Tom Dieusaert vertelt over het gevecht van één man tegen de machtigste multinational van de zeventiende eeuw: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Een gevecht 'waarbij hij anderhalf miljoen gulden zou verliezen maar toch zijn eer zou bewaren.'Na de scheiding van de Nederlanden door de Tachtigjarige Oorlog was Isaac le Maire één van de honderden calvinistische, kapitaalkrachtige Antwerpse kooplui die einde zestiende eeuw in Amsterdam neerstreken. Daar werd hij een van de pioniers va...

In 1623 werd de Japanse huurling Shichizō gearresteerd vanwege zijn verdachte vragen over de verdediging van een Nederlands VOC-fort op het eiland Ambon, in het oosten van het huidige Indonesië. Nadat hij werd gemarteld, bekende hij deel uit te maken van een complot om het fort en uiteindelijk de hele regio in bezit te nemen. Twee weken later executeerden de Nederlandse machthebbers op Ambon eenentwintig vermeende samenzweerders. De zaak leidde in Europa tot grote verontwaardiging, en de co...

Het Nederlands slavernijverleden roept vele vragen op. Eén ervan is hoe het toch kon dat het christelijk geloof slavernij niet afkeurde maar theologisch ondersteunde. De bijbel weersprak niet dat mensen tot slaaf konden worden gemaakt. De gereformeerde theologie van de zeventiende en achttiende eeuw gaf samen met rechtsgeleerdheid, verlichtingsfilosofie, politiek en maatschappelijk denken vorm aan de koloniale ideologie van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

Twee slaventheologieën onde...

In de Nederlandse discussie over het koloniaal verleden staat de slavernij in het Caraïbisch gebied centraal. Maar Suriname heeft ook een stelsel van contractarbeid gekend. Dit vormt de geschiedenis van de grootste etnische groep, de Hindostanen. Hoewel hierover ondertussen enkele boeken zijn geschreven – veelal door Hindostanen zelf – heeft deze geschiedenis het Nederlands publiek nauwelijks bereikt. Ongezien, ongehoord maakt de verbinding zichtbaar tussen afschaffing van de slavernij e...

De eeuwige limbo staat voor de weifelende houding van Nederland ten opzichte van zijn ex-koloniën en vice versa. Het gevolg hiervan is een verzameling van volkjes in het Caribisch gebied, dat aan de ene kant geen inmenging accepteert en aan de andere kant onvoldoende maatregelen neemt om geheel autonoom te overleven. De schrijver beschrijft de wording van deze situatie en doet voorstellen voor een oplossing. Wat de vermoorde Curaçaose politicus Wiels op soms nogal brute wijze verwoordde, wo...

Zo'n kwart miljoen Nederlanders emigreerden in de periode 1840-1940 naar Amerika. Hans Krabbendam beschrijft hoe deze relatief kleine groep in het Amerikaanse middenwesten een eigen subcultuur vormde die tot op de dag van vandaag herkenbaar is. Vooral protestanten slaagden erin als groep te overleven door voor hun vertrek concrete plannen voor de inrichting van hun nederzetting te maken, zich in net opengestelde gebieden in de Verenigde Staten te concentreren, tijdelijk hun eigen belangen aan...

Om de West

De drang om naast de Portugezen een eigen route naar de ‘Specerijen Eilanden’ te vinden was aan het eind van de vijftiende eeuw voor de Spaanse kroon aanleiding voor een aantal expedities. Met het wereldbeeld van die tijd lag het voor de hand om die route in westelijke richting te zoeken. De meest bekende expeditie was uiteraard die van Columbus in 1492, die zelfs werd ondernomen nog enkele jaren vóórdat Vasco da Gama in 1498 Calcutta bereikte en daarmee de zeeweg ‘om de Oo...

De geschiedschrijving van de zogenaamd Spaanse periode van de Benedenwindse eilanden Curaçao, Aruba en Bonaire (ca. 1499-1634/6) wordt nog steeds gedomineerd door koloniale mythes over inheemse bewoners en Spaanse encomenderos. Inheemse bewoners worden beschreven vanuit een eurocentrisch perspectief ofwel als Giganten (Vespucci) ofwel als volgzame onderworpenen van Europese kolonisatie. Al in 1588, verdedigde Juan de Castellanos in zijn 'Elegías de los claros varones de Indias y la historia...

In 1929 publiceerde Medardo de Marchena een schotschrift waarin hij onstuimig uithaalde naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale grootkapitaal op Curaçao. In ongekend felle bewoording hekelde De Marchena het racisme en de hypocrisie van de blanke elite en de uitbuiting van de Afro-Curaçaose bevolking. Hij kwam erdoor in beeld bij de inlichtingendienst op het eiland. Inspanningen hem gevangen te zetten mislukten tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog...