Ons denken wordt uitgedaagd door het grootste wonder dat er is: dat er betekenis bestaat. Dat wij niet anders kunnen dan betekenis zien, horen, voelen, ruiken, kennen. Die betekenis is er niet zonder ons. Wat zou er überhaupt kunnen zijn zonder ons?’ – Paul van Tongeren

Denker des Vaderlands Paul van Tongeren is iemand aan wie je eindeloos vragen wilt blijven stellen. Zijn antwoorden zetten je onbevangen aan het denken. Van Tongeren is een ideale gespreksgenoot: uitdagend, meeslepend en ...

De eerste publicatie van De woorden en de dingen in 1966 was een sensatie. Michel Foucault werd in één klap een van de belangrijkste intellectuelen in Frankrijk. De woorden en de dingen veranderde ons denken over taal en werkelijkheid en over de rol van de mens in cultuur en geschiedenis. Het boek is nog steeds een van de toonaangevende documenten van onze tijd.

Foucault laat in De woorden en de dingen zien hoe de mens als fundament van kennis de plaats van God heeft ingenomen. Zijn analyse...

'Sinds onheuglijke tijden waren er in de meest uiteenlopende culturen dichtwerken die gingen over de “goddelijke dingen” of de goden. De oudste verhalen over totems, voorouders, cultuurhelden, goden en scheppende machten berustten al op dichtkunst, ook waar deze nog zonder metrum, rijm, stijlfiguren en fictieaanduidingen werden voorgedragen. Aanvankelijk waren ze altijd ingebed in rituele handelingen, die men als zelfpresentatie van onzichtbare agenturen of als nabootsingen van oorspronke...

Vrije wil is een raadselachtig fenomeen. Wij mensen hebben de indruk dat we zelf keuzes maken, maar de wetenschap vertelt een heel ander verhaal: onze handelingen zijn slechts het resultaat van onze persoonlijke eigenschappen, onbewuste associaties en hersenprocessen. Ons bewuste zelf is niets meer dan een passieve toeschouwer. Het is dan ook niet verrassend dat wetenschappelijk onderzoek vaak uitmondt in determinisme of ‘willusionisme’.

Maar wat is vrije wil eigenlijk? En wat betekent he...

‘Filosofie is vertragen.’ Wellicht heeft het daarom ruim 25 jaar geduurd voordat dit handboek verscheen.

Filosofie is een volwassen schoolvak geworden. Het is in Nederland een eindexamenvak op de havo en het vwo, met centrale eindexamens, waar jaarlijks ongeveer 5000 leerlingen van 160 scholen aan deelnemen. De Vereniging Filosofiedocenten in het Voortgezet Onderwijs (VFVO) is een bruisende vereniging met jaarlijkse studiedagen en een vakblad (Spinoza!). Op veel scholen wordt inmiddels oo...

In dit belangrijke werk beschrijft Hannah Arendt de opkomst van het antisemitisme in Centraal- en West-Europa in de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Fascisme en totalitarisme ontstonden juist op het moment dat de natiestaat begon in te storten. Arendt heeft speciale aandacht voor de beruchte Dreyfusaffaire, waarbij antisemitisme voor het eerst gebruikt werd als een instrument van publiek beleid en om het politieke wapen van de massahysterie op te roepen.

Antisemitisme is het eerste...

Klassieke brontekst over het utilitarisme helder vertaald en grondig ingeleid.

Alle mensen streven naar zo veel mogelijk geluk en geluk is niets anders dan genot en afwezigheid van pijn. Wie goed wil doen, probeert zo veel mogelijk geluk in de wereld te brengen voor zo veel mogelijk mensen. Dit is de hedonistische kern van het utilitarisme, en tegelijkertijd de achilleshiel. Genieten is goed, maar is het het hoogste waarnaar wij kunnen streven? Doel en zin van het leven? Is dit niet een filos...

De hedendaagse jurist krijgt in zijn werk onvermijdelijk te maken met ethische problemen. Het is noodzakelijk hier goed mee om te gaan, alleen al vanwege de kritische blik van de samenleving. De grote verscheidenheid aan beroepsgroepen in de juridische praktijk biedt vele verschillende ethische uitdagingen. De onpartijdigheid van de rechter, de partijdigheid van de advocaat en de magistratelijkheid van het OM roepen geheel andere vragen op. De beroepsgroepen gebruiken ook uiteenlopende instru...

Vurig pleidooi voor een doordacht, sociaal en moreel idee van authenticiteit, voorbij massamedia, consumentisme en grote ego’s.

Lekker jezelf zijn, worden wie je bent, op reis gaan om jezelf te vinden – de wil om authentiek te zijn is alomtegenwoordig. Het ideaal van authenticiteit stamt uit de romantiek en raakte in de jaren zeventig in zwang bij het grote publiek. Sindsdien willen we allemaal dingen doen en dromen in overeenstemming met wie we echt zijn. In intellectuele kringen is auth...

Een toegankelijke verhandeling over werken met de handen voor iedereen die dagelijks handwerk verricht, zoals kunstenaars, ambachtslieden en chirurgen.

Al zolang mensen op twee benen rondlopen en hun voorpoten zich ontwikkeld hebben tot armen met handen, maken ze dingen. Die dingen getuigen van menselijke beschaving. Van vuistbijl tot smartphone: handen zijn nodig geweest voor ontstaan en gebruik ervan. Handelingen van vingers en handen beïnvloeden de hersenen en omgekeerd beïnvloedt hersen...