Friedrich Schellings filosofische verhandeling Over het wezen van de menselijke vrijheid presenteert een radicale analyse van het probleem van de menselijke vrijheid: vrijheid veronderstelt de mogelijkheid dat mensen ook kwaadaardig kunnen handelen. Schelling ontwikkelt een perspectief waarin metafysica en ethiek bij elkaar komen; een perspectief dat de mens verantwoordelijkheid oplegt, maar ook de middelen geeft om te kunnen handelen in een wereld waarin het kwaad een centrale positie inneemt.

Deze verhandeling verscheen in 1809 en vormt een sleuteltekst in het fascinerende oeuvre van Schelling. Hij geeft een eigenzinnige draai aan het Duitse idealisme, waarbij hij een fundamenteel andere weg inslaat dan Hegel. Hij gaat ook uitgebreid in discussie over Spinoza, onze grote Nederlandse filosoof, en ontwikkelt ideeën over de wil die vooruitlopen op Nietzsch...

Samen met Denis Diderot was D'Alembert samensteller van de Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers. Voor de in totaal 28 delen die tussen1751 en 1772 verschenen, schreef hij een inleiding, waarin hij de opbouw van de Encyclopédie bespreekt. De menselijke kennis, schrijft hij, is als een labyrint, waar we een weg in moeten zoeken. En de filosoof is degene die ons bij de hand kan nemen, want hij heeft het overzicht, in de vorm van een encyclopedie. Maar h...

Het onderwerp kan bijna niet actueler. Hoe is het mogelijk dat de menselijke soort de grootste wetenschappelijke inzichten heeft verworven en tevens almaar meer nepnieuws, complottheorieën als QAnon en post-truth-retoriek produceert? In de eenentwintigste eeuw bereikt de mensheid nieuwe hoogten van wetenschappelijk inzicht – en lijkt tegelijkertijd haar verstand te verliezen. Rationaliteit legt de belangrijkste instrumenten voor rationeel denken uit, leidt de lezer door de basisprincipes v...

In de Oudheid zelf en gedurende een groot deel van de Middeleeuwen bleef Aristoteles' tractaatje 'Over poëzie' een curieuze tekst, die weinig gelezen werd en waar men maar slecht mee omging. Op een gegeven moment lijkt zelfs het tweede deel, dat over de Griekse komedie ging, ervan afgescheurd en weggegooid. Maar sinds de eerste Latijnse vertalingen in de 13e eeuw, en vooral sinds de Renaissance en de meer dan honderd edities die er in de 16e eeuw van gedrukt werden, is 'Over poëzie' het wer...

Over de verschillende niveaus waarop het karma speelt: het persoonlijk karma, het karma van de groep waar wij bij horen en het karma van de samenleving en de tijd waarin we leven. Met een nawoord van Hans Peter van Manen. (Uit GA 236, 237 en 240) Werken en voordrachten, deel b4.

De Ethica Nicomachea is een van de meest toegankelijke teksten van Aristoteles. Het is ook een belangrijk werk, want het is de eerste systematische uiteenzetting over ethiek in de westerse wijsbegeerte. Bovendien staat het werk aan de oorsprong van een bepaalde wijsgerige reflectie, de zogenaamde 'geluksethiek'. Het werk heeft een diepgaande en blijvende invloed uitgeoefend. Het heeft gangbare opvattingen over ethiek helpen vormen. Wie de Ethica ter hand neemt, zal vertrouwde begrippen en pro...

Les passions de l'âme, Descartes' laatste werk, werd in het najaar van 1649 tegelijkertijd in Parijs en in Amsterdam gepubliceerd. Descartes (1596-1650) behandelt hierin de 'passies' van de ziel, dat wil zeggen alle toestanden van de ziel die te beschrijven zijn als de passieve gewaarwording van een heftige en ongewone beweging in het lichaam. Het gaat om specifieke gevoelens als liefde, haat, vreugde en verdriet, maar ook om moed, lafheid en trots.

Passies werden vanouds relevant geacht voor...

In "De Eeuwige Ontgroening" duikt Martijn Benders in de duistere hoeken van de literaire wereld. Met scherpe humor onthult hij de absurditeiten van een wereld vol misbruik en grensoverschrijdend gedrag. Dit filosofische werk, zwevend tussen dagboek en beschouwing, is niet alleen een kritische blik op de literatuur, maar ook een satire op een verouderd systeem vol opportunisten en mensen met opmerkelijk leuke baantjes.

Tussen de satirische regels door biedt Benders grensverleggende filosofisch...

Alleen met grote verwondering kunnen we kijken naar het

vruchtbare leven van Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716),

een van de grootste denkers van de zeventiende eeuw en tijdgenoot

van Newton en Huygens. Dag en nacht was hij bezig om in

duizelingwekkend veel verschillende wetenschappen ontdekkingen

te doen. Hij bedacht het integraalteken in de wiskunde

(¿), hij experimenteerde met het binaire systeem (nullen en enen)

dat de basis zou worden voor de computerwetenschappen, hij

vertaalde Plato...

Gilles Deleuze (1925-1995) is een van de meest aansprekende hedendaagse filosofen. Zijn oeuvre wordt wereldwijd gelezen en gebruikt door kunstenaars en wetenschappers, architecten en cineasten, bestuurskundigen en musici. Met de uitgave van Verschil en herhaling is het sleutelwerk van Deleuze beschikbaar in helder en toegankelijk Nederlands.

Verschil en herhaling (1968) is in alle opzichten Deleuzes hoofdwerk. Vrijwel alle themas van zijn denken worden hier bijeengebracht en diepgaand behandel...