Velen kennen Slavoj Žižek door zijn snedige interventies in de politieke discussie of als 'academische rockster'. Daarbij wordt soms vergeten dat hij een belangrijk filosoof is die in dialoog met de grote denkers uit de geschiedenis een filosofische antropologie heeft ontwikkeld. Daarin verschijnt de mens steevast als een onverbeterlijk ideologisch dier, blind gefascineerd door de macht waaraan hij is onderworpen, maar ook als een subject dat, in 'diabolische' vrijheid, zijn eigen lot kan b...

Het IJsselmeer is de binnenzee van Nederland:

een weidse ruimte met vele gezichten

en een bewogen geschiedenis, die grotendeels

schuilgaat achter hoge dijken. Tot de

aanleg van de Afsluitdijk was het een open

zeearm, met eb en vloed, met zout en zoet

water en af en toe een watersnood. Deze

zeearm was de levenslijn voor Amsterdam,

totdat door verzanding de neergang inzette.

In de afgelopen eeuw was het IJsselmeer

toneel van een heroïsch landaanwinningsproject:

de aanleg van de IJsselmeerpolders,

aanvankelijk als landbouwareaal, later ...

HET VERTROUWEN ZOEK

De kabinetsformatie 2021/22 geëvalueerd

Bijna driehonderd dagen na de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 verscheen het kabinet Rutte IV op de trappen van Huis ten Bosch. Er was een uitzonderlijk lange formatie nodig geweest om te komen tot een kabinet dat dezelfde coalitiesamenstelling had als het voorafgaande (VVD, D66, CDA en ChristenUnie). In opdracht van het presidium van de Tweede Kamer evalueerde een commissie van vier – twee historici, een staatsrechtsgel...

Na 11 september 2001 waren commentatoren het over één ding eens: de aanslagen zouden een einde maken aan het postmodernisme en alles wat daarmee werd geassocieerd. Thomas Vaessens laat zien dat in de literatuur al langer aan het postmodernisme werd getwijfeld. Eind jaren tachtig vroegen schrijvers zich al af of ze niet te ver waren doorgeschoten in hun neiging tot ‘deconstructie’. Hadden ze het niet onmogelijk gemaakt ergens in te geloven – in het nut van literair engagement bijvoorbeeld...

Volgens Heidegger kunnen we niet aan het denken van Nietzsche voorbijgaan op straffe bevangen te blijven in verouderde en onwezenlijke vraagstellingen. Al in zijn dissertatie uit 1987 nam Gerard Visser deze aanwijzing ernstig. Sindsdien bepleit hij een dubbele lezing van Nietzsches werk. Door de radicale wijze waarop zij haar ten einde denkt, houdt deze filosofie ons nihilistische consequenties van de Europese metafysica voor, maar zij bevat ook bevrijdende motieven die vooruitwijzen.De studi...

Adriaan Koerbagh ontleedt in Een licht dat schijnt in duistere plaatsen met 'het licht van de rede' fundamentele christelijke noties als de Schepper, de Drieëenheid, hemel en hel, engelen en duivels, geloof in wonderen. Volgens hem vallen God en Natuur samen en is theologie een natuurwetenschap. Koerbaghs doel was een vrije en vrijzinnige samenleving; hij had zich tot taak gesteld met scherpe pen commentaar te leveren op wat hij als misstanden ervoer.

Zonder twijfel zou Een licht dat schijn...

Heidegger. Denken en danken, geven en zijn is een klassieker in de Nederlandstalige filosofie. Dit boek, waarmee Samuel IJsseling in 1964 promoveerde, heeft velen geïntroduceerd in het denken van de 'latere Heidegger'. IJsseling benadert het denken van Heidegger niet als een kritische buitenstaander, maar probeert het van binnenuit te doorgronden.

In eenvoudig maar fraai Nederlands tracht hij de kern van Heideggers vaak ingewikkelde gedachtegang op het spoor te komen, zonder hem daarbij klakk...