Zijn we te laat? Deze vraag drong zich op aan journalist en schrijver Frank von Hebel tijdens zijn reis naar Spitsbergen in de zomer van 2022. Hij nam deel aan de SEES-expeditie (Scientific Expedition Edgeøya Svalbard) op het expeditieschip Ortelius. Onder leiding van het Arctisch Centrum (Rijksuniversiteit Groningen) onderzochten vijftig wetenschappers de gevolgen van klimaatverandering voor de wereld van gletsjers, toendra’s en ijsberen. Spitsbergen is het snelst opwarmende gebied ter we...

In Zorgeloos genieten onderscheidt Marga Coesèl drie soorten natuurdagboeken: in boekvorm gepubliceerde sfeervolle, impressionistische verhalen zoals het Natuurdagboek van Nescio, de direct op de lezer gerichte, educatieve natuurcolumns zoals Koos Dijksterhuis die in Trouw publiceert en de ‘opschrijfboekjes’ waarin natuurwaarnemingen worden genoteerd. Met die laatste is iets bijzonders aan de hand. Marga Coesèl gaat uitgebreid in op deze voorgangers van het digitale waarneming.nl en ill...

De legendarische koning Friso en vrijheidsstrijders Magnus en Grutte Pier vochten voor de Friese vrijheid. Want ‘Leaver dea as slaef’ (Liever dood dan slaaf). De strijdbijl is begraven. Toch streeft een deel van de Friezen tot op de dag van vandaag naar vrijheid en onafhankelijkheid. Wie waren en zijn die Friezen? En wat is vrijheid? Robert Adjiet beantwoordt deze vragen via een mix van historische, mythische, filosofische, politieke, kunstzinnige en etymologische beschouwingen. Een boek ...

De Scharrelaar viert een jubileum en dat laten we niet ongemerkt voorbijgaan! Deze zomer verschijnt de tiende editie van hét literaire tijdschrift voor vogelaars, met daarin een belangwekkende beschouwing over de kunst van het natuurschrijven, geschreven door de internationaal bejubelde Amerikaanse schrijver Jonathan Franzen. NRC-journalist Marcel Haenen schrijft over zijn warme liefde voor pinguïns, redacteur Jean-Pierre Geelen laat zijn licht schijnen op de lepelaars in Artis en Marja Vu...

Museum Martena is het stadsmuseum van Franeker, waarin de verhalen van de stad worden verteld. Er zijn absolute topstukken in de collectie, zoals de professorenportretten en de verzameling van Anna Maria van Schurman. Ook zijn er voorwerpen die op het eerste gezicht niet zo bijzonder lijken, waaronder een verroest straatnaambordje. In dit boek komen ze allemaal aan bod.

Aan elk voorwerp uit de collectie van Museum Martena kleeft een verhaal, dat het museumstuk op nieuwsgierige wijze tot leven...

Een van de oudste geboden van de filosofie luidt: ken jezelf. Precies dat weet geestelijk verzorger Okke Wisse zijn dierbaarste tbs-patiënt, Stefan, in een twaalftal brieven duidelijk te maken. Hij analyseert het zelfbeeld van deze en andere tbs’ers aan de hand van denkers als Heidegger, Levinas en Lacan. Daarbij contrasteert hun zelfbeeld met dat van hemzelf. Er zijn overeenkomsten – beiden kampen met hetzelfde euvel: mens-zijn – maar Stefan en de meeste andere tbs-patiënten hadden d...

De Duitse filosoof Thomas Macho beschrijft onze band met het dier vanaf de oertijd tot nu. Zijn filosofische betoog voert langs offerrituelen, knuffels en dierenrechten. Terwijl hij onze gedeelde geschiedenis met het dier in herinnering roept, plaatst Macho vraagtekens bij onze huidige omgang met dieren. Op dit moment eet bijna iedere Europeaan zestig kilo vlees per jaar. Dat we gemakkelijk over de dood van dieren heenstappen, komt omdat we onze gedeelde geschiedenis – dieren zijn onze verw...

‘Noem niets uw eigendom, maar laat alles voor u gemeenschappelijk bezit zijn.’ Zo begint dit kleine en zeer invloedrijke geschrift van Aurelius Augustinus. Wie een leven in de geest van Augustinus wil leiden – en waarom zou je dat niet willen? – geeft het ego op, inclusief alle bezit. Dat doe je niet om je slaafs te onderwerpen – Augustinus heeft een hekel aan strenge, gesloten kloosters – maar om mentale ruimte te creëren waardoor je een oprecht gemeenschapsmens kunt worden.

De...

Ganzen, steltlopers ... dunbekwulp! De kennis in Nederland over veel van ‘onze’ vogelsoorten in het Waddengebied was al enorm in de jaren tachtig van de vorige eeuw, maar er bestond een enorme wetenschappelijke honger naar eigen waarnemingen en onderzoek in de broedgebieden: arctisch Siberië.

In Siberië zijn geen wegen, alleen richtingen neemt de lezer mee naar het taaie werk om dat onderzoek voor elkaar te krijgen. Congressen, wodka, stom toeval, vertrouwen tussen individuen, de val v...

Kerken fungeren als bakens in het landschap. In het weidse terpengebied is de kerk een markante verschijning. De monumenten vertellen een verhaal van gemeenschapszin en vormen een ideale uitvalsbasis om het omliggende cultuurlandschap te verkennen. Rondjes om de kerken bevat 26 inspirerende en verrassende pelgrimsroutes in Noord-Fryslân. De weidsheid, de lichtval en het ruisen van de wind sluiten naadloos aan bij de sobere verstilling die de kerken bieden. Wijkplaatsen en vluchtheuvels in dr...