van het tegenwoordige stadsdeel Slotervaart. De nadruk ligt op de oude uitbreidingsgebieden Slotervaart, Overtoomse Veld en Westlandgracht. De plannen hiervoor werden in de jaren vijftig ontwikkeld en uitgevoerd, als uitwerking van het Algemeen Uitbreidingsplan...

De laatste jaren is er een toenemende belangstelling voor wat wel is genoemd de vroege Nederlandse Verlichting. De aanzet daartoe werd echter al vijftig jaar geleden gegeven door de historica Caroline Louise Thijssen-Schoute in haar magnum opus Nederlands Cartesianisme (1954) over de vroege verspreiding van de ideeën van René Descartes in de Nederlandse Republiek. De bijdragen in Leven na Descartes bouwen op haar pionierswerk voort. Centraal staat de invloed van het cartesiaans en spinozist...

Ter gelegenheid van het afscheid van prof. dr. W.J. van der Dussen als hoogleraar cultuurgeschiedenis en filosofie aan de Open Universiteit Nederlanden zijn in deze bundel verspreide opstellen van zijn hand opgenomen. De bijdragen hebben betrekking op de filosofie, de geschiedenis en geschiedfilosofie, maar ook de cultuurfilosofie en -kritiek. De bundel bevat tevens enkele artikelen over de Engelse filosoof R.G. Collingwood: Van der Dussen is internationaal bekend vanwege zijn onderzoek naar ...

Het leven van het jonge burgemeesterspaar Van Voerst van Lynden op landgoed De Groote Scheere raakt geleidelijk in de ban van de Duitse bezetting. Als de sfeer grimmiger wordt, ontpopt Sam van Lynden zich tot een spil van het verzet in Gramsbergen. Een maalstroom van gebeurtenissen leidt in januari 1945 tot zijn arrestatie.

'Liefste, Wij zijn op reis,' schrijft Sam in maart 1945 vanuit de trein aan zijn echtgenote Hanny. 'Waarschijnlijk naar Duitsland. [...] Wij zijn zoveel samen op reis gewee...

In de achtste Kroniek van De Grote Oorlog wederom aandacht voor de verschillende aspecten van de Eerste Wereldoorlog. Dr. Ronald van der Wal vraagt aandacht voor de militaire bijstand aan het burgerlijk gezag in Nederland gedurende de mobilisatie van 1914-1918. Dr. S.J. de Groot schrijft over de inzet van de lichte kruisers Emden, Königsberg en Karlsruhe bij de handelsoorlog in 1914. Ing. B. Keers werpt licht op de oorlogsinspanningen van Australië en Nieuw-Zeeland en dr. Arthur Stam staat ...

Dit nieuwe vademecum is niet alleen een naslagwerk maar ook een echt leesboek. Het bevat een ware schat aan informatie en is geschikt voor lezers met veel en weinig kennis van onze vaderlandse geschiedenis. Er trekt bij Kikker een bont gezelschap langs: helden van de ganzenveer, helden van de geest, geloofshelden, krijgshelden, helden van het penseel, ruimtehelden, sporthelden, verzetshelden, volkshelden, vrijheidshelden, helden tegen wil en dank, wetenschapshelden, helden van het woord en -l...