‘Wat de twijfel is voor de wetenschap,’ schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard (1813-1855), ‘dat is de ironie voor het persoonlijk leven.’ Maar in het maatschappelijk debat leidt ironie al gauw tot onverschilligheid. En dat wist Kierkegaard ook. De ironicus maakt van alles een grap en neemt niets meer serieus, ‘teneinde zichzelf te redden’.

In onze gepolariseerde en geridiculiseerde debatcultuur geldt de waarschuwing van Kierkegaard meer dan ooit. Terwijl wereldleiders met ...

Van Frans Timmermans en Joop den Uyl tot koningin Wilhelmina, Cleveringa, Colijn, Kuyper en Domela Nieuwenhuis zijn er bekende speeches. Van Mark Rutte tot Thorbecke waren er heel goede of heel handige debaters. Er is weinig over geschreven. Dit is het eerste boek over de geschiedenis van politieke redenaars en debat in Nederland, vanaf het eerste Nederlandse parlement uit 1796, tot de coronacrisis en de slavernijexcuses van de laatste jaren. We zijn de indrukwekkende redes vergeten van Henri...

Politieke woorden scheppen macht. Pim Fortuyn veroverde Den Haag met De puinhopen van acht jaar Paars (2002). Het boek was een afrekening en een politiek programma en zette een hele nieuwe beweging in gang. Ook de publicaties van Ayaan Hirsi Ali en Frits Bolkestein schudden de politiek op. Pieter Omtzigt stichtte een politieke partij vanuit zijn boek Een nieuw sociaal contract (2023). Veel eerder schreven Johan Rudolf Thorbecke en Abraham Kuyper zichzelf de politiek van hun tijd in. Socialist...

Onze hersenen zijn ingericht op vergeten, niet zozeer op herinneren. We onthouden maar stukjes en beetjes van dingen die we belangrijk vinden en die rapen we dan bij elkaar als herinnering, als we ze nodig hebben. Een foutgevoelig proces. Toch verdragen we vergeetachtigheid van anderen slecht: we zien het als een tekortkoming, of erger, als bedrog. Daarom vielen we zo over Rutte heen toen hij geen ‘actieve herinnering’ aan dingen als ‘positie Omtzigt, functie elders’ had en is (afwezi...

L'historien néerlandais Henri Wesseling est surtout connu en France en sa qualité de spécialiste de l'histoire d'outre-mer. Ses recherches dans ce domaine ont abouti à deux ouvrages principaux: Le partage de l'Afrique, 1880-1914 (Gallimard 1991) et Les empires coloniaux européens, 1815-1919 (Gallimard 2009). On peut ajouter à ces ouvrages un recueil d'articles récemment paru sous le titre Colonialisme, impérialisme, décolonisation

( L'Harmattan 2013).

En outre Henri Wesseling jouit...

Het Nederlandse landschap is sinds het einde van de laatste ijstijd, 11.700 jaar geleden, voortdurend veranderd. Waar we nu rondlopen was ooit een toendra, een rivierdelta of een ondiepe zee. Het einde van de laatste ijstijd markeerde het begin van een nieuwe geologische periode, het Holoceen - de relatief warme periode waarin we nog steeds leven. Vanaf dat moment kreeg Nederland langzaam zijn huidige vorm.

De Atlas van Nederland in het Holoceen bestaat uit bijzondere kaarten, aangevuld met a...

Hoe verwarrender onze wereld wordt, des te groter het verlangen naar richting. En dat is precies wat Gabriël van den Brink in zijn nieuwe duiding van de menselijke evolutie beoogt. Met een magistrale blik overziet hij vele vormen van menselijk handelen, te beginnen bij lichamelijke, zoals voeden, vechten en zich voortplanten, die we met andere primaten gemeen hebben, tot meer geestelijke, zoals spreken, geloven en schilderen, die alleen bij mensen voorkomen. De actualiteit van het archaïsch...

Wat is waar - wat de feiten je vertellen of wat je wilt geloven?

Wie ben je - een vrij individu, of zoek je houvast in de groep tegen de rest?

Steeds beter weten we hoe de mens in elkaar steekt. We weten waarom we geneigd zijn in hokjes te denken, waarom we liever verbroederen met mensen die op ons lijken dan met vreemden. En ook hoe gemakkelijk mensen gemanipuleerd kunnen worden, via sociale media en door politici.

In Mens/Onmens onderzoekt gelauwerd essayist en columnist Bas Heijne de twee...

Hoe weet een patiënt of de dokter goed is in zijn vak? En wie kan dat beoordelen? De politiek, overheid, patiëntenorganisaties en media oefenden druk uit op dokters en ziekenhuizen om openheid van zaken te geven over de kwaliteit van de zorg. Verrassend genoeg kwamen dokters zelf met een baanbrekend initiatief. Ze spraken af om precies bij te houden wat het resultaat is van hun werk, om vervolgens de gegevens daarover met alle dokters in het land te delen en daarvan te leren.

In tien jaar t...

Eus is het even bejubelde als omstreden debuut van Özcan Akyol uit 2012: een tragikomisch en schokkend relaas over een jongen die volledig ontheemd door het leven moet en die zich moet zien te ontworstelen aan zijn turbulente jeugd.

Özcan Akyol is columnist (Algemeen Dagblad, de Stentor, Tubantia, De Gelderlander, Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad, PZC, BN/De Stem, de VARAgids en Helden).

Hij is televisie- en radiomaker (De neven van Eus, Onze man in Deventer, Sterren op het Doek).

Maar ...