Dat populair drukwerk een rijke bron is voor mentaliteitshistorisch onderzoek wordt zelden betwist. Wel is de opvatting dat de inhoud van goedkope boekjes en pamfletten simpelweg het wereldbeeld van het gewone volk weerspiegelt, inmiddels naar het rijk der fabelen verwezen. Populair drukwerk kan pas optimaal als bron worden benut, als we haar sociaal-economische en culturele betekenis in de samenleving waarin het circuleerde hebben vastgesteld. In Populair drukwerk in de Gouden Eeuw. De alman...

Het communisme zag in techniek en wetenschap middelen om een klasseloze maatschappij te creëren. Het fascisme en het nationaalsocialisme wilden technologie gebruiken om een sterke staat tot stand te brengen die een leidende rol in de internationale gemeenschap kon spelen. Deze gedachte werd gedeeld door civiel ingenieur Anton Mussert. Om de maatschappelijke invloed van zijn Nationaal-Socialistische Beweging te vergroten, creëerde hij een aantal ‘Fronten’ en ‘Gildes’. Het Technisch G...

Veel mensen weten wel iets over de Nederlands-Joodse geschiedenis, maar veelal zijn dat fragmenten: de Portugese Joden van Amsterdam, het Joodse socialisme en de fatale oorlogsjaren. Maar wat is nu de doorgaande lijn? Hoe is het Joden in Nederland vergaan vanaf het eerste moment dat ze zich hier blijvend vestigden? Daar geeft deze Joodse canon in honderd vensters antwoord op. Elk venster gaat over een belangrijke gebeurtenis, een plaats, een persoon of een voorwerp. Iedere tekst is gekoppeld ...

De textielindustrie in Twente en Gelderland is van de late zeventiende tot de late twintigste eeuw gedomineerd door een familienetwerk van kooplieden en fabrikanten. In dit boek wordt hun rijke maar meestal ook sobere levensstijl geschetst vanuit het perspectief van de familie Willink. 'Heren van de stoom' vertelt niet alleen de geschiedenis van een familie, maar tegelijk de geschiedenis van een sociale elite en zijn grote belang voor de economische opkomst en neergang van Oost-Nederland.

Dat onze voorvaderen van 1630 tot 1654 een deel van het huidige Brazilië als kolonie hielden, is hier net zo weinig bekend als het feit dat het Mauritshuis in Den Haag niet van de stadhouder Prins Maurits was, maar van ene Johan Maurits van Nassau, gouverneur van die volksplanting in het Noorden van Brazilië.

Het koloniale experiment Nieuw Holland mag een welhaast onuitroeibare blinde vlek zijn in ons collectieve geheugen, in Brazilië maakt deze episode sinds jaar en dag deel uit van wat e...

Begin 1643 vertrok een vloot onder bevel van Hendrick Brouwer vanuit Recife naar het zuiden van Chili. De schepen waren van extra geschut voorzien, hadden bouwmaterialen voor een fort aan boord en waren bemand met 650 zeelieden en soldaten. Delen van West-Afrika en Brazili

Indiaans verhaal vertelt hoe Reinier Artist in de jungle van Suriname geleefd heeft in de schaduw van twee totaal verschillende beschavingen, de Indiaanse en de westerse. Houtconcessionarissen, rubbertappers, handelaren en bestuursambtenaren, ze vertelden de Indianen niet altijd de waarheid. Dat hadden de Indianen in de gaten. Alleen de Katholieke Kerk wierp zich op als hun pleitbezorger.

Als oorspronkelijke bewoners van Suriname hebben de Indianen de Hollanders en later andere culturen aanv...

J.A.A. van Doorn en W.J. Hendrix dienden tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) samen op Java. Hier besloten ze, geschokt door de gewelddadige praktijken van hun legeronderdeel, een onderzoek in te stellen naar ontsporingen van geweld. Na hun terugkeer in Nederland zagen zij niettemin af van publicatie, in de overtuiging dat hun studie niet in goede aarde zou vallen. Alom ging men er vanuit dat het ‘voorbij’ was.

Pas in 1969, twintig jaar na de soevereniteitsoverdra...

Eeuwenoude herbaria, DNA-monsters, uitgestorven vogels, diepzeedieren op sterk water en mysterieuze fossielen: de collectie van Naturalis is met 42 miljoen objecten een van de grootste ter wereld. Deze verzameling is het resultaat van meer dan 200 jaar verzamelen, onderzoeken en bewaren.

In 200 verhalen nemen experts en liefhebbers de lezer mee op reis naar de wonderlijke wereld van het onderzoeken en tentoonstellen van de natuur. De collectie weerspiegelt veranderingen in de maatschappij en...

Waarom duurde het zo lang voordat het Koninkrijk der Nederlanden slavernij in de koloniën afschafte? Bescheiden kritiek was er al sinds de zeventiende eeuw. Rond 1780 verschenen de eerste veroordelende boeken over het erbarmelijke slavenleven. John Stedman, Dirk van Hogendorp, Petronella Moens en Betje Wolff werden in Nederland voorlopers van een groeiende antislavernijbeweging.

In 1842 werden drie verschillende burger-petities aan de koning aangeboden met verzoeken om de slavernij af te sch...